2025 asgari ücret zammı için yeni formül! Gözler aralık ayına çevrildi

Aralık ayında başlayacak asgari ücret pazarlıklarında, yıl sonu enflasyonu ile hedef enflasyonu gözeten bir “ara formülün” gündeme gelebileceği belirtiliyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, aralık ayı başında bir araya gelecek. Muhalefet partileri, halen net 17 bin 2 lira olan asgari ücret için ‘en az 30 bin lira’, ‘28 bin lira ile temmuz ayında ara zam’ ve ‘32 - 35 bin TL’ gibi taleplerde bulunurken, hükümetin gözü aralık ayında açıklanacak olan 5 aylık enflasyon rakamlarında olacak. Asgari ücret artışında gerçekleşen enflasyonun mu hedeflenen enflasyonun mu belirleyici olacağı tartışılırken, bir ara formülün de gündeme gelebileceği belirtiliyor.

Milliyet'ten Mithat Yurdakul'un haberine göre; Merkez Bankası 2024 sonu enflasyon tahminini yüzde 44’e, 2025 enflasyon tahminini yüzde 21 olarak güncellerken, asgari ücrette de bu iki oranın arasında bir zammın dikkate alınabileceği belirtiliyor. Bu senaryoda, 2025 yılı asgari ücreti yüzde 32.5 zamla 22 bin 527 liraya çıkacak. Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon tahmininin tutması ve asgari ücret artışında bu oranın dikkate alınması halinde ise yeni asgari ücret 24 bin 500 lira olacak.

İŞVEREN NE DİYOR?

İşveren örgütlerinden MÜSİAD, beklenen enflasyon rakamı üzerine refah payı eklenmesi önerisinde bulunarak, bir formülde uzlaşılabileceğine işaret etti. Çalışanlara verilecek sosyal desteklerle denge sağlanabileceğine dikkat çeken MÜSİAD’ın bir diğer önerisi de bölgesel asgari ücret oldu. İş dünyasının genelindeki eğilim de asgari ücret artışında hedef enflasyonun temel çıpa olarak alınması. Buradaki en önemli gerekçeyi de istihdamın sürdürülmesi ve enflasyonla mücadele oluşturuyor.

PAZARLIK BAŞLAYINCA ZAM ÖNERİSİ YAPACAK

Enflasyonla mücadele için düşük asgari ücret gerektiği iddialarının algı operasyonu olduğunu belirten Türk-İş ise asgari ücret pazarlıkları başladıktan sonra zam önerisinde bulunacak. Türk-İş, asgari pazarlık masasına, açlık ve yoksulluk sınırı ile bekar bir işçinin geçim maliyetini gündeme getirecek. Bu rakamlar, ekim ayı sonu itibarıyla dört kişilik ailenin açlık sınırı için 20 bin 432 TL, yoksulluk sınırı için 66 bin 553 TL ve bekar bir çalışanın aylık yaşama maliyeti için 26 bin 527 TL olarak ölçülmüştü. Net asgari ücret rakamı halen açlık sınırının altında seyrediyor. Ekonomi yönetiminin belirlediği enflasyon hedeflerine göre yeni asgari ücret hesapları 20-24 bin lira arasında bir banda otururken, Türk-İş, bu aralığı yukarı doğru zorlamaya çalışacak.

EMEKLİLERİN GÖZÜ DE ZAMDA

Peki enflasyon beklentilerine göre ocakta emekliler ne kadar zam farkı alacaklar? Kök aylığı 12 bin 500 TL’nin altında olanların maaşlarını Hazine en düşük emekli aylığına tamamlıyor. Yeni dönemde de kök maaşı belli bir tutarında altında olanlar yeterince zam alamayacaklar.

EMEKLİYE ZAMDA ÜÇ FARKLI TAHMİN

Konuyla ilgili merak edilenleri milliyet.com.tr’ye açıklayan Sosyal Güvenlik Müşaviri Emin Yılmaz şu ifadeleri kullandı: “Merkez Bankası 2024 yıl sonu enflasyon tahminini %42 ile %46 arasındaki medyan sayısı olan %44 olarak revize etmiştir. İlk altı aylık enflasyon %24,73 olarak netleşmişti. Bu veriler ışığında üçlü bir tahminde bulunabiliriz.

Eğer yıl sonu enflasyonu %42 çıkarsa maaş farkı %13,85,

Eğer yıl sonu enflasyonu %44 çıkarsa maaş farkı %15,45,

Eğer yıl sonu enflasyonu %46 çıkarsa maaş farkı %17,05 olacaktır.

Dipnot olarak belirtmek isterim ki yaptığım hesaplamalar doğrultusunda yıl sonu enflasyonun %42 çıkması için özellikle Kasım ve Aralık aylarının enflasyon verisinin %1 çıkması gerekmektedir. Bu ihtimali biraz uzak görmekteyim.

KÖK AYLIĞA DÜZENLEME OLUR MU?

Evet, özellikle 12.500 TL taban aylıkta bir düzenleme beklemekteyim. Hatırlarsanız taban aylığın 10 bin TL olduğu dönemde yaklaşık 3 milyon 800 bin emeklimiz aynı sorunla karşı karşıya kalmıştı. O zaman 10 bin TL’lik taban aylığı 12 bin 500 TL’ye yükseltildi. Yine üçlü bir formül üzerinden ek ödeme dahil kök aylığı belli bir rakamın altında kalanlara maaş farkı gelmeyeceğini hesaplayabiliriz.

Eğer yıl sonu enflasyonu %42 çıkarsa maaş farkı %13,85 olursa kök aylığı 10.979 TL’nin altında olanlar zam alamayacaklar.

Eğer yıl sonu enflasyonu %44 çıkarsa maaş farkı %15,45 olursa kök aylığı 10.827 TL olanlar zam farkından yararlanamayacaklar.

Eğer yıl sonu enflasyonu %46 çıkarsa maaş farkı %17,05 olursa kök aylığı 10.679 TL’nin altında kalanlar enflasyon farkını alamayacaklar.

MEMUR VE MEMUR EMEKLİLERİNE NE KADAR ZAM OLACAK?

Memur ve memur emeklileri altı aylık dönemler için belirlenen toplu sözleşme üzerinden kesinleşen enflasyon verisi ile birlikte aktüeryal bir hesaplama ile maaş farklarını almaktadırlar.

Yine yıl sonu Merkez Bankası enflasyon tahmini üzerinden üç varsayım ile hesaplama yapabiliriz.

Eğer yıl sonu enflasyonu %42 çıkarsa maaş farkı %9,71,

Eğer yıl sonu enflasyonu %44 çıkarsa maaş farkı %11,25,

Eğer yıl sonu enflasyonu %46 çıkarsa maaş farkı %12,79 olacaktır.

REFAH PAYI EKLENTİSİ OLACAK MI?

İçinde bulunduğumuz sıkı para politikası sebebi ile sadece taban aylık olan 12.500 TL’ye bir düzenleme gerçekleşeceği kanaatindeyim. Belki memur emeklisi ile SSK, Bağkur emeklisinin yüzdelik maaş farklarında da bir eşitleme olabilir. Her durumda emekli maaşlarına verilecek bir iyileştirme mutlaka yasal düzenleme gerektirecektir.

EN DÜŞÜK EMEKLİ VE MEMUR EMEKLİSİ MAAŞI NE KADAR OLUR?

Özellikle 12.500 TL’lik taban aylığın 15.000 TL seviyesine çıkacağı kanaatindeyim. Şu an en düşük memur emeklisi 17.587 TL almaktadır. %12‘lik bir farkla 19.697 TL’ye yükseleceğini düşünüyorum.”