Emekliye zam ve farkta son viraj

OCAKTA FARK KAPATILMIŞTI

Memur ve emeklinin gözü ocak zammında. Bu kapsamda enflasyon rakamları yakından takip ediliyor. Çünkü ocak ve temmuzdaki zam oranlarını enflasyon tayin ediyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), 3 Ocak 2024 tarihinde açıklanan enflasyon verisine göre; memur ve memur emeklisinin maaşı yeni yılda yüzde 15 toplu sözleşme zammı dahil yüzde 49.25 oranında artmıştı. Aynı dönemde SSK ve Bağkur emeklisinin zammı son 6 aylık enflasyona paralel yüzde 37.57’de kalmıştı. Sonra yapılan ek düzenlemeyle fark kapatılmış ve tüm memur ve emeklilere yüzde 49.25 zam yapılmıştı.

TOPLAMDA YÜZDE 80’İ AŞIYOR

Yılın ikinci zammı ise 3 Temmuz’da belli olmuştu. Buna göre; SSK ve Bağkur emeklileri yüzde 24.73, memurlar ve memur emeklileri de enflasyon farkıyla yüzde 19.31 zam almıştı. Böylece ocak ve temmuzdaki kümülatif toplam zam yüzde 86’ları bulmuştu. Dün kasım ayı tüketici enflasyonu yüzde 2.24 olarak açıklandı. Böylece yılbaşı zammını belirleyecek son 5 aylık (temmuz, ağustos, eylül, ekim ve kasım) verisi netleşti. Kümülatif hesapla 5 aylık enflasyon yüzde 14.57’ye ulaştı (geçen ay yüzde 13.06’ydı). Böylece SSK ve Bağkur emeklisi yüzde 14.57 zammı garantiledi.

ARALIK ENFLASYONUYLA TABLO NASIL ŞEKİLLENİR?

Geriye kalan 1 aylık (aralık) sürede enflasyon 1.5 artarsa SSK ve Bağkur emeklisi için oluşacak zam yüzde 16.29 olacak. Eğer aralık enflasyonu yüzde 2 olarak gerçekleşirse bu durumda son 6 aylık enflasyona göre ocak zammı yüzde 16.86’yı bulacak. Orta Vadeli Program (OVP) çerçevesinde, yıl sonu için yüzde 41.5 enflasyon tahmin ediliyor. Merkez Bankası’nın enflasyon öngörüsü ise yüzde 42-46 arasında. Dünkü verilerle yıllık enflasyon yüzde 47 civarında gerçekleşti. Ocakta yıllık enflasyonun yüzde 44-45 civarında olacağı tahmin ediliyor. Enflasyon beklentisine göre Bağkur ve SSK emeklisinin alacağı zam ise yüzde 15.44 olarak hesaplanıyor.

MEMURLARDA HESAP NASIL YAPILIYOR?

TOPLU SÖZLEŞME ETKİSİ

Memur ve memur emeklisinin alacağı zamda toplu sözleşme hükümleri uygulanıyor. İki yılda bir yenilenen toplu sözleşmenin sonuncusu geçen yıl ağustosta yapılmıştı. Buna göre; memur ve memur emeklisine 2024’ün ilk altı ayında yüzde 15, ikinci altı ayında yüzde 10; 2025’in ilk altı ayında yüzde 6 ve ikinci altı ayında yüzde 5 zam yapılmasına karar verilmişti. Bu yılın ilk 6 ayında gerçekleşen enflasyona göre yüzde 8.46 oranında fark oluşmuş ve memur ile memur emeklisinin alacağı zam oranı temmuzda yüzde 19.31 olarak belirlenmişti.

YÜZDE 10 BARAJINI AŞTI

Memur kesimine zam farkının oluşması için enflasyonun ikinci yarıda (temmuz-aralık) yüzde 10’luk barajı aşması gerekiyor. Aşan oranda fark Ocak 2025’te geçerli olacak yüzde 6’lık toplu sözleşme zammına eklenecek. 5 aylık verilere ve beklentilere baktığımızda şimdiden yüzde 4.15’lik enflasyon farkı oluşmuş durumda. Bu veriler sonucu memur ve memur emeklisinin alacağı beş aylık zam yüzde 10.42 oldu. Merkez’in yüzde 44 