Ayşe teyzenin kumaş ekonomisi

Enflasyon nedeniyle artan fiyatlar vatandaşı her alanda tasarrufa yönlendirdi. Bu durum en önemli gider kalemlerinden biri olan kıyafet alışverişine de yansıdı. Alışveriş bütçesini kısmak isteyen vatandaşlar için eski kıyafetlerin değeri artmış, terzilerde yama ve tadilat mesaisi başlamıştı. Hazır giyim ürünlerin çok pahalı olmasından yakınan vatandaşlar şimdi de çareyi kumaş alarak dikim yapmakta buldu. Esnaf da vatandaşın son dönemde ekonomik sebeplerle kumaş alışverişine yöneldiğini belirterek, hazır giyime göre kumaşla dikim yapmanın daha kârlı olduğunu söyledi.

PAHALIYA MAL OLMAYA BAŞLADI

Ürün fiyatlarındaki artışa bağlı olarak alım gücünün azaldığını belirten 30 yıllık kumaşçı Tahir Özer, “Dışarıdan ithal ürün kumaşların gelmesi ve işçiliğin yüksek olması nedeniyle insanlar artık mağazadan kıyafet alımlarını azaltmaya başladı. Zira bu kumaşlar daha gelirken bile oldukça pahalıya geliyor. Bu nedenle vatandaş kıyafet ihtiyacını kumaş alıp kendisi dikerek veya terziler aracılığıyla gidermeye çalışıyor” dedi. Özer, kumaş fiyatlarının ise kalitesine göre değişebildiğini anlattı.

BİLMEYEN AKRABAYA DİKTİRİYOR

Tüketicilerin aldığı kumaşları kendilerinin dikebildiğini ya da mahallelerindeki terzilere götürdüğünü ifade eden Özer, “Hatta istediği elbiseyi akrabasına diktiren dahi var. Çünkü bizim kültürümüzde birçok ev kadını dikiş de yapabiliyor. Ben bunun geçici bir akım olduğunu düşünüyorum. Yani insanlar bu enflasyonist ortamdan bütçelerini korumak için bu şekilde bir önlem alma yoluna gidiyorlar” diye konuştu.

PAZARDAN YA DA KUMAŞÇIDAN

Kumaşların genelde pazardan ya da kumaş mağazalarından alındığını ifade eden Özer, şöyle konuştu: “Tüm Türkiye’de bunu yapan vatandaşların sayısı arttı. Böylece örneğin 5 bin liralık bir elbiseyi satın almak yerine kumaşını alıp diktiren bir kişinin maliyeti 2 bin lira ila 2 bin 500 lira arasında oluyor. Böylece en az yüzde 50 civarı kâr etmiş oluyor. Tabii bunu sadece vatandaşlar değil, kayıtdışı ticaret yapan kişiler de uyguluyor. Küçük bir atölyesi olan biri, bilindik bir modeli kopyalayıp üreterek markasız ve kayıtdışı ticaret yapıyor. Bunun önlenmesi gerekiyor.”

BELEDİYE KURSLARINDA ÜCRETSİZ EĞİTİM

Pazardan metresi 50-60 liradan başlayan kumaşları alan vatandaşların bazıları da terzinin yolunu tutmak yerine kendileri dikiş yapmayı öğrendi. Pazara kumaş alarak ihtiyaçlarını gideren bir vatandaş, şunları söyledi: “Mağazalardaki fiyatlar malum sürekli artıyor. Üstelik artık işçilik de kumaş da eski kalitesinde değil. Bir gömlek bile 1.000 lira olmuş. Pazarda istediğim kalitede kumaşları çok daha uyguna alıyorum. Önceden dikiş bilmiyordum belediyelerin ücretsiz kurslarına gidip eğitim aldım. İlk olarak masa örtüsü filan dikerek başladım. Geçen kış oğluma mont bile diktim. Bu sayede hem bir uğraşım oluyor hem de ev bütçesine bir katkıda bulunuyorum.”

METRESİ 50-60 LİRADAN BAŞLIYOR

Pazardaki kumaş fiyatları değişmekle birlikte örneğin fitilli kadife kumaşların metre fiyatları 50-60 liradan başlarken, viskon kumaşların 100 liradan başlıyor. Ortalama bir elbise dikimi için kumaş maliyeti 200 liraya geliyor. Tabii pazar fiyatları şehre ve hatta ilçeye göre de değişiklik gösterebiliyor. Dikiş bilmeyen vatandaşlar ise belediyelerin ücretsiz dikiş-nakış kurslarından eğitim alabiliyor. Bunun için yaşadığınız şehrin belediyesindeki halk eğitim merkezlerini aramanız ve kurs başlangıç tarihlerini öğrenmeniz yeterli oluyor. Öte yandan YouTube gibi sosyal medya platformlarında nasıl elbise dikileceğine, hangi kumaşın kullanılabileceğine dair videolardan da faydalanılabilir.

EN ÇOK BLUZ VE ELBİSE TALEBİ

İşlerinin her zamankinden daha yoğun olduğunu dile getiren 50 yıllık terzi Nihat Coşar da “İnsanlar zaten yama ve tadilat için bir yoğunluk oluşturuyordu. Şimdi de dikim için geliyorlar. Fiyat pahalılığının yanı sıra istediği rengi ya da modeli bulamayan da dikim için geliyor. Genelde durumu orta halli olanlar geliyor, terziye verecek parası olmayan ise evde kendi dikebiliyor. En çok bluz ve elbise dikimi için geliyorlar. Daha çok keten ve krep kumaş alıyorlar. Örneğin elbise 6 bin liraysa biz 2 bin 500-3 bine diktiğimizde daha uyguna geliyor” dedi. Terzilerde pantolon dikimi için en az 1.000-2 bin lira, elbise veya bluz dikimi için en az 2-3 bin lira istenebiliyor. Fiyatlar ilçeye, kumaşa ve modele göre değişiyor.