Bakan Elvan: 206 milyar liralık borç ertelendi

Türkiye ekonomisine dair her şey Gece Görüşü'nde masaya yatırılıyor. Hande Fırat moderatörlüğünde gazeteciler Hakan Çelik ve Hacer Boyacıoğlu soruyor; Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan yanıtlıyor. Bakan Elvan'ın açıklamalarından satır başları şöyle:

2020 yılının başından itibaren kovid hadisesi ile karşı karşıya kaldık. Bu tarihimizin en büyük sorunlarından biriydi. Ülkeler dediler ki 'havaların ısınması ile bu problemden büyük ölçüde kurtulacağız.' Değişik ülke yöneticileri DSÖ'nün açıklamalarını eleştirip, bu salgının daha çabuk sonlanacağını söylediler. Ekonomik açıdan nasıl bir resim ortaya çıktı? Küresel büyümede bir daralma söz konusu. Gelişmiş ülkelerde bu oran yüksek daha yüksek. Dünya ticareti yüzde 8,5 oranında küçüldü.

Avrupa başta olmak üzere arz şokları yaşandı, tedarikte ciddi kopukluklar yaşanmaya başladı. Ciddi bir genişlemeye gidildi. Özellikle ülkelerin merkez bankaları parasal genişlemeye gittiler. Borçlanma tarafına baktığımızda yine oldukça dramatik bir tablo var. Herkes zorlanıyor. Kamu maliyesinde de ciddi sorunlar sıkıntılar çıktığını görüyoruz. Gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin ciddi bütçe açıkları ile karşı karşıya kaldıklarını gördük. Hayatımızda ilk defa karantina nedir? Bunu yaşamak zorunda kaldık. Küresel ölçekte 114 milyon insan işsiz kaldı.

2021 yılı ile birlikte nasıl bir tablo ile karşı karşıya kaldık. Ekonomik aktivitede daralma söz konusu oldu. Küresel ölçekte bir büyüme bekleniyor. Ekonomik aktiviteye şu an oldukça canlı. Sanayi sektörü başta olmak üzere ekonomik aktiviteler canlı. Üretim ve ticaret itibari ile kriz öncesi dönemden daha iyi konumda olduğunu ifade etmek istiyorum.

'UZAKTAN ÇALIŞMA YAYGINLAŞACAK'

Bu yıl borçlanma devam ediyor. Dünya borçlanma problemi ile yüzleşmek zorunda. Nasıl bir yaklaşım içinde olacak ülkeler? Sistem nasıl dönecek? Kovid'in getirdiği bir başka husus da insanların artık dijitalleşmeye daha çok önem verdiğini görüyoruz. Beklediğimizin ötesinde bir gelişme olacağını düşünüyorum. Türkiye dijitalleşme alanında çok önemli adımlar attı. Uzaktan çalışma yine en önemli hususlardan biri olacak. Uzaktan çalışmanın ciddi şekilde yaygınlaşacağını düşünüyorum.

Türkiye'nin diğer ülkelere göre bir avantajı var. Bizim ürün çeşitliliğimiz söz konusu. Neyi istersek onu üretebiliyoruz.

'KÜRESEL ÖLÇEKTE KOORDİNASYONA İHTİYACIMIZ VAR'

Çok enteresan bazı rakamlar var. Faizlerin artması ile birlikte fon akışı gelişmek olan ülkelere durma noktasına geldi. Finansman ihtiyacı olan, gelişmekte olan ülkelerin bundan sonraki süreçte zorlanacağını ifade etmek istiyorum. ABD tahvil faizlerindeki artışların bu ülkelere önemli etkisi olacağını ifade etmek istiyorum. Küresel ölçekte önemli bir koordinasyona ihtiyacımız var.

BÜYÜME TAHMİNİ

Kovid-19 sürecinde bugüne kadar kredi programları kapsamında firmalara 315 milyar liralık kredi verildi.

Bugüne kadar yapılan harcama 133,7 milyar lira. Haziran sonuna kadar yaklaşık 176 milyar lira harcama yapmış olacağız.

Kovid-19 sürecinde 206 milyar liralık tarım kredi, esnaf kredi ile vergi ve prim borcu ertelendi. Bu tutar yıl sonunda 219 milyar lira olacak.

