Doğal gazda yeni dönem! Ve belli oldu, Türkiye ilk olacak...

EPDK'nın doğal gaz ile ilgili iki kararı Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlandı. Buna göre, BOTAŞ'ın transit doğal gaz iletimi dahil, 2021 Yılı Doğal Gaz İletim Şebekesi Yatırım Programı onaylanarak bu yıl için iletim şebekesi yatırımlarının tutarı toplam 1 milyar 151 milyon 67 bin 750 lira olarak belirlendi. BOTAŞ, yıl içerisinde, proje bazında tahsis edilen yatırım projeleri tavanlarını geçemeyecek ve programda yer almayan herhangi bir proje için harcama yapamayacak. Proje ödenekleri yatırımla ilgili olmayan amaçlar için kullanılamayacak. Ayrıca şirket tarafından uygulanacak 2021 ulusal iletim şebekesi yatırım programında yapılacak her türlü değişiklik kurul onayına tabi olacak. Öte yandan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca (EPDK), Boru Hatları ile Petrol Taşıma AŞ'ye (BOTAŞ) ait Silivri Yer Altı Doğal Gaz Depolama Tesisi'nin (BOTAŞ Silivri Depolama Tesisi) 2021 yılı gelir tavanı belirlendi. EPDK'nin konuya ilişkin kararı, Resmi Gazete'nin bugünkü sayısında yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kapsamda BOTAŞ Silivri Depolama Tesisi'nin 2021 yılı gelir tavanının 828 milyon 468 bin 421 lira olması kararlaştırıldı.Kararda ayrıca 2021 depolama yılı bedellerine ait üst sınırlar da belirlendi.

TÜRKİYE BİR İLKİ GERÇEKLEŞTİRECEK

Türkiye'de doğal gaz ticaretinin daha rekabetçi koşullarda yapılmasına ve Karadeniz gazının ileri tarihli kontratlarla satılmasına imkan sağlayacak Vadeli Doğal Gaz Piyasası 1 Ekim'de devreye giriyor. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun (EPDK) hazırladığı Vadeli Doğal Gaz Piyasası İşletim Usul ve Esasları, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Buna göre, Vadeli Doğal Gaz Piyasası, EPDK tarafından mevzuat altyapısı oluşturularak 1 Eylül 2018'de Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) bünyesinde devreye alınan Organize Toptan Doğal Gaz Satış Piyasası'na (OTSP) entegre şekilde faaliyete geçecek.

Söz konusu piyasa, gerekli yazılım çalışmaları, testler ve sanal uygulamaların tamamlanmasının ardından 1 Ekim itibarıyla işleme açılacak. Vadeli Doğal Gaz Piyasası ile fiyat belirsizliğinden kaynaklanan risklerin bertaraf edilmesi, piyasa öngörülebilirliği, derinlik ve likiditenin artırılması hedefleniyor. İleri tarihli fiziksel teslimat gerektiren yenilikçi ürünlerin de organize piyasada sunulması planlanıyor. Böylece OTSP'de faaliyet gösteren oyunculara kendi pozisyonları açısından alternatif bir hareket esnekliği ve risk yönetimi imkanı sağlanırken, ileriye dönük belirsizlikler en aza indirilerek arz güvenliğine katkı sağlanması amaçlanıyor.Vadeli Doğal Gaz Piyasası ile Karadeniz gazının 2023 tarihi vade alınarak ileri tarihli kontratlarla satış imkanının bulunmasıyla rekabetçi ve derinlikli bir piyasaya kavuşulacağı öngörülüyor.Türkiye'nin, Trans Anadolu Doğal Gaz Boru Hattı, TürkAkım gibi uluslararası boru hatları ve sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tesislerindeki kapasite artışlarıyla çeşitli arz kaynaklarından gelen doğal gazın da fiyatlandığı uluslararası bir ticaret merkezi haline gelmesi hedefleniyor. Yerli gazın ticaretiyle Türkiye'nin enerjide dışa bağımlılığının ve cari açığının azaltılması amaçlanırken, rekabetçi piyasayla konut ve sanayi tüketicilerinin enerji maliyetlerinin düşmesi bekleniyor. Vadeli Doğal Gaz Piyasası'nın devreye girmesiyle Türkiye, Karadeniz, Balkanlar ve Doğu Akdeniz havzasında doğal gazın uluslararası standartlarda ticaretinin yapılabileceği hukuki ve teknik altyapıya sahip bir doğal gaz borsası işleten ilk ülke olacak.

TARİHİ AŞAMA

EPDK Başkanı Mustafa Yılmaz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Vadeli Doğal Gaz Piyasası'nın Türkiye'nin enerji sektörü için önemli bir yenilik olduğunu belirterek, "Türkiye, bölgesinde etkin işleyen bir doğal gaz borsası kuran ilk ülke oluyor. Doğal gazda ticaret merkezi olma ve ithalat bağımlılığımızı azaltma yolunda tarihi bir aşamadayız. Ekimde enerji sektöründe yeni bir dönem başlayacak. 2021, doğal gaz sektörümüz için bir dönüm noktası olacak. Piyasamızı yeniden yapılandıracağız." dedi. EPİAŞ bünyesinde 1 Eylül 2018'de devreye alınan ve piyasa oyuncularının aktif olarak günlük doğal gaz alım-satım işlemlerini gerçekleştirdiği OTSP'de şubat sonu itibarıyla 4,2 milyar metreküp doğal gaz ticareti yapıldı. Bu dönemde, 6 milyar lira işlem hacmine ulaşılan OTSP'de mart ayı gaz referans fiyatı ortalaması bin metreküp başına 1290 lira olarak gerçekleşti. OTSP'de 48 kayıtlı borsa oyuncusu bulunuyor.

AA