Asgari ücret zammıyla hangi ödemeler değişecek?

1- 65 YAŞ AYLIĞI

65 yaş aylığı bağlanabilmesi için 65 yaş üstü kişinin ve varsa eşinin gelirine bakılıyor. Gelirin net asgari ücretin üçte birinden düşük olması gerekiyor. Bu tutar şu anda 3 bin 800 lira. Yüzde 40 zam konusunda uzlaşılması halinde asgari ücret 15 bin 962 lira olacak ve bu durumda gelir şartı 5 bin 320 lira seviyesine çıkacak. Asgari ücrete yüzde 50 zam yapılırsa gelir şartı 5 bin 700 liraya yükselecek. Böylece ihtiyacı olduğu halde bu gelir şartı limitine takılan yaşlıların aylık alması kolaylaşacak. 800 binden fazla vatandaş bu haktan yararlanıyor. 65 yaş maaşındaki artışı ise memur maaş zammı belirleyecek. Orada da yüzde 45-50 civarı zam beklentisi var. Mevcut 65 yaş aylığı 2 bin 348 lira. Zamla birlikte bu tutarın 3 bin 500 lirayı aşması muhtemel.

2- İŞSİZE DAHA ÇOK DESTEK

Asgari ücret işsizleri de ilgilendiriyor. Yasaya göre; işsizlik maaşının en düşük miktarı brüt asgari ücretin (şu anda 13 bin 414 lira) yüzde 40’ı, en yükseği ise yüzde 80’i kadar. Asgari ücrete yüzde 40 zam yapılırsa brüt 18 bin 780 liraya, yüzde 50 zam yapılması halinde brüt 20 bin 121 liraya, yüzde 55 artış yapılırsa brüt 20 bin 790 liraya çıkacak. Buna göre; şu anda 5 bin 365 lira olan en düşük işsizlik maaşı 7 bin 500 lira ila 8 bin 300 lira arasında belirlenecek. En yüksek işsizlik maaşı da 15 bin liranın üzerinde olacak.

3- GSS PRİMİ VE BEDAVA SAĞLIK

Yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir brüt asgari ücretin üçte birinden düşük olan kişilerin Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri devlet tarafından ödeniyor. Şu anda bu sınır 4 bin 471 lira. 1 Ocak’ta bu tutar 6 bin 200 lirayla 7 bin lira arasında olacak. Yani hanedeki kişi başına geliri bu sınırın altında olan yeni mezun öğrenciler ve işsizler bedava GSS’li olup sağlık için para ödemeyecek. Bu sınırın üzerinde geliri olanlar da aylık prim ödeyecek. GSS primi aylık 402 liraydı, bu rakam da brüt asgari ücrete göre belirleniyor. Yeni yıldan itibaren primin 560 lira ila 620 lira arasında olacağı hesaplanıyor.

4- BAĞKUR PRİMİ NE KADAR OLACAK?

Serbest meslek erbabı, şirket ortakları, avukat, muhtar, esnaf Bağkur primi ödüyor. Asgari ücretteki artış Bağkur primlerini de artırıyor. Aylık prim son ücrete göre 4 bin 628 lira. Primi düzenli ödeyen yüzde 5 daha az ödüyor. Yeni yılda bu prim tutarının 6 bin 500 lira ila 7 bin 200 lira arasında olması bekleniyor.

5- DOĞUM VE ASKERLİK BORÇLANMASI

Asgari ücrete yapılacak zam, emeklilik hesabı yapanların maliyetlerini de direkt etkileyecek. Bu yılın sonuna kadar doğum ve askerlik borçlanma hakkını kullanan sigortalılar 1 gün için en az 143 lira 9 kuruş ödeyecek. Bu tutar günlük brüt asgari ücretin yüzde 32’sini temsil ediyor. Üst limit ise prime esas günlük kazanca göre yapılan hesapla 1.073 lira oluyor. Asgari ücrete tahminler doğrultusunda en az yüzde 35 zam gelirse günlük borçlanma maliyeti 193 lira 17 kuruşa, yüzde 40 zam gelirse 200 lira 32 kuruşa, yüzde 45 zam gelirse 207 lira 48 kuruşa, yüzde 50 zam gelirse 214 lira 63 kuruşa çıkacak.

6- STAJYER MAAŞI

Yasal düzenlemelere göre; tüm stajyerlere asgari ücretin yüzde 30’u kadar, yani 3 bin 420 lira maaş ödenmesi alıyor. Bu, minimum tutardır. İşletmeler isterlerse bunun üzerinde ücret verebilir. Eğer işletmede 20’den az personel çalışıyorsa bu ücretin 2 bin 280 lirasını, 20’den fazla personel varsa bu kez 1.140 lirasını devlet öder. Asgari ücrete yapılacak yüzde 40-50 arasında bir zam stajyer maaşını da artıracak. Bu da 4 bin 600 lira ile 5 bin 100 lira arasında bir rakama işaret ediyor.

7- KIDEM TAZMİNATI

Kıdem tazminatının taban tutarını brüt asgari ücret belirliyor. 1 Ocak itibarıyla en düşük kıdem tazminatı tutarı net 17 bin lira ila 21 bin lira arasında belirlenecek. Kıdem tazminatının tavanı da memur maaş katsayısına göre belirlenecek. Memurlar yüzde 50 zam alırsa bu durumda şu anki kıdem tazminatı tavanı 23 bin 489 liradan 35 bin 233 liraya çıkacak.

PAZARTESI DEVAM EDECEK

Asgari ücrete zam pazarlığı 11 Aralık’ta başlamıştı. Bu toplantıda taraflar herhangi bir teklifte bulunmamıştı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu’nda farklı sektörlerden 4 işçi durumlarını ve taleplerini anlatmıştı. İkinci toplantı 18 Aralık Pazartesi günü gerçekleşecek. Bu toplantıda ilk teklifin ortaya çıkması bekleniyor.