"2021'de büyümenin yarısı dış ticaretten gelebilir" diyen Bakan Elvan, "1. çeyrekte 5.5, 6 bandında, 2. çeyrekte çift haneli bir büyüme göreceğiz. Ama yılın geneline baktığımızda 5'in üzerinde büyüme gerçekleşeceğini düşünüyorum." ifadelerini kullandı.

TÜK TARİHİNDE İLK KEZ SUÇ DUYURUSUNDA BULUNDU

TÜİK mesleki açıdan tamamıyla bağımsız ve hiçbir şekilde teknik konularda talimatlandırılamaz. Siz enflasyonu sabah 10'da öğreniyorsanız ben de sabah 10'da öğreniyorum. 130 yıllık bir kurum. Bu kurum gerçekten güçlü bir kurum ama yıpratılmaya çalışılıyor.

TÜİK'ten bir bilgi notu aldım. Önemli bir konu size okumak istiyorum.

1- ÖTV artışının enflasyona yansıması mesnetsiz. Bu grup enflasyon ölçümüne 2020'de ölçümlere başlamıştır. İlk iddiaları otomobilde gerçekleştirilen ÖTV'nin bir günde %5.18 arttı diye ifade kullandı. TÜİK madde sepeti ve ağırlıklarını aynen söylerken TÜFE'deki ağırlığı %5.6'dır. Bu iddiaların doğru olması için tüm otomobil fiyatlarının bir günde 2 katına çıkmış olması gerekiyor. Halbuki bu düzenleme ile fiyatlar %4.15 oranında artmış ve bunun TÜFE'ye etkisi %0,23'lüktür. Bu grup %0,23 lük etkiyi %5.18 diye duyurmuştur.

"128 MİLYAR DOLAR" POLEMİĞİ

Muhalefet önce bunu basit bir soru gibi yansıttı daha sonra farklı alanlara çekmeye başladı. İlk aşamada bu döviz kayboldu, buharlaştı dediler. Ve daha sonra biz MB Başkanımız ben ve Sayın Cumhurbaşkanımız açıklama yaptı. Muhalefetten bir vekilde bunun kaybolmadığını ifade etti. Bundan sonraki süreçte dendi ki "Bu hukuki değil" dendi. Kim söyledi Sayın Kılıçdaroğlu. Bu Hazine Müsteşarlığı mügah haline geldikten sonra Hazine Müsteşarlığının yetkileri Hazine ve Maliye Bakanlığına aktarıldı. Biz daha sonra açıklama yaparak "Bu yasaldır" dedik. Buna rağmen karşı taraftan yine "hukuksuzdur" dendi.

Bu protokol hukuken devam ediyor hale geldi. Cumhurbaşkanlığı kararnamesinde şu deniyor. "Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın Türk Lirasının dolaşımını ve istikrarına yönelik olarak Merkez Bankası Hazine ve Maliye Bakanlığı ile birlikte bunları uygulamalıdır." deniyor.

Merkez Bankası'nın kanunun 4. maddesinin 1. fıkrasının B bendi: Hükümetle birlikte Türk Lirasının iç ve dış değerini korumak için gerekli tedbirleri almak. Ve yabancı paralarla altın karşısındaki muadeletini tespit etmek ve kuru belirlemek. TL'nin yabancı paralar karşısındaki değerini belirlenmek için döviz ve efektiflerin vadeli alım ve satım ile dövizlerin TL ile değişiminin türevlerini yapmak.

Yani bu protokol yasaldır. Bunu özellikle vurgulamak istedim. Burada yasaya aykırı herhangi bir durum söz konusu değildir.

3. aşamada ne geldi. "Bunu kime sattınız?" dediler. MB Bankası eşleştirme platformlarında bu döviz değişim işlemleri gerçekleştiriliyor. Bir taraftan şunu söylüyor muhalefet: Bu protokol hukuksuzdur. Diğer taraftan "Bizi hukuksuz bir işlem yapmaya zorluyor

Şimdi bunu kime sattınız? Muhabir banka üzerinden kime satmışlar vatandaşlara şirketlere. Bu bankaların elindeki veriler. Hande hanım siz A bankasından döviz aldınız, sizin bir birey olarak döviz aldığınızın açıklanması ticari sırla bağdaşır mı? Bunu alanlar kimler? Yine yerli ve yabancı bankalar.

