Asgari ücret zammıyla hangi ödemeler değişecek?

Asgari ücret yüzde 30 artışla net 17 bin 2 liradan 22 bin 104 liraya yükseldi. Asgari ücretle birlikte işsizlik maaşı, kıdem tazminatının taban tutarı, GSS primleri, askerlik ve doğum borçlanması, isteğe bağlı sigorta primleri, staj ücretlerinin de aralarında olduğu birçok kalemde yeni tutarlar da belli oldu. 1 Ocak’tan geçerli tarifeleri tek tek hesapladık. İşte 8 başlıkta asgari ücretin etkilediği rakamlar...

1- 65 YAŞ AYLIĞI İÇİN GELİR ŞARTI

65 yaş aylığı bağlanabilmesi için 65 yaş üstü kişinin ve varsa eşinin gelirine bakılıyor. Gelirin net asgari ücretin üçte birinden düşük olması gerekiyor. Bu tutar şu anda 5 bin 667 lira. Yüzde 30 zamla birlikte yeni asgari ücretin net tutarı 22 bin 104 lira oldu. Böylece gelir şartı limiti 7 bin 368 liraya çıktı. Böylece ihtiyacı olduğu halde gelir şartı limitine takılan yaşlıların aylık alması kolaylaşacak. 800 binden fazla vatandaş bu haktan yararlanıyor. 65 yaş maaşındaki artışı ise memur maaş zammı belirleyecek. Orada da yüzde 15-18 arası zam beklentisi var. Mevcut 65 yaş aylığı 4 bin 181 lira. Zamla birlikte 4 bin 800-5 bin lira arsında bir rakam oluşabilecek.

2- İŞSİZE DAHA ÇOK DESTEK

Asgari ücret işsizleri de ilgilendiriyor. Sigortalı çalışanlara yasada belirtilen şartları taşımaları halinde işsiz kaldıkları dönem için 6-10 ay süreyle işsizlik maaşı ödemesi yapılıyor. İşsizlik maaşı aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 40’ından az olamazken, yüzde 80’ini geçemiyor. İşsizlik maaşı en düşük 7 bin 940 lira, en yüksek 15 bin 880 lira olarak uygulanıyordu. Yeni işsizlik maaşı 26 bin 4 liralık yeni brüt asgari ücrete göre en düşük 10 bin 322 lira, en yüksek ise 20 bin 645 lira olacak.

3- GSS PRİMİ VE BEDAVA SAĞLIK

Yaşadığı hane içerisindeki kişi başına düşen gelir brüt asgari ücretin üçte birinden düşük olan kişilerin Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri devlet tarafından ödeniyor. Şu anda bu sınır 6 bin 667 lira. 1 Ocak 2025 itibarıyla 8 bin 668 lira olacak. Yani hanedeki kişi başına geliri bu sınırın altında olan yeni mezun öğrenciler ve işsizler bedava GSS’li olup sağlık için para ödemeyecek. Bu sınırın üzerinde geliri olanlar da aylık prim ödeyecek. GSS primi aylık 600 liraydı, bu rakam da brüt asgari ücrete göre belirleniyor. Yeni yıldan itibaren prim 780 lira olacak.

4- BAĞKUR PRİMİ NE KADAR OLDU?

Serbest meslek erbabı, şirket ortakları, avukat, muhtar, esnaf Bağkur primi ödüyor. Asgari ücretteki artış Bağkur primlerini de artırıyor. Aylık prim bu yıl 6 bin 900 lira olarak uygulandı. Primi düzenli ödeyen yüzde 5 daha az ödüyor. Yeni yılda bu prim tutarı 8 bin 971 liraya çıkacak. İsteğe bağlı prim tutarı ise 8 bin 321 lira olacak.

5- DOĞUM VE ASKERLİK BORÇLANMASI

Asgari ücrete yapılacak zam, emeklilik hesabı yapanların maliyetlerini de direkt etkileyecek. Bu yılın sonuna kadar doğum ve askerlik borçlanma hakkını kullanan sigortalılar 1 gün için en az 213 lira 35 kuruş ödeyecek. Bu tutar günlük brüt asgari ücretin yüzde 32’sini temsil ediyor. Üst limit ise prime esas günlük kazanca göre yapılan hesapla 1.600 lira oluyor. Asgari ücrete yapılan zamla birlikte günlük borçlanma tutarı en az 277 lira 37 kuruş olacak. 18 ay (540 gün) askerlik borçlanması yapacak olanlar bugün itibarıyla en az 115 bin 214 lira ödeme yaparak eksik günlerini tamamlayabiliyor. 2025 yılında bu kez cepten çıkacak tutar 150 bin liraya ulaşacak.

6- STAJYER MAAŞI

Yasal düzenlemelere göre; tüm stajyerler asgari ücretin yüzde 30’u kadar, yani 5 bin 100 lira maaş alıyor. Bu, minimum tutardır. İşletmeler isterlerse bunun üzerinde ücret verebilir. Yeni zamla birlikte stajyer maaşı 6 bin 631 liraya çıkacak.

7- KIDEM TAZMİNATI

Kıdem tazminatının taban tutarını brüt asgari ücret belirliyor. 1 Ocak 2024 itibarıyla en düşük kıdem tazminatı tutarı net 19 bin 850 lira olarak uygulanmıştı. Yeni yılda bu tutar 25 bin 806 liraya çıkacak. Yani 10 yıldır aynı işyerinde çalışan asgari ücretli 1 Ocak’tan sonra işten çıkarılırsa yaklaşık 60 bin lira fazla tazminat alabilecek. Öte yandan asgari ücretlinin 2 haftalık ihbar tazminatı 10 bin 223 liraya, 4 haftalık ihbar tazminatı 20 bin 446 liraya, 6 haftalık ihbar tazminatı 30 bin 670 liraya, 8 haftalık ihbar tazminatı da 40 bin 893 liraya yükseldi.

8- RAPOR PARASI

Asgari ücretlinin rapor parası günlük yatarak tedavide 433.43 liraya, ayakta tedavide 577.90 liraya yükseldi.

İŞVERENE MALİYETİ 30 BİN LİRAYI GEÇTİ

Yeni asgari ücretin brüt tutarı 26 bin 5 lira oldu. Bunun 3 bin 640 lirasını SGK primi ve 260 lirasını işsizlik sigortası primi oluşturdu. Brüt 26 bin 5 lira olan asgari ücrete, 4 bin 30 lira SGK primi (işveren payı) ile 520 lira işveren işsizlik sigorta primi kalemleri de eklenince yeni asgari ücretin bir işçi için işverene aylık maliyeti 30 bin 556 lira oldu.