Anayasa Mahkemesi karar verdi! Emekli maaşı için işte ayrılmak gerekiyor mu?

Posta gazetesinden Ekrem Sarısu yazdı; Sigortalı bir çalışanın prim, sigortalılık süresi ve yaş şartını tamamlaması halinde emekli olabilmesi için çalıştığı işten ayrılması gerekiyordu. Fakat Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) 3 Mart’ta Resmi Gazete’de yayımlanan kararı, milyonlarca çalışanı heyecanlandırdı. Karar, çalışan sigortalının Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) emekli aylığı talebinde bulunabilmesi için ‘çalıştığı işten ayrılmasını öngören kuralı’ iptal ettiği şeklinde değerlendirildi.

SGK TEREDDÜTLERI GİDERDİ

Böylece çalışan işine devam ederken emekli aylığı bağlatabilecekti. Fakat karar değerlendirilirken birkaç ayrıntı atlanmıştı. Bu nedenle SGK, AYM’nin ilgili kararı üzerine tereddütleri gidermek için iki sayfalık genelge yayımladı. Genelgede “506 Sayılı Kanun’un ilgili maddesinde yer alan, ‘Bu maddede belirtilen yaşlılık aylıklarından yararlanabilmek için sigortalının çalıştığı işten ayrılması ve yazılı istekte bulunması şarttır’ hükmü geçerli olup bu bent ile ilgili herhangi bir iptal kararı verilmemiştir” denildi.

YAZILI İSTEKTE BULUNACAK

Sosyal güvenlik uzmanı ve yazarımız Ekrem Sarısu, genelge kapsamında sigortalının emekli aylığı bağlatabilmesi için çalıştığı işten ayrıldıktan sonra SGK’dan yazılı istekte bulunması gerektiğini söyledi. Anayasa Mahkemesi’nin atıfta bulunduğu maddelerin 13 yıl önce yürürlükten kaldırıldığına dikkat çeken Sarısu, bugün yürürlükte olan yasaya göre çalışırken emekli olunamayacağını ifade etti. Ekrem

Sarısu, şu ayrıntılara dikkat çekti:

2 GÜN SONRA BİLDİRECEK

“Emekli olmak için çalışan önce SGK’dan ‘emekli olabilir’ yazısı alıp, bu yazıyı işverene verecek. Daha sonra kıdem ve tüm haklarını alarak işten ayrılacak ve SGK’ya emeklilik dilekçesi verecek. Eğer çalışan işine devam edecekse bir iki gün sonra destek primine tabi olarak, SGK’ya işe giriş bildirgesi verilecek. Bu durumda çalışmasına destek primine tabi olarak devam edecek. Destek primi emekli maaşında bir azalmaya neden olmuyor. Aksine hem emekli aylığı alıyor hem de çalıştığı işyerinden ücretini alıyor.”

KAFALARI MEŞGUL EDEN SORULAR

ESNAF DESTEK PRİMİ ÖDEMİYOR

- Kendi işini yapan Bağkur’lu emekliden destek primi kesiliyor mu?

Bağkur’dan emekli olanlardan 1 Nisan 2016’ya kadar yüzde 10 destek primi kesilmekteydi. Ancak bu tarihten sonra kesinti kaldırıldı. Bu kişiler aylıkları kesilmeden ticari faaliyete devam edebiliyor.

- Başka kimden destek primi kesilmiyor?

Kendi adına tarımsal faaliyette bulunanlardan, işçi ya da devlet memuru olarak çalışıp emekli olduktan sonra kendi işini kuranlardan, eğitim kurumlarında ücret karşılığı ders verenlerden, vakıf üniversitelerinde görev alanlardan Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) kesilmiyor.

- Emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenlerin kıdemi nasıl hesaplanır?

Sosyal güvenlik uzmanları, aynı işyerinde çalışılacak olsa da emekli olunduğu anda kıdem tazminatının alınmasını tavsiye ediyor. Kıdemini alıp tekrar işe başlayan kişi normal çalışanın haklarına sahip oluyor. Örneğin; çalışan 20 yıl aynı işyerinde çalışıp kıdem tazminatını alarak emekli olup ve emekli olduktan sonra yeniden aynı işyerinde çalışmaya devam ederek, 3 yıl daha çalışmışsa ikinci kez kıdem tazminatını hak ettiğinde (emekli çalışan kıdem tazminatı almak için ya işveren haksız yere işine son verecek ya da emekli haklı bir nedenle iş akdini fesih edecek) yalnızca 3 yıllık süre üzerinden kıdem tazminatı hesaplanıyor. Emekli olup kıdemini almadan devam ederse, 23 yıllık tazminatını alıyor.

- Çalışan emekli ihbar tazminatı da alır mı?

İş Kanunu’nda emekli çalışanların hakları kısıtlanmıyor. Emekli işçi, haklı gerekçe olmadan işten atıldığında ihbar tazminatı alır

- Emekli maaşı bağlandıktan sonra çalışmaya devam edebilir miyim?

Emekli maaşı alıp ister başkasının yanında isterseniz kendi adınıza çalışmaya devam edebilirsiniz.

- Çalışan emeklinin maaşı kesilir mi?

Bu durum emekli olduğunuz ve yeniden çalışmaya başladığınız sigortalılık statüsüne göre değişiyor. 4A’lı yani SSK’lının 2 seçeneği var.

İLKİ aylığını kestirerek çalışmaya devam etmek. Bu durumda kişi normal sigortalı gibi çalışıyor. Emekli olduğunda çalışmaya başlamadan önce alınan aylık, çalışılan dönemin primlerine göre güncelleniyor. Emeklilikten sonraki çalışmalar maaşa ekleniyor.

İKİNCİSİ Sosyal Güvenlik Destek Primi’ne (SGDP) tabi olarak çalışmak. Bu şekilde çalışmaya devam edenler emekli aylıkları kesilmeksizin çalışabiliyor, yalnızca işveren tarafından aldıkları ücretten yüzde 7.5 oranında SGDP kesiliyor. Emekli maaşında azalma olmuyor. Çalışma ücretinde kısmı düşüş söz konusu.

Kaynak: Ekrem Sarısu / POSTA