Aidatta artış kirayı geçti

Son dönemde artan ev fiyatları ve kiralar gündemdeyken, site/ apartman aidatları da yükselmeye devam ediyor. Son 2 yılda konut kiralarındaki yüzde 25 tavan sınırlamasıyla kira artışı nispeten sınırlanırken, enflasyon ve asgari ücrete yapılan artışlar, site ve apartman yönetimlerinin giderlerinin kira artışının çok üzerine çıkmasına sebep oldu. 2024’ün ilk 6 ayında konut aidatları yüzde 89 artarken, kiralar ortalama yüzde 42.5 yükseldi. İşçi çalıştıran sitelerde artış daha çok hissedildi.

YÜZDE 89 ARTIŞ

22 binden fazla apartman ve site, 1.6 milyona yaklaşan konut ve 3.5 milyon kişi tarafından kullanılan, yöneticilerin dijital asistanı Apsiyon, Türkiye geneline ait aidat verilerini açıkladı. Buna göre 2024’ün ilk 6 ayında, aidatlar kiralardan fazla yükselse de geçen yıla göre artış hızı yavaşladı. Apsiyon’un raporunda 2022’den 2023’e geçişte site aidatlarının yıllık artış oranı yüzde 97 olmuştu. 2024 yılında ise 2023’e göre site aidatlarının artışı yüzde 89 olarak gerçekleşti.

SARIYER LİSTE BAŞI

Apsiyon Kurucu Ortağı ve CEO’su Kudret Türk’ün verdiği bilgilere göre, 2024’ün ilk 6 ayında, daire başı aidat ortalaması en yüksek il, 3 bin 950 TL ile İstanbul oldu. 2023 yılının en yüksek aidat ortalamasına sahip ili Muğla, bu yıl İstanbul’dan sonra ikinciliğe düştü. Aidat listesinin lideri 7 bin 389 TL aidat ortalaması ile İstanbul’un Sarıyer ilçesi oldu. İstanbul’un Sarıyer, Beykoz, Beşiktaş, Şişli, Zeytinburnu ilçeleri listede başı çekti.

KIRKLARELİ SON SIRADA

Kudret Türk, diğer büyükşehirlerdeki durumu şöyle ifade etti: “Ankara’da en yüksek aidat ortalaması 4 bin 742 TL ile Çankaya ilçesinde gerçekleşti. Çankaya’yı aidatları 2 bin 305 TL ile 3 bin 311 TL arasında değişen sırası ile Gölbaşı, Akyurt, Yenimahalle, Etimesgut takip etti. İzmir’de en yüksek aidat ortalaması 5 bin 974 TL ile Çeşme’de gerçekleşti. Çeşme’yi aidatları 4 bin 452 TL ile 5 bin 316 TL arasında değişen sırası ile Kemalpaşa, Urla, Narlıdere, Bayraklı takip etti. Türkiye genelinde en düşük aidat ortalamasına sahip il ise 310 TL ile Kırklareli oldu.”

100 LİRANIN 66’SI İŞÇİ GİDERİ

Apsiyon Akademi Direktörü Ozan Özen de site yönetimlerinin en fazla harcama yaptığı giderlerin yüzde 63 ile işçilik, yüzde 14 ile enerji giderleri ve yüzde 20 ile diğer giderler olduğunu belirterek, asgari ücret artışlarının site aidatlarının artmasındaki en önemli sebep olduğunu söyledi. Özen, “Başka bir deyişle, 100 lira aidatın 66 lirası çalışan kapıcı ve site görevlilerinin maaş, SGK primi, gelir vergisi, kıyafet, yemek, yol gibi giderlerine, 14 lirası enerji giderlerine, 20 lirası da bakım onarım, sözleşmeli giderler gibi diğer giderlere harcanıyor” dedi.

İŞÇİ ÇIKARIP BAKIM-ONARIMI İHMAL ETTİLER

Son iki buçuk yıldır site ve apartman yönetimlerinin gider artışlarını frenleyebilmek için hizmetleri azalttığını ifade eden Özen, şu bilgileri verdi: “Kapıcı ve site görevlilerinin bir kısmının iş akitleri sonlandırıldı. İşten çıkarmalar sebebi ile kıdem tazminatları maliklerden ayrıca toplandı. Enerji bedellerinde tasarrufa da giden yönetimler bu tasarruflarını artan işçilik ve malzeme bedellerinde kullandı. Aynı dönemde bakım onarım, sözleşmeli giderleri içeren diğer giderler bütçelerinin toplam giderler içindeki ağırlığı 1-2 puan azaldı. Kimi yönetimler bakım ve onarım harcamalarını kısıtlamaya başladı. Sosyal tesislerde çalışmayan mahallerin, makinaların sayısı arttı, periyodik bakımlar ihmal edilmeye başlandı.”