Giriş
Asgari ücret için işçi ne talep ediyor? TÜRK-İŞ'ten açıklama
Asgari ücretle çalışanların sayısı düşürülmeli diyen TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Pervul Kavlak, işçilerin zam talebinden bahsetti. Asgari ücrette hangi rakam gündemde? İşte detaylar.
2023 yılı için asgari ücret belirleme aşamasına geçildi. Asgari Ücret Tespit Komisyonu dün ilk toplantısını gerçekleştirdi. TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Pevrul Kavlak açıklamalarda bulundu.
TÜRK-İŞ Genel Sekreteri Pervul Kavlak canlı yayında yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı:
"Anayasamızın 73. Maddesi gereğince yapılması gereken az kazanandan az çok kazanandan çok vergi alınmasıdır. Türkiye’de verginin 3’te 2’si ücretliler tarafından ödenmektedir. Dolaylı vergilerin ağırlığı Türkiye'deki vergi sistemini daha adaletsiz hale getirmektedir. Toplam vergi içerisinde yüzde 70’e ulaşan dolaylı vergiler çalışanların yükünü artırmaktadır.
Ülkemizde sendikalaşmanın geliştirilmesi zorunludur. Ücretli çalışanlar sendika üyesi ise ve toplu iş sözleşmesi kapsamındaysa enflasyona karşı daha korunaklı olmaktadır.
OECD ülkelerinde bu oran yüzde 30 düzeyindir. Türkiye’de genel oran yüzde 7.5 civarındadır. Özel sektörde yüzde 6’ların altındadır. Türkiye’de asgari ücret ülkesi haline gelmiştir. Araştırmalar asgari ücret ve civarında çalışanların oranının yüzde 50’nin üzerinde gösteriyor.
Sosyal adaletten, çalışma barışından söz edeceksek adil bölüşümden de söz etmeliyiz. Barıştan, özgürlükten söz edeceksek herkes için insan onuruna yakışacak bir yaşam isteyeceksek hakça bir paylaşımdan söz etmeliyiz.
Çarkların dönmesi olduğu kadar barış içerisinde mutlu insanların yaşadığı ülkede birlikte üretmek kazanmaktır. Alacağımız kararların asgari ücret için hayırlı olmasını diliyor hepinizi selamlıyorum.
Bugün ihracat rakamlarında bu rakamlara ulaştıysa bunda emekçinin büyük payı var. Asgari ücretle ilgili konuşmayan bir tek biziz. İhracatçılar Birliği ayrı konuşuyor. Herkes kendi yerini bilecek. Eğer onlar bugün ihracat şampiyonu oldularsa işletmelerde çalışan emekçiler sayesinde olmuştur. Bugün eğer asgari ücret 400-500 dolar olursa biz ihracat yapamayız diye bir tehdit savuruyorsa o kendine işçi değil köle arıyor demektir.
BAKANLIĞIN ANKET ÇALIŞMASI
Son 20 yılda asgari ücrete 29.8 kat yani 30 kat zam yapılmış. Aynı zaman diliminde ortalama memur maaşları 16 kat artmış, kamu işçisi maaşı 14 kat artmış, ortalama işçi emekli maaşları 16 kat artmış, memur emekli maaşları 13 kat artmış. Asgari ücreti çok artırmak, 30 kat artırmasına rağmen bugün Türkiye niye asgari ücreti konuşuyor. Yetmediği için konuşuyor.
Türkiye’de bu işin çözümü sendikalı olmaktır. Asgari ücreti artırıyorsunuz gelen zamlarla 2-3 sonra alım gücünü yitiriyor. Sendikalı örgütlerde böyle değil. TÜİK rakamlarının üzerine basılmasına rağmen bizim yaptığımız toplu sözleşmeyi biliyorsunuz. Bir yıl içerisinde yüzde 139 zam aldılar.
VERGİ ÜCRETLERİ
Vergi düzenlemesi yaklaşık 14 milyonu ilgilendiriyor. Biz geçen yıl asgari ücret kadar olanı vergi dışında bıraktık. Bunu bu sene hissedebildiniz mi? Hissedemediniz verginin birinci matrahı gerektiği kadar yükselmediği için hissedilmedi. Bu sene ortalama bir ücretten bahsedelim saatlik ücreti 50 lira brüt 16 bin lira olan birinin ücreti. Yılbaşında 13 bin 544 lira net alıyor. 12. Ayda 12 bin 100 liraya düşüyor 1400 lira kaybı oluyor. Netten bahsediyorum.
Üstelik 6. ayda asgari ücrete düzenleme yapıldığı için bu kadar düşük. Asgari ücrete düzenleme yapılmamış olsaydı bu 1450 lira 1800 lira net olacaktı. Brütü 2 bin 700 liradır. 14 milyon insan 1. ayda aldığı ile yılsonunda aldığı arasında 1500 lira fark ediyor."
Vergi çalışanların üzerinde inanılmaz bir yük. Çalışan vergi ödüyor birde pazarda vergi ödüyor, taşıt vergisi ödüyor. Bunun mutlaka düzenlenmesi gerekir. Bu vergi yükü sürdürülebilir değildir. Ergün başkanın söylemek istediği budur. Bunu TÜRK İŞ yönetim kurulu olarak gündeme getirdik. Meclis’teki tüm yetkililere kapsamlı bir mektup yazacağız.
