431 milyar lira vatandaşın cebinde kaldı
Evlerde tüketilen elektriğin önemli bir bölümünün devlet tarafından desteklenmeye devam edildiğini belirten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, “Şu anda 1.000 lira gelecek fatura 500 lira geliyor. Doğalgazda da ciddi devlet desteği var. Bu yıl 175 milyar lirası elektrik, 256 milyar lirası doğalgaz olmak üzere devletin vatandaşa sağladığı toplam destek (sübvansiyon) 431 milyar liraya çıktı” dedi. Bayraktar, Suriye’nin enerji ihtiyacına yönelik atılabilecek adımlarla ilgili de önemli açıklamalar yaptı.
BİLAL EMİN TURAN
DESTEKLER 2025’TE DE SÜRECEK
İstanbul’daki Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde ekonomi basınıyla bir araya gelen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Alparslan Bayraktar, enerji desteğinden, yenilenebilir enerji ve nükleer santral yatırımlarına, Suriye’nin enerji ihtiyacına yönelik yol haritasından Irak petrolüne kadar birçok konuda detaylı bilgiler paylaştı. Evlerde ve sanayide kullanılan enerji desteğine dikkat çeken Bayraktar, “Çok ciddi bir destek uyguluyoruz. Pandemiden sonra enerji fiyatları çok arttı. Bunu vatandaşa en az yansıtma politikası geliştirdik. Buna devam ediyoruz. 2025’te de devam edeceğiz” dedi.
ORTALAMA ÜSTÜYSE KADEMELİ
Desteklerin daha etkin ve verimli hale gelmesi için çalışma yürüttüklerini vurgulayan Bayraktar, sözlerine şöyle devam etti: “Elektrikte tüketimi yüksek olan grupları (yıllık 5 bin kilovatsaat tüketimi olanlar) maliyet esaslı bir modele geçirmeyi hedefliyoruz. Bu, toplam abonelerin yüzde 3’ünü etkileyecek. Şubat içinde faturalarda hissedilecek. Ama abonelerin yüzde 97’si için değişen bir şey yok. Ocak ayında bir fiyat değişimi de düşünmüyoruz. Doğalgazda ise il bazlı ve ortalamanın üzerinde tüketimi olanlarla ilgili tıpkı elektrikte olduğu gibi kademeli bir sistem planlıyoruz.”
FATURA 1000 LİRA YERİNE 500 LİRA
Evlerde kullanılan elektrikte 2 kademeli bir tarife söz konusu. Günlük 8 kilovatsaat (aylık 240 kilovatsaate denk geliyor) altı tüketimlerde kilovatsaat başına tüm vergiler dahil 2.26 lira, 8 kilovatsaat üstü tüketimlerde ise 3.29 lira fiyat uygulanıyor. 240 kilovatsaate kadarki kısmın yüzde 60’ının devlet tarafından karşılandığını belirten Bayraktar, “Yani size 1.000 lira gelecek fatura 500 lira civarında geliyor” dedi. 2024 tüketim toplamı 5 bin kilovatsaati geçen abonelerin bu desteği alamayacağına işaret eden Bayraktar, “1.050 liralık fatura ödeyen şubat itibarıyla 2 bin lira ödeyecek” diye konuştu.
BEDAVA ELEKTRİK VE DOĞALGAZ
Dar gelirli vatandaşlara ayrıca destek verildiğini dile getiren Bakan Bayraktar, şu noktaların altını çizdi: “Örneğin; 100 kilovatsaat tüketimi olan abone, 75 kilovatsaate kadar bir şey ödemiyor. Geri kalan 25 kilovatsaati hepimiz için geçerli destek grubundan ödüyor. Bu destekten 4.1 milyon dar gelirli yararlanıyor. 600 binin üzerinde haneye de doğalgaz desteği sağlıyoruz. Kömür desteği de sürüyor. 2024 yılında vatandaşlara elektrikte 175 milyar, doğalgazda 256 milyar olmak üzere toplam 431 milyar lira doğrudan destek sağladık. Bu tutar, destekler aynen devam ederse 2025’te artacak.”
ASGARİ ÜCRETLİNİN ENERJİ GİDERİ YÜZDE 8
Asgari ücret içindeki enerjinin payına baktıklarını söyleyen Bayraktar, “2002’de asgari ücretli gelirinin yüzde 20’sini elektrik faturasını, yüzde 25’iyle doğalgaz faturasını ödüyormuş. Yani yüzde 45 alır almaz 2 tane faturaya gidiyormuş. Şu anda gelirinin yüzde 2.4’ü elektrik, yüzde 5.6’sı doğalgaz olmak üzere yüzde 8’i enerji faturasına gidiyor. Yeni zamla bu oran daha da düşecek. Yine en düşük emekli maaşının yüzde 35’i enerji faturalarına giderken, şimdi 12 bin 500 liranın yüzde 11’iyle enerji faturası ödeniyor” diye konuştu.
