6 ayda 3 otomobil alan var! Otomotivde kara liste dönemi...

Dünyayı etkisi altına alan çip krizi Türkiye'de otomotiv sektörünü derinden etkilemeye devam ediyor. Pandemide işlerin yavaşlaması tedarik sorununun büyümesine ve üretimin aksamasına neden oluyor. Piyasada otomobil bulunmaması da satışlara olumsuz yansıyor.

Türkiye'de 2021 Ekim'de otomobil satışları yüzde 46.9 geriledi ve 40 bin seviyesinde gerçekleşti. Eylül ve Ekim'de etkisini artıran tedarik sorunu Kasım'da da devam ediyor. Piyasada otomobil yok. Bekleme süresi iki-üç ayı buluyor. 2020 başından bu yana yaşanan tedarik sorunu otomotiv sektöründe değişimlere yol açtı. Otomobil alım-satımını cazip bir iş gören 'Al-Sat'çılar türedi. Başta bazı galericiler olmak üzere lansman döneminde özel fiyatla bayiden aldıkları otomobilleri ikinci elde daha yüksek satmaya başladılar. Bayi fiyatıyla galeri fiyatı arasında 30-40 bin TL'ye varan farklar görüldü. Piyasada dengeler bozulurken, otomotiv firmalarına olan güven sarsıldı. Sabah gazetesinden Ufuk Sandık'ın haberine göre, bu durum firmaları harekete geçirdi. Piyasada fiyatları yükselten ve haksız kazanç elde edenleri engellemek için kara liste oluşturmaya başladılar.

Yapılan araştırmada bazı isimlerin farklı bayilerden altı ayda üç otomobil alıp daha sonra sattıkları tespit edildi. Ayrıca galerilerin şirket değil kendi adlarına, hatta eşleri ya da anne-babaları üzerine alım yaptıkları görüldü. Kara listede 'al-sat'çıları yayınlayıp, listede adı bulananlara otomobil satılmasını önlemeye çalışıyorlar. Tüketici Kanunu'na göre otomotiv firmalarının "otomobil satmıyorum" demesi mümkün değil. Ancak kara liste, ihtiyacı için otomobil satın alan gerçek müşteriyle 'al-sat'çıları birbirinden ayırt edilebilmesi açısından önemli.

Filo kiralama sektörü 2013-2014 yılları arasında araç hırsızlıklarıyla ilgili büyük sorun yaşadı. Bunun üzerine kara liste uygulamasını devreye aldı. Şüpheli durumlarda firmalar sisteme girip sorgulama yaparak, hırsızlık vakalarını önlemeye çalıştılar.