Asgari ücretlinin tazminatlarına da zam

Asgari ücrete 1 Ocak 2024 tarihinden geçerli olmak üzere yüzde 49 oranında zam yapıldı. Böylece halen 11 bin 402 lira olan net asgari ücret 17 bin 2 lira olarak uygulanacak. Yine 13 bin 414 lira olan brüt asgari ücret de 20 bin 2 liraya çıkacak. Asgari ücretteki bu artış aynı zamanda en düşük (taban) kıdem tazminatını da belirliyor. Kıdem tazminatı, son işyerinde çalışılan her tam yıl için 30 günlük son brüt ücret üzerinden hesaplanıyor. Asgari ücretlinin yani en düşük maaşlı işçinin kıdemi, 1 Ocak’tan itibaren 20 bin 2 liralık brüte göre hesaplanacak.

HER YIL İÇİN 6 BİN 519 LİRA FARK

Kıdem tazminatındaki hesap değişimi yani artışı özellikle EYT hakkıyla veya normal şartlardan emekli olacakları yakından ilgilendiriyor. Çünkü yasalara göre emeklilik hakkı elde edenler kıdem tazminatını alıp işten ayrılabiliyor. Askerlik ve evlilik nedeniyle işten ayrılanlar da kıdemlerini alabiliyor. Asgari ücretli bir çalışanın yeni dönemde alacağı kıdem tazminatı 6 bin 519 lira daha fazla olacak. 10 yıl çalışan bir işçi bu durumda 133 bin 194 lira yerine 198 bin 420 lira tazminat alacak. Fark 65 bin 226 lira olacak.

İŞTE YENİ YILIN TARİFESİ

* 6 aydan az çalışana ödenecek ihbar 7.863 TL
* 6 ay ile 1.5 yıl arasında çalışana ödenecek ihbar 15.726 TL
* 1.5 yıl ile 3 yıl arasında çalışana ödenecek ihbar 23.589 TL
* 3 yıldan fazla çalışana ödenecek ihbar 31.453 TL

İHBARIN TABANI DA YÜKSELDİ

Kanuna göre; işveren, işten çıkarmadan önce bunu işçisine bildirmek zorunda. İşçinin çalışma süresi 6 aydan kısaysa 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasındaysa 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl arasındaysa 6 hafta, 3 yıldan fazla olursa 8 hafta (56 gün) önce haber vermek zorunda. Buna ‘ihbar süresi’ deniyor. Haber vermeden işten atanlar, kıdemin yanında ihbar tazminatını da ödüyor. 10 gün çalışan bir işçi de ihbar tazminatına hak kazanıyor.

İKİ VERGİ KESİLİYOR

İhbar tazminatının hesabında brüt ücret dikkate alınıyor. Ama bunda ‘tavan sınırı’ yok. Ancak, taban asgari ücrete göre değişiyor. Asgari ücrete zam geldikçe ihbar tutarı da yükseliyor. İhbardan Damga Vergisi’nin yanında Gelir Vergisi de alınıyor. 1 yıl çalışması bulunan asgari ücretli 1 Ocak itibarıyla işten çıkarılmışsa net ödenecek ihbar tazminatı 15 bin 726 lira olacak. Bu tutar mevcut asgari ücrete göre 10 bin 546 lira.

* Kıdem hesabı brüt maaşa göre yapılmıştır.
* 13 bin 414 TL 1 Temmuz-31 Aralık 2023 tarihleri arasında geçerli olan asgari ücretin brütüdür. En düşük tazminatı tayin eder. Asgari ücretin brüt tutarı 1 Ocak 2024 itibarıyla 20 bin 2 lira olarak uygulanacaktır.
* Kıdem tazminatından sadece Damga Vergisi (binde 7.59) kesiliyor. Hesabımız vergisi düşülmüş ‘NET’ tutarlardan oluşuyor.

GÜNCELLEME PERİYODU

Kıdem tazminatının 1 yıl için en yüksek tutarını ifade eden tavan ise memur maaş katsayısına göre belirleniyor. Diğer bir deyişle memur maaşındaki artışa endeksli bir kıdem tavanı var ve ocak-temmuz olmak üzere 6 ayda bir güncelleniyor. Şu anda 23 bin 489 lira olan bu tavan tutar 1 Ocak itibarıyla memur maaşlarına yapılan zamma göre yüzde 50 civarında artacak. Yani 35 bin liraya çıkacak. Rakam netleşince cebe girecek parayı da ayrıca hesaplayacağız.