GÜNEŞ VE RÜZGARDA REKOR YILI
Bakan Bayraktar’ın açıklamalarından öne çıkan diğer başlıklar şöyle:
* ABD ile 100 milyar dolar ticaret hedefi var. Bu hedefe enerji ve maden olmadan ulaşamayız. ABD ile yenilenebilir alanda işbirliği olabilir. Üçüncü ülkelerde ortaklıklar söz konusu olabilir. Yeni Trump yönetimiyle doğalgaz anlamında ciddi projeler olabilir.
* Sakarya Gaz Sahası’nda günlük üretim 7 milyon metreküpe ulaştı. Şu anda yerli üretim 2.9 milyon hanenin doğalgaz ihtiyacını karşılıyor. 40’ın üzerinde yeni kuyu kazılacak.
* Şehirleşmemiz elektrikli araçlara çok uygun değil. Herkes apartmanda yaşıyor. Bu apartmanların hepsinin altyapısının değişmesi lazım.
* 2024 yılı güneş ve rüzgarda Türkiye’nin rekor yılı oldu. 6 bin megavatın üzerinde yeni güç yaptık. Yani doğalgazda 1 milyar dolarlık tasarruf sağlanacak.
* Sinop ve Trakya’da iki nükleer santrale daha ihtiyacımız var. 2025 yılı önemli bir karar yılı olacak.
* Nijer’de 3 altın sahasına 3 tane daha eklendi.
50 MİLYAR DOLARLIK POTANSİYEL
Irak-Türkiye Petrol Boru Hattı’na dikkat çeken Bayraktar, “Hattın günlük kapasitesi 1.4 milyon varil. Yani dünyanın ihtiyaç duyduğu petrolün neredeyse yüzde 1.5’i buradan geçebilecek durumda. Ancak en iyi zamanda bile günlük 500 bin varil akışı var. Geriye 900 bin varillik bir boş kapasite kalıyor. Bunun mutlaka dolmasını istiyoruz. Kalkınma Yolu’nu ‘enerji yolu’ haline dönüştürmemiz lazım. Eğer bu hatta 1.4 milyon varil petrol Ceyhan’a ulaşırsa 50 milyar dolarlık bir yıllık petrol ticareti oluşur ve yeni bir petrol rafinerisinin önü açılır” diye konuştu. Bayraktar, Suriye’den Türkiye’ye bir petrol boru hattı, Irak-Türkiye petrol boru hattıyla bunun birleştirilmesi, Katar gazının Suriye üzerinden Türkiye ve Avrupa’ya gitmesi gibi konuların da masada olduğunu söyledi.
SURİYE’NİN ELEKTRİĞİ İÇİN PLAN HAZIR
KUZEYE ZATEN VERİLİYOR
Suriye’nin kuzeyine halihazırda elektrik, akaryakıt, LPG (tüp gaz) tedarik ettiklerini vurgulayan Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Bayraktar, “İdlib’den başlayarak Afrin, Barış Pınarı, Zeytin Dalı hareket bölgemizdeki bölgelerin tamamında aslında şu anda bizim enerji faaliyetlerimiz var. 210 megavat (MW) kapasiteli elektrik veriyoruz. 3 iletim, 4 dağıtım noktasıyla o bölgelere elektrik sağlıyoruz. Kapasite artışıyla ilgili çalışıyoruz. Birkaç gün içerisinde oraya bir heyet göndermeyi planlıyoruz. Gelişmelere göre bu heyete ben de başkanlık edebilirim” diye konuştu.
YARIDAN FAZLA KAYIP VAR
2011’den önce Suriye’nin 8 bin 500 megavat kurulu gücü olan bir ülke olduğunu söyleyen Bayraktar, şöyle devam etti: “2022 verilerine baktığımızda 3 bin megavata gerilemiş bir kapasite var. 5 bin 500 megavat güç kaybedilmiş durumda. Altyapıya ilişkin incelememizi yaptık. Şimdi sahada görmemiz gerekiyor. Biz çok hızlı bir şekilde Suriye’yi elektrikle buluşturup orta vadeli planlarla oradaki kurulu gücü ve üretimi artırmak ile planlama içindeyiz. Suriye’nin kaynaklarını, ülkenin inşası için kullanmakla alakalı bir vizyonla hareket ediyoruz.”
1 TRİLYON DOLAR
Suriye’nin altyapısı için ihtiyaç duyulan tahmini bütçe.