İSTİHDAM NASIL KORUNACAK?
Asgari ücretten istihdamı korumanın tek yolu örgütlü olmaktır. EYT’liler iyi bir örnektir. Sosyal medya üzerinden örgütlendiler ve istediklerini alacaklar. Örgütlenme olmadığı sürece Türkiye’de biz asgari ücreti de çok konuşuruz, asgari ücrete gelen artıştan sonra da işverenin tehditlerini konuşuruz, hepimiz yoksullukta buluşuruz. Üniversite mezunları, pırıl pırıl çocuklar asgari ücretin biraz üzerinde iş başı yapıyor. Bunun ilacı örgütlenmektir.
Sendikalı işçi asgari ücretten girdiği zaman asgari ücretin üzerinde yüzde 8 zam alır. 4 ikramiyesi vardır bu yüzde 33 yapar, sosyal hakları vardır bu yüzde 7 yapar, işe girdiğinde asgari ücretin üzerinde yüzde 48’le başlamış olur. Bu işin ilacı örgütlenmektir.
Dünkü görüşmede örgütlenmenin önündeki engelin kaldırılmasıyla ilgili bir görüşme olmadı. Daha önce bu salonda 4 akademisyen bir çalışma yaptık. Tahmin ediyorum bu 2023’te Meclis’in gündemine gelecektir.
YENİ ASGARİ ÜCRET NE OLACAK?
Dünkü konuşmaya bir açıklık getireyim. Toplu pazarlığın oradan başlayacağını söyledi Başkan ama bunu şöyle anlamak lazım TÜRK İŞ 40 yıldır asgari ücrete giriyor. Bu 40 yıl içerisinde 6 defa asgari ücreti imzalamış bunun 2’sini 2022’de imzalamış. Şimdi pazarlıklar oradan başladı diye orada bir tek diye bir kayıt yok. Biz bu sene rakam açıklamadık. İşverenler bir rakam açıklasın görelim, Bakanlık rakamını söylesin görelim, sırtımızda yumurta küfesi yok beğenmediğimiz bir rakam çıkarsa bunu imzalayacaksın diye zorlayan da yok. İçimize sinen, toplumun büyük kesimleri tarafından kabul edilebilir bir ücret olursa bunu yakalarsak, elbette seve seve imzalarız ama içimize sinmeyen bir şey olursa bunun altına imza atmayız diye sayın Başkan söyledi.
Asgari ücret 4. toplantıda yani 12. Ayın içinde bitecek vergi dilimleri 1. aydan sonra belirlenecek. Vergi dilimleri girişimlerimiz sonucunda Maliye Bakanı açıklama yaptı bize göre yeterli değil. Yılbaşından sonra vergi dilimleri ile ilgili TÜRK İŞ atacaktır.
"SON TOPLANTIYA KADAR RAKAM GELECEĞİNİ DÜŞÜNMÜYORUM"
3. ya da 4. toplantıya kadar fiyat geleceğini zannetmiyorum. İlk toplantıda bizim isteklerimiz oldu bunların Bakanlık tarafından masaya getirilmesi ve görüşmelerin daha somut şekilde devam etmesi yönünde talebimiz oldu. Onlarda notlarını aldılar 2. toplantıda bizim taleplerimizi Ticaret Bakanlığı Hazine ve TÜİK’ten rakamlar istedik. TÜİK’in dengeli beslenme ile ilgili verileri var. Hazine Bakanlığı’nın taban aylığı var. İstedik, tekrar görüşmeye devam edeceğiz. En erken 3. hatta son toplantıya kadar rakam geleceğini düşünmüyorum.
Masadaki işveren tarafıyla da gayet olumlu geçti toplantı. Çıktıktan sonra basından birkaç arkadaşımız ihracatçıların söylediğini paylaştılar ben son derece yersiz buldum. Masada asgari ücret çok fazla artarsa şu kadar insan işsiz kalır, bizim ihracatımız yara alır bunlar asla konuşulmadı.
Matrah tutarının artırılması çözüm olabilir ama bu şekilde olmaz yeniden güncelleme ile ilgili yüzde 123 gibi bir rakam bunu telafi etmez. Şimdi 2009’da 19 brüt asgari ücretken bugün neredeyse 4.9-5 asgari ücret olması artık ne kadar geriye geldiğimizin göstergesi. İşin hakkaniyetli yanı şudur bu ülkede asgari ücretli ve asgari ücret kadar olan kısımdan vergi alınmıyor. Yılbaşında brüt ücret ne örnek veriyorum 1 lira, 12 ay boyunca 12 lira yapar. 12 ay en az seviyesi bu olmalıdır. Asgari ücretliler kadar olan kısım nasıl vergi alınmıyorsa. Brüt 12 asgari ücret kadar vergi alınmaması gerekir. En azından bu bir başlangıçtır. Bunun altında vergi dilimi matrahı işçinin kayıplarını telafi etmeyecektir.
Önümüzde asgari ücret var bir şekilde hallolacak. Asgari ücret Türkiye’nin gündeminden kalktıktan sonra vergi ile ilgili sorunu gündeme taşıyacağız. TÜRK-İŞ’in basın açıklamaları, daha sonra başkanlar kurulunun açıklamaları neyse onu hayata geçireceğiz."
