Emeklilik ve GSS prim borcu hakkında merak edilen soru! SGK tarafından...
Emekliliğimi şimdi mi versem daha avantajlı olur, seneye mi bıraksam? Seneye ertelersem emekli maaşı daha yüksek hesaplanır mı? Askerlik borçlanması yaparsam EYT düzenlemesi çıkarsa emekli olabilir miyim? Çıraklık eğitimim başlangıç olarak kabul edilecek mi? Genel sağlık sigortası prim borcu yapılandırmasını kaçırdım mı? GSS borcu SGK tarafından mı ödenecek? Noyan Doğan, köşesine gelen sorulara yanıt verdi.
Hürriyet Gazetesi Yazarlarından Noyan Doğan, sağlık borcundan EYT'ye emekliliğe kadar köşesine gelen sorulara yanıt verdi.
EYT ÇIKSA DA YARARLANAMAZSINIZ
Soru: 19.11.1999 sigorta giriş başlangıcım var. Aktif olarak halen çalışmaktayım. 7710 prim gün sayım var. Askerliğimi sigorta başlangıcından önce 18 ay yaptım. Askerlik borçlanması yaparsam EYT düzenlemesi çıkarsa emekli olabilir miyim? 1971 doğumluyum. Mesut G.
Cevap: İşe giriş tarihinize göre 25 yıl çalışıp, 5975 gün ile 58 yaşında emekli olabiliyorsunuz. Prim gün sayınız emeklilik için yeterli ancak çalışma yılınız 3 yıl eksik.
Askerlik borçlanması emeklilik yaşına etki etmez sadece prim gün sayısına etki eder ki, sizin prim gün eksiğiniz yok. Emeklilikte yaşa takılanlara yönelik bir düzenleme çıksa da çalışma yılınız eksik olduğu için yararlanamazsınız.
EMEKLİLİĞİ 2022’YE ERTELEYEBİLİRSİNİZ
Soru: Aralık sonunda yaşımı doldurup emeklilik hakkımı elde ediyorum. Emekliliğimi şimdi mi versem daha avantajlı olur, seneye mi bıraksam? Seneye ertelersem emekli maaşı daha yüksek hesaplanır mı? 2022’de emekli olursam nasıl bir avantajım olur? Perihan T.
Cevap: Sene sonuna kadar başvuruda bulunursanız bu yılın ocak ve temmuz emekli zamları emekli maaşınıza eklenecek, 2022’nin başında başvurursanız sadece yeni senenin ocak ayında zam tutarı aylığınıza eklenecek.
Ayrıca emekli maaşının belirlenmesinde de fark olacak. Enflasyonun yüksek olduğu dönemlerde emeklilik dilekçesinin yılbaşından sonra verilmesi daha avantajlı olabiliyor.
Kıdem tazminatı açısından ise gelecek sene emekli olmak daha avantajlı olacaktır, çünkü tazminatın tavanı artacak. Emekliliğinizi bir iki ay ertelemekle şimdi emekli olacağınızda alacağınız maaşı hesaplamasını yapıp öyle emekli olmanızı öneririm.
7000 PRİM GÜNÜ TAMAMLAMALISINIZ
Soru: 1997 çıraklık eğitimden sigorta girişim var. 2001 tam olarak başlangıç yaptım. 6030 gün primim var. 1982 doğumluyum. Çıraklık eğitimim başlangıç olarak kabul edilecek mi, yoksa ben 7000 dolunca tazminatımı alıp çıkabilir miyim? Muhammed K.
Cevap: Staj sigorta başlangıcı sayılmıyor, çünkü staj döneminde emeklilik için prim yatmıyor. Dolayısıyla staj süresi emeklilik süresine etki etmez.
İlk kez sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1999 tarihinden önce olanlar 15 yılı doldurup 3600 prim gün sayısını tamamladıklarında kıdem tazminatı alıp, kendi istekleri ile işten ayrılabiliyorlar.
İlk sigortalı olduğu tarih 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 tarihleri arasında olanlar ya 25 yıl çalışıp, 4500 prim günü doldurduklarında kıdem tazminatı alabilirler ya da çalışma yılına bakılmaksınız 7000 prim günü doldurduklarında işyerinden kıdem tazminatı alıp, işten ayrılabilirler. Sizin durumunuzda 7000 prim gününü tamamladığınızda tazminatı alabilirsiniz.
SAĞLIK BORCU İÇİN 31 ARALIK SON GÜN
Soru: 2020’nin temmuz ayından bu yana genel sağlık sigortası prim borcum var. Halen çalışmıyorum. Yapılandırmayı kaçırdığım söyleniyor. Sigorta borcum olduğu için tedavi göremeyecek miyim? Gelir testine girebilir miyim? Ne yapmama gerekiyor? Hulusi A.
Cevap: Genel sağlık sigortası prim borcu yapılandırmasını kaçırmadınız. Genel sağlık sigortası prim borçlarını yapılandırmanız için başvuru yapmanıza gerek yok, SGK tarafından otomatik olarak yapılandırılıyor.
30 Nisan 2021’den öncesine ait genel sağlık sigortası prim borcunuzu 31 Aralık tarihine kadar anaparasını öderseniz geçmiş borcunuz için faiz alınmayacak, faizin tamamı silinecek. İsterseniz taksitlendirmede yapabilirsiniz. Ancak gelir testine 30 Kasım tarihine kadar başvurmanız gerekiyordu.
ÜCRET YATIRARAK EMEKLİ OLUNMAZ
Soru: Babam 1969 doğumlu, sigorta başlangıcı 2013. 720 gün sigortalı çalışmış görünüyor sistemde. Emeklilik için ne gerekir, ücret yatırarak emekli olabilir mi? Yıldız E.
Cevap: Babanızın çalışma yılı da prim gün sayısı da emekliliğe yetmiyor. Ücret yatırılarak emeklilik diye bir uygulama yok.
Bu durumda babanız ya yeniden çalışmaya başlayacak ya da isteğe bağlı sigortalı olup prim gün sayısını dolduracak, yaştan emekli olacak ya da 720 günlük primini SGK’dan geri iade alacak ancak bunun için de 60 yaşını beklemesi gerekiyor.