Doğum borçlanmasıyla ilgili her şey

Emekli olmak için yaş, sigortalılık süresi ve prim ödeme gün sayısı şartlarını sağlamak gerekiyor. Genellikle sigortalılık süresi ve yaşı dolmuş kişilerin gün eksiği olduğunda borçlanma ile gün sayısını kapatma imkanı tanınıyor. Bunun için erkeklerde askerlik borçlanması yoluna gidilirken sigortalı kadınlar da doğum borçlanmasıyla emeklilik için prim ve zaman kazanıyor. Doğum borçlanması her durumda prim ödeme gün sayısını artırıyor ancak bazı durumlarda erken emeklilik hakkı sağlıyor.

2 YILLIK SÜRE ÖNEMLİ

Doğum borçlanması ancak doğumdan önce sigorta girişi olan kadın sigortalılar tarafından yapılabilir. Doğum borçlanması yapacak sigortalının doğumdan sonraki en fazla 2 yıl sürede uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalı olmaması da gerekiyor. Yani borçlanma yapılacak sürelerde adına prim yatırılmamış olması şart. Çünkü borçlanma hakkı, doğum nedeniyle iş hayatından uzaklaşan ve bundan dolayı primi yatırılmayanlara eksik prim günlerini tamamlayabilmeleri için tanınan bir hak.

3 DOĞUMDA 2160 GÜN

Doğum borçlanması doğumdan sonraki en fazla 2 yıllık süre için yapılabilir. Her doğumda en fazla 720 günlük süre borçlanılabilir. Bir doğum için bu sürenin üzerinde borçlanma yapılamıyor, altında ise ihtiyaca göre olabilir. Kadın sigortalılar 3 doğuma kadar borçlanma yapabiliyor. Bu sayede, 3 doğumu borçlanma hakkına sahip kadın sigortalının 2160 günü borçlanarak primini tamamlama hakkı var. Doğum borçlanması için doğan çocuğun sağ olması gerekiyor.

NASIL HESAPLANIR?

Borçlanmanın günlük maliyeti her yıl asgari ücrete paralel olarak artıyor. Hesap da brüt asgari ücretin günlük tutarına göre yapılıyor. Doğum borçlanmasında 1 günlük en düşük prim tutarı; günlük brüt asgari ücretin yüzde 32’si yani bu yıl için 53.38 lira olarak hesaplanıyor. Bir çocuk için borçlanma (720 gün) tutarı 38 bin 433 lira oluyor. Emeklilik döneminde 720 günün tamamını borçlanmak gerekmiyorsa, borçlanılacak gün kadar ödeme yapılıyor. Örneğin; 400 gün için (400x53.38 lira) 21 bin 352 lira ödeniyor.

STAJ EMEKLİLİĞİ ÖNE ÇEKİYOR

Staj emeklilik hesabında dikkate alınmasa da doğum borçlanmasında hesaba katılıyor. Yani çok bilinmeyen bu fayda sayesinde kadınlara staj ile sigortalı çalışmaya başladıkları tarihler arasında doğan çocukları için doğum borçlanması yapabilme imkanı doğuyor. Anneler, bu şekilde yapılan doğum borçlanması ile hem eksik prim günlerini tamamlayabiliyor hem de emeklilik yaşını öne çekerek maaş bağlanmasını sağlıyor.

ÖRNEK

Soru: 20 Mayıs 1983 doğumluyum. 7 Temmuz 1998 sigorta girişliyim. Hâlâ çalışıyorum. İki çocuğum var. Kaç prim günü ile ne zaman emekli olabilirim?  Aysel ACAR

Cevap: İlk girişte adınıza prim ödemesi varsa, emekli olmak için 20 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödeme gün sayınızı bildirmemişsiniz. Toplam 5975 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 55 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Ayrıca 3600 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olmanız da bir başka seçenek (15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olarak). İlk girişte adınıza prim ödemesi varsa, doğumlarınız sigorta başlangıç tarihinden sonra olduğundan, doğum aralarında iki yıllık süre bulunuyorsa doğum sonrasındaki iki yıl içinde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Söz konusu iki yıllık sürelerde prim ödemediğinizi varsayarsak, iki doğumunuzu borçlanarak toplam 1440 gün kazanabilirsiniz.

BUGÜN NE KADAR ÖDENİR?

• En düşük doğum borçlanması günlük: 53.38 lira
• 1 çocuk (720 gün) için: 38.433 lira
• 2 çocuk (1440 gün) için: 76.867 lira
• 3 çocuk (2160 gün) için: 115.300 lira