Emekli maaşı ile ilgili 3 farklı hesap! En şanslı grup belli oldu…

Emekli maaşları ile herkes bu sorunun cevabını merak ediyor. Özellikle son yıllarda 'çalıştıkça maaşım düşüyormuş' türü endişelere çok rastlıyoruz. Öncelikle belirtelim ki emekli maaşınızı belirleyen en büyük etken sizin aldığınız brüt maaşlar. Yani SGK'ya bildirilen prime esas kazancınız. Bu ne kadar yüksek ise emekli maaşınız o oranda artıyor. Brüt maaşınız asgari ücretten gösteriliyorsa eğer haliyle maaşınız da düşük oluyor.

Sabah'tan Faruk Erdem'in ilgili yazısı şöyle; Emekli maaşları hesaplanırken üç ayrı dönem dikkate alınıyor. Buradaki kazançlarınıza göre de aylık bağlama oranları değişiyor. En şanslılar 2000 yılı öncesinde yüksek kazançla daha fazla çalışanlar oluyor. İşte emekli maaşı hesaplamasının detayları...

ÜÇ DÖNEM BULUNUYOR

Emekli maaşı hesaplamasında kullanılan aylık bağlama oranları farklı dönemler için farklı oranlarda uygulanıyor. Yani her dönem için de ayrı hesaplama yöntemi kullanılıyor. Her dönemde kazançlar değişik yöntemlerle günümüze güncelleniyor ve Aylık Bağlama Oranı (ABO) ile çarpılıyor. Sonra bu üç hesap toplanarak emekli maaşı belirleniyor. Emeklilik için yapılan hesaplamalarda 2000 yılı öncesi, 2000-2008 10. ayı arası ve 2008 yılının 10. ayından sonrası olmak üzere üç ayrı dönem uygulanıyor.

BİRİNCİ DÖNEM: 2000 yılı ve öncesindeki dönemde aylık bağlama oranları çok daha yüksek uygulanıyor. Burada kazanca göre yüzde 70'i bulan çarpan kullanılıyor. Gösterge ise 14 binlere kadar çıkıyor. Yani bu dönemde yüksek kazanç bildirip çalışması fazla olanlar için emekli maaşı da yükseliyor.

İKİNCİ DÖNEM: 2000-2008 arasında ise aylık bağlama oranları biraz daha düşerken bu kez gösterge sisteminin yerine gelişme hızı devreye giriyor. Yıllık kazanç, büyüme hızı güncellemelerde kullanılıyor.

ÜÇÜNCÜ DÖNEM: 2008'in 10'uncu ayından sonraki dönemde ise aylık bağlama oranları düşerken maaş güncellemesinde gelişme hızının yüzde 30'u dikkate alınıyor, enflasyon devreye giriyor. ABO ise yüzde 40'larda uygulanıyor. Bu üç hesaplama toplanarak çalışanın emekli maaşı ortaya çıkarılıyor.

EMEKLİYE TEMMUZDA ÇİFTE BAYRAM

Öte yandan son açıklanan enflasyon rakamlarına göre emekliye temmuzda çifte bayram, memura ise enflasyon farkı geliyor.

Yaklaşık 13.5 milyon memur ve emeklinin alacağı zammı tayin eden enflasyonda kritik verilerden biri daha açıklandı. Buna göre; SSK ve Bağkur emeklisi şimdiden yüzde 6.39'luk zammı garantiledi.

Memur ve memur emeklisi için ise enflasyon ocaktaki yüzde 3'lük zammı geçtiği için yüzde 3.39'luk fark göründü. Emekli ayrıca temmuzda zamlı ikramiye de alacak. Posta'dan Bilal Emin Turhan'ın haberine göre; milyonlarca memur ve emeklinin maaşına ocak ve temmuz olmak üzere yılda iki kez zam yapılıyor.

Yasaya göre; memur ve memur emeklisinin zammı toplu sözleşmeye göre 2 yılda bir tespit edilirken, son 6 aylık enflasyon belirlenen rakamları aşarsa fark da yansıtılıyor.