Bu tamamıyla alan ve satan birbirlerini görmüyorlar. Alım işlemi gerçekleştikten sonra Merkez Bankası alan bankayı görebiliyor.

Sadece TCMB değil dünyadaki diğer merkez bankalarını da düşünün. "Ben şunu şu kadar sattım" diyebilir mi? Böyle bir şey mümkün değil. Sizin ne söylediğiniz bir açıklaması yok karşı taraftan. Siyaseten kullanalım düşüncesiyle hareket ediyorlar. Benim gördüğüm bu. Kendileri bilmiyorlar mı hangi bankanın ne kadarlık miktar alındığının açıklanmayacağını?

Bir grup diyor ki 128 milyar dolar. Kimisi 130 milyar dolar. Bu siyasi amaçla kullanılıyor. Ben orada ne kadarlık miktar satıldığını ifade ettim. Kişileri Merkez Bankası'nın açıklaması mümkün değil. Bunu kalkıp da sanki Merkez Bankası, A bankasına şu kadar satmış, Hakan Beye, Hande Hanıma şu kadar satmış. Böyle bir şey söylenebilir mi? Bunun söylenmeyeceğini kendileri de bilir. Onlar tekrar etmeye devam ediyorlar.

"KRİPTO PLATFORMU BİLGİLERİ MASAK İLE PAYLAŞACAK"

Kovid-19'la birlikte kripto varlıklara ilgi arttı. Dünyada da nasıl bir düzenleme olmalı, ne yapmalıyız? soruları yanıtlanmaya çalışılıyor. Bu kripto varlıkların bir noktaya kadar denetimlerini yapabiliyorsunuz. Bu konu üzerinde AB çalışıyor. Bir taslak oluşturdu. ABD, İngiltere gibi ülkeler değişik çalışmalar yaptılar. Alım-satım işlemlerine yönelik bazı düzenlemeler yaptılar. İşin 2 boyutu var. Birincisi kara paranın aklanması ve terörizmin finanslanması. Biz tüketiciyi korumakla hükümlüyüz. Kara paranın aklanmasına yönelik terörizmin finanslanmasına yönelik yapı OCT altında. Biz geçtiğimiz aylarda bir yasal düzenleme Mevlis'imiz tarafından yapıldı. FITF'nin bizden istediği düzenlemeleri yaptık. FITF bununla ilgili tedbirler alınmasını istedi. Bu çerçevede MASAK FITF'le birlikte çalışıyor. Biz gerekli çalışmalarımızı yaptık ve bu platformlara yönelik denetlenme yapılmasına ülkeler başladı. Bizim de taslak çalışmamız var.

Kripto dediğimiz nedir? Bir maddi olmayan varlıktır şeklinde bir tanım yapıldı. Bankalar üzerinden işlemlerin yapılabileceği düzenlemeyi Merkez Bankası yaptı. MASAK'a yetki verdik ve bir rehber hazırladık. Bu platformların uyması gereken kurallar neyse bunları belirledik. Uymamaları halinde ne kadar bir cezayla karşı karşıya kalacaklarını ortaya koyduk. Bu platformlar mutlaka alım-satım işlemlerini mutlaka MASAK'la paylaşacaklar. MASAK'ın bu platformlar üzerinde denetim yetkisi var artık. Bu platformların uyması gereken yetkiler nelerdir. 10 bin liranın üzerinde işlem yapanları 10 gün içerisinde MASAK'a bildirme yetkisi getirdik.

KRİPTO PARA PLATFORMLARI

Özellikle vergi konusunda bir çalışma yürütüyoruz. Dünyadaki uygulamaları nelerdir, ne tür bir yapı var. Bunları yaparken ilgili taraflarla mutlaka konuşulması gerekiyor. Şu şekildedir diye net bir cevap veremeyebilirim ama temel olarak çalıştığımız alanlar bunlar. Bu alanların tamamı tüm dünyanın çalıştığı alanlardır.

İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Kripto para için son dakika gelişmesi! MASAK yeni kuralları belirledi…

Habere Git