Beyaz altın üreticileri daha çok destek istiyor

Türkiye özellikle ev tekstilinin en önemli hammaddelerinden biri olan ve ‘beyaz altın’ olarak nitelendirilen pamuğun yetiştirilmesi açısından son derece verimli topraklara sahip. Yıllık pamuk üretimi 800-900 bin ton civarı ve dünyada üretimde 7’nci sıradayız. Bu yıl ise pamuk üretiminin 1 milyon tonu geçeceği öngörülüyor. Ancak pamuk üreticilerinin sorunları devam ediyor. Son yıllarda iklim değişikliği, artan maliyetler ve düşük ücretler nedeniyle zor zamanlar geçiren pamuk çiftçisi, en büyük sorunlarının akaryakıt ve gübre maliyetlerindeki artış olduğunu söyledi.

HASAT MAKİNALARIYLA

Türkiye’de Manisa, Denizli, İzmir, Adana, Hatay, Şanlıurfa ve Diyarbakır illerinde pamuk tarımının yoğun olarak yapıldığını belirten Denizlili pamuk üreticisi Murat Dinçarslan, “Türkiye genelinde Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlı 70-80 bin civarında çiftçi pamuk üretimi yapıyor. Tarım teknolojisinin ilerlemesiyle pamuk hasadının makinalarla yapılması bu alanda insan gücüne ihtiyacı minimuma indirdi. 1000 dekar yer eken bir aile işletmesi 4 kişiyle pamuk tarımı yapabilir” dedi.

DEVAM ETMEK ZORLAŞTI

Pamuk üreticisinin en önemli gider kalemlerinin akaryakıt ve gübre olduğunu dile getiren Dinçarslan, “Örneğin; 2021’de 7 TL/lt civarında olan mazot bu sezonda 28 TL oldu. Gübre fiyatı ise 2021 sezonu ortalama 5 TL/kg iken 2022’de 15 TL/ kg’lara kadar çıktı. Diğer giderlerde ise tarımsal ilaçlamada 2021’de dekar maliyeti 200 TL iken, 2022’de 1.000 TL’ye ulaştı. Bu maliyetlerle sürdürülebilir pamuk tarımını devam ettirebilmek zorlaştı. Özellikle kendi arazisi olmayıp arazi kiralayan üreticiler pamuk tarımına devam edemez” diye konuştu.

KURAKLIK ETKİSİ VAR

Tüm dünyada belirtileri görülen iklim değişikliğinin de üreticiyi etkilediğini dile getiren Dinçarslan, şöyle konuştu:

“Özellikle son dönemde yaşanan kuraklık pamuk tarımını durdurma noktasına getirdi. Yılda ortalama 4 kez sulanması gereken bitki barajlarda yeterli suyun olmaması sebebiyle 2 kez sulanabiliyor. Bu durum da verim kaybına sebep oluyor. Kapalı sulama sistemine ya da damlama sulama sistemine geçilerek su tüketimi minimum seviyeye indirilebilir. Bu konuda özelikle devlet desteği ve yatırımları çok önemli.”

GÜBRE, MAZOT, İLAÇ, HASAT

Sökeli bir pamuk üreticisi olan Baki Bakanoğlu da en büyük gider kalemlerinin gübre, mazot, ilaç giderleri ve hasat masrafları olduğunu belirterek, Söke’de pamuk üretimiyle uğraşan yaklaşık 3 bin kişi olduğunu söyledi. Bakanoğlu, şöyle konuştu:

“Eskiden pamuk elle toplandığı için dışarıdan birçok işçi pamuk toplamaya gelirdi. Dolayısıyla istihdam sayısı daha fazlaydı ama şimdi toplama makinalarıyla hasat yapıldığından istihdam sayısı azaldı. İklim değişikliği nedeniyle geçmiş yıllara oranla barajlardaki sular azaldı. Dolayısıyla bitki yetiştirme dönemi boyunca yapılan sulama sayısı azaltıldı. Bu durum üretimi etkiliyor. 2021’de 22-28 TL’ye satılan pamuk, Ekim 2022’de 15 TL’den satılıyor. Ama aslında 25-30 TL civarında olmalı.”

ALIM FİYATI ARTMALI

‘2022’de beklenen pamuk fiyatı 25 TL ve üzeriyken şu an 13 TL civarında. Bu fiyat çiftçinin maliyetini karşılamıyor’ diyen Dinçarslan, şunları söyledi:

“Devlet desteği olarak dönüm bazında mazot ve gübre desteği alıyoruz. Ayrıca kütlü pamuğa kilo bazında destek veriliyor. 250 TL mazot, 21 TL gübre ve 1.10 kuruş kilogram destek alınıyor. Ama artan maliyetler ve yükselen enflasyon yanında bu rakamlar çok düşük kalıyor. Beklentimiz desteklerin arttırılması, pamukta taban fiyatının oluşturulması ve çiftçinin artan maliyetler konusunda korunması.”