Ayçiçeği ve hububatta stratejik hamle

Türkiye, yüzde 32 ile dünyanın en büyük ayçiçeği ithalatçısı ve bu ithalatın da yüzde 55’ini Rusya’dan, yüzde 15’ini Ukrayna’dan yapıyor. Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle ithalat gemilerinin limanda bekletilmesi sonucu ham ayçiçeği yağının tonu 1.400 dolardan 2 bin dolarlara kadar çıkmıştı. Buğdayda da son 14 yılın en yüksek fiyatına (tonu 500 doları aştı) ulaşılmıştı.

GÜMRÜK VERGİSİ SIFIRLANDI

Fiyat baskısını ve oluşabilecek tedarik sıkıntısını ortadan kaldırmak için art arda önlemler alınıyor. Bu önlemlerin de başında üretimi artırmaya dönük teşvik ve destekler yer alıyor. Geçtiğimiz günlerde önce ayçiçeği hammaddesinin alternatif ürünleri olan kanola, aspir, mısır, soya ve palm yağlarında Gümrük Vergisi 30 Haziran’a kadar sıfırlanmıştı.

ÜRETİM ALANI GENİŞLETİLDİ

Dün de mevcut ayçiçek üreticisine yönelik yeni bir destek daha açıklandı. Buna göre; Aydın’a bağlı Efeler, Köşk, Sultanhisar ve Yenipazar bölgesi, Karabük- Eskipazar, Kütahya-Domaniç ve Sivas-Hafik havzaları olmak üzere 4 ilde 7 bölge daha diğer ürünlerin yanı sıra yağlık ayçiçeği ekim alanını genişletmek amacıyla destekleme kapsamına alındı. Konu ile ilgili Cumhurbaşkanı Kararı, dün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

İHRACATINA YASAK GELDİ

Önlemler kapsamında ayçiçek yağı, soya yağı, ayçiçeği tohumu, aspir, pamuk tohumu yağları, rep, kolza ve hardal yağı, mısır yağı ve margarin ihracatı da yasaklanmıştı. Sonrasında boşta kalan atıl tarım arazisine hububat (buğday, arpa, vb.), baklagil ve yağlı tohum (ayçiçeği, kanola, soya, aspir, vb.) ekecek çiftçiye yatırım bedelinin yüzde 75’ine kadar destek sağlanacağı duyurulmuştu.

5 ÜRÜNDE EK 50 LİRA MAZOT VE GÜBRE

6 ÜRÜNDE İLAVE 8 LİRA TOHUM DESTEĞİ

Kararla, ayçiçeğinin yanı sıra 5 üründe de çiftçiye mazot ve gübre gibi ek girdi desteği sağlanırken, 6 üründe ise sertifikalı tohum desteğinde artış öngörülüyor. İşte detayları..

Buğday, arpa, çavdar, yulaf ve tritikale (buğday ve çavdar melezi) için 2021 üretim yılında dekar başına 22 lira mazot, 20 lira gübre desteği olmak üzere 42 lira ödenecekti. Buna ilave olarak bir defaya mahsus dekar başına ilave 50 lira girdi (mazot, gübre) desteği verilecek. Yani bu 5 üründe çiftçiler 2021 ürünü için toplamda dekar başına 92 lira alacak. Bu hafta gübre ve mazot desteği ödemeleri başladı.

Destek dekara 42 lira üzerinden yatırılıyor. Daha sonra bu 92 liraya tamamlanacak. ÂSertifikalı tohum kullanan çiftçilere; 2021 üretim yılı için arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf, çeltikte dekar başına 16 lira, aspirde 5 lira, nohut ve kanolada (kolza) 20 lira, susamda 4 lira, kuru fasulye, mercimek ve yoncada 30 lira, patateste 100 lira, fiğ, yem bezelyesi, korunga ve soyada 22 lira, yer fıstığında ise 17 lira olarak 2022 bütçesinden ödeneceği açıklanmıştı.

Şimdi yeni kararla bu ürünlerden arpa, buğday, çavdar, tritikale, yulaf ve çeltik olmak üzere 6’sında sertifikalı tohum kullanım desteği dekar başına 8 lira artışla 24 liraya çıkarılıyor. Bu da 2023 bütçesinden karşılanacak.

Ayrıca istihdam edilen her bir tarım danışmanı için yıllık 46 bin lira olan destek 6 bin lira artışla 52 bin liraya çıkarıldı. Desteklerden Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) kayıtlı olan çiftçiler yararlanabilecek.