Balon balığı sayısını azaltmak için pirim sistemi

Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Vahdet Ünal, benekli balon balığı türünün Akdeniz'e 2003 yılında girdiğini ve sayısının hızla arttığını söyledi. Balıkçıların balon balığı nedeniyle zarara uğramaması için önlem alacaklarını belirten Ünal, "2013 yılında yaptığımız araştırmalarda, balıkçıları yılda yaklaşık 5 milyon euro kayba uğrattığını tespit ettik. Bakanlığımız, 1 kilo balon balığı getirene, kooperatifler kanalıyla yaklaşık 5 TL ödeyecek şekilde prim sistemine gidebilir" dedi.

Balon balığı, Mersin'in Anamur ilçesinde denize giren E.D.B.'nin (8) parmağını ısırarak koparmasıyla ülkede gündeme geldi. Dünyada 191 balon balığı türü olduğunu, Türkiye'de bunların 8'inin bulunduğunu belirten Ege Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Vahdet Ünal, "Bu türlerden özellikle 2'si çok zehirlidir. Benekli balon balığı derisinde, kaslarında, iç organlarında ve birçok bölgesinde çok yüksek oranda tetrodotoksin ya da TTX dediğimiz bir nörotoksin yani zehir barındırır. TTX, arsenikten 1200 kat daha fazla zehirlidir. Tüketilmesi durumunda, insan vücudunda 20 dakika ile 24 saat arasında çok ciddi belirtiler ortaya çıkıyor. Nefes almakta güçlük, baş ağrısı, mide bulantısı, kalp çarpıntısı, konuşma güçlüğü gibi belirtilerin ardından sinir sistemini felce uğrar. Açık söylüyorum, 24 saat içinde alem değiştirirsiniz. Bazıları diyor ki 'Ben yedim ölmedim'. Neden ölmedin? Çünkü birtakım detaylar var. Cinsiyetlerine, sezona, boylarına bağlı olarak birtakım faktörler söz konusu. Bu riski almaya gerek yok. Balon balığı asla tüketilmemelidir" diye konuştu.

5 milyon euroluk zararlar var

Prof. Dr. Ünal, balon balığı türünün, denizdeki ekosistemi hallaç pamuğu gibi attığını, bunun bilimsel çalışmalarla ortaya çıkarılması gerektiğini dile getirerek, "2010 ve 2013 yıllarında, Akdeniz'den başlayıp İzmir sahillerindeki balıkçılara kadar saha çalışmaları yaptık ve binin üzerinde balıkçıyla görüştük. 2010'daki görüşmelerimizde bu balık türünün 2 milyon euro, 2013'teki görüşmemizde ise 5 milyon euroya varan maddi zarara yol açtığını tespit ettik. Peki nasıl zarar veriyor bu balık? Üç farklı yönden zararı söz konusu. Birincisi, av araçlarını parçalıyor. Ağlara, paragat takımlarına, iğnelere ve tüm av araçlarına zarar veriyor. İkincisi, ticari önemi olan balıkları da yiyor. Üçüncüsü de denizdeki hemen her türe zarar veriyor. Hayvanın menüsünde ahtapot, kalamar, karides gibi 92 tür yer alıyor. Daha doğrusu, bu balık önüne ne çıkarsa yiyen bir canavar. Tek güzel olan yanı kendi türünü de yemesi" dedi.

Tarım ve Orman Bakanlığı'nın, bu türün balıkçılar ve ekosistem üzerindeki olumsuz etkisini azaltmak için çalışmalar planladığını belirten Prof. Dr. Ünal, "Bu balığın ekosistemden çekilmesi için, 2020'de balon balığı satın alım programı geliyor. Bu konuyla alakalı Güney Kıbrıs'ta, Kuzey Kıbrıs'ta da bir takım prim sistemi uygulamaları var. Bakanlığımız, 1 kilo balon balığı getirene, kooperatifler kanalıyla yaklaşık 5 TL ödeyecek şekilde bir prim sistemine gidebilir, bu konuyla alakalı çalışmaların son aşamada olduğunu duyuyoruz. Çalışmalar bu yönde. Bu yapılırsa denizel ekosistemi ve balıkçılarımız adına önemli bir adım olacak" diye konuştu.

DHA