Değerli konutta taksit zamanı

ORTALAMA 3.3 MİLYON LİRA

Konut fiyatlarında, rekor yükselişlerin sonrasında bu yıl artış devam etse de reel olarak gerileme görülüyor. Merkez Bankası’nın Mayıs 2024 verisine göre, konut fiyatları yıllık yüzde 45 yükseldi. Türkiye genelinde ortalama metrekare fiyatı 33 bin 459 liraya çıktı. Yani 100 metrekarelik bir konutun ortalama fiyatı 3.3 milyon lira seviyesine geldi. İstanbul’da bu rakam 4.7 milyon lira. Bu fiyatların altında ev bulmak zor. Piyasada satış rakamları çok daha yüksek.

EVLER MİLYONLUK ANCAK...

Konutların fiyatı arttıkça 2021 yılında mevzuata giren Değerli Konut Vergisi’ne (DKV) tabi olup olmadıkları merak ediliyor. Ancak satışta milyonlarca liralar telaffuz edilse de uygulanan muafiyetler nedeniyle Değerli Konut Vergisi’nin tahakkuk ettiği ev sayısı oldukça düşük. 2023 yılında DKV gelirleri yalnızca 75 milyon lira seviyesinde gerçekleşti. 2024 yılında 115 milyon lira gelir öngörülüyor. İlk 6 ayda (ocak-haziran) toplanan gelir ise 60 milyon lira oldu.

RAYİÇ DEĞERDEN

Bunun nedeni ise verginin piyasa değerine göre değil, Emlak Vergisi’ne esas rayiç değere göre hesaplanıyor olması. DKV ilk gündeme geldiğinde piyasa değeri baz alınacaktı. Ancak yürürlüğe rayiç değer üzerinden girdi. Emlak vergisi değeri, belediyelerde 4 yılda bir toplanan takdir komisyonlarınca belirleniyor. Komisyonlar en son 2021 yılında toplanarak, 2022-2025 arasında geçerli olacak değerleri belirledi. Ara yıllarda ise yeniden değerleme oranının yarısı eklenerek hesap yenileniyor.

HESAP YÖNTEMİ

Yeniden değerleme oranı, yüzde 58.46 olarak belirlenmişti. 2024 için geçerli olacak DKV ise yeniden değerleme oranının yarısı olan (58.46/2) yüzde 29.23 oranında arttırılması suretiyle bulunacak. Buna göre,

* 12 milyon 880 bin TL ile 19 milyon 321 bin TL arasında olanlar (bu tutar dahil) 12 milyon 880 bin TL’yi aşan kısmı için binde 3 oranında,
* 25 milyon 763 bin TL’ye kadar olanlar (bu tutar dahil) 19 milyon 321 bin TL’si için 19 bin 323 TL, fazlası için binde 6 oranında,
* 25 milyon 763 bin TL ’den fazla olanlar 25 milyon 763 bin TL’si için 57 bin 975 TL, aşan tutar için binde 10 vergi ödeyecek.

AY SONUNA KADAR ÖDENMELİ

Değerli konut için beyannameler şubat ayında verilmişti ve ilk taksit ödemeleri de şubatta yapılmıştı. İkinci taksit ödemeleri de ağustos ayının son gününe kadar yapılabilecek. İki eşit taksit halinde ödenmeli. Taşınmaza ilişkin bina vergi değeri 2024 yılında 12 milyon 880 bin TL’yi aştığı takdirde, mükellefler tarafından 2025 yılı Şubat ayının 20’nci günü sonuna kadar taşınmazın bulunduğu yerdeki Gelir İdaresi Başkanlığı’na bağlı yetkili vergi dairesine beyanname ile beyan edilmesi gerekiyor.

TEK MESKENİ OLANLAR MUAF

Değeri ne olursa olsun tek konut vergiden muaf. Birden fazla evi olanların da en düşük değere sahip olan evi muaf tutuluyor. Müteahhitler de henüz satış ve devrini yapmadığı yeni inşa edilen konutları için bu vergiden muaf tutuluyor. Değerli konut vergisinin mükellefi, mesken nitelikli taşınmazların maliki (hak sahibi), varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa malik gibi tasarruf edenler oluyor. Konuta paylı mülkiyet halinde malik olanlar, hisseleri oranında vergi ödüyor. Elbirliği mülkiyette ise malikler vergiden müteselsilen sorumlu. DKV’de vergi, yıllık olarak tahakkuk ettiriliyor. Örneğin ilk taksiti şubatta ödediniz ve evinizi nisan ayında sattınız. Ağustos ayında ödenecek taksitin de mükellefi siz oluyorsunuz. Takip eden yılda evin yeni sahibi yeni beyanname veriyor.

YALILAR, VİLLALAR, YAZLIK EVLER

Vergi kapsamındaki konutlarda ilk olarak yalılar, sonrasında villa bölgeleri ve rezidanslar ön plana çıkıyor. Vergiye tabi konutlar çoğunlukla şu bölgelerde yer alıyor:

sİstanbul’da yalıların da yer aldığı Beşiktaş, Sarıyer, Beykoz ve Üsküdar ilçeleri,
sİzmir’de Karşıyaka ile villa yapılaşmasının çeşitlilik kazandığı Çeşme ve Urla ilçeleri,
sAnkara’da kent merkezinde lüks konut projelerinin ve villaların gözlendiği Çankaya ve Yenimahalle ilçeleri,
sAntalya’da sahil hattında villa yapılaşmalarının olduğu Muratpaşa ilçesi,
sMuğla’da yüksek yüzölçümlü arsalarıyla birlikte değerli konutlara ev sahipliği yapan Bodrum ön plana çıkıyor.