SSK ve Bağkur emeklisine yapılacak zam ise direkt enflasyona endeksli. Bir başka deyişle ocak ve temmuz dönemlerinden geri dönük 6 ayda oluşan enflasyon rakamı neyse o oranda zam yapılıyor. Yani toplu sözleşme SSK ve Bağkur emeklisi için geçerli değil.

OCAKTA YÜKSEK ARTIŞ OLMUŞTU

SSK ve Bağkur emeklisi Ocak 2020 itibarıyla 6 aylık (temmuz-aralık) enflasyona göre yüzde 8.36 zam aldı. Memur ve memur emeklilerine toplu sözleşme gereği 2020'nin ikinci 6 ayı için yüzde 4 zam yapılmıştı.

Ancak enflasyon yüzde 8.36 çıkınca yüzde 4.36'lık bir fark oluştu. Ocakta ise maaşta yüzde 3 toplu sözleşme artışı yapıldı ve yüzde 4.36'lık enflasyon farkıyla toplam zam yüzde 7.36 oldu.

MAYISTA YÜZDE 0.89 OLDU

Yapılan zamların ardından 5 ayı geride bıraktık. Dün Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), memur ve emekli içişn en kritik enflasyon verilerden birini daha açıkladı.

Ocakta yüzde 1.68, şubatta yüzde 0.91, martta yüzde 1.08, nisan ayında yüzde 1.68 artan enflasyon mayısta ise 0.89 olarak gerçekleşti. Pandeminin oluşturduğu tedarik sıkıntısı, emtia fiyatlarının global arenada artıyor olması ve maliyet artışları talep tarafındaki güçlü seyir bu dönemde enflasyondaki yükselişin sürmesinde etkili oldu.

EN DÜŞÜK NE KADAR OLACAK?

Ortaya çıkan enflasyon verileri SSK ve Bağkur emeklisi için şimdiden yani temmuza kadar 1 ay varken yüzde 6.39'luk zammın oluştuğunu gösteriyor.

İlk 5 aylık enflasyon da yüzde 3'lük yılbaşı zammını aştığından yüzde 3.39 fark oluştu. Haziran ayı enflasyonları, net memur ve emekli zammı ile fark oranını tayin edecek.

Ocakta en düşük memur emekli maaşı 3.021 liraya çıkmıştı. Haziranda enflasyon yerinde saysa bile en düşük memur emekli maaşı 3.214 liraya çıkacak. Ocakta en düşük memur maaşı (15/1 hizmetli) 3.523 liradan 3.782 liraya yükselmişti. Dün oluşan farkla maaş 4.024 liraya çıkmış oldu.

TABAN MAAŞ 1500 LİRA

Emeklinin dul ve yetimi ise hissesi oranında maaş alıyor. Zamlar da hisse oranında artıyor. Son 5 ayda oluşan yüzde 6.39'luk kümülatif enflasyonla şimdiden en düşük esnaf emekli maaşı 1.763 liradan 1.876 liraya, en düşük çiftçi emeklisi aylığı 1.662 liradan 1768 liraya çıkacak. Koronavirüs önlemleri kapsamında Mart 2020'de çıkan yasa ile en düşük emekli aylığı 1.500 liraya yükseltilmişti. Yani bu maaşın altında zam alan emekli yok.

2000 yılından önce emekli olan SSK'lının en düşük maaşı ocakta 2.420 liraydı. Geri kalan aylarda enflasyon sıfır bile çıksa, bu maaş 2.575 liraya yükselecek.

TEMMUZ AYINDA ZAMLI İKRAMİYE VAR

Bayram ikramiyesi 1.000 liradan 1.100 liraya çıkarılmıştı. Ramazan Bayramı ikramiyesi 6-7 Mayıs'ta hesaba yattı. Kurban Bayramı ise 20 Temmuz'da başlıyor.

Bu döneme ilişkin ikramiyelerin de 12-20 Temmuz arasında belirlenen tarihte yatması bekleniyor. Ödemeler yine 1.100 lira olacak. SSK ve Bağkur emeklileri de 17 Temmuz itibarıyla hem zamlı maaşlarını hem de zamlı ikramiyelerini almış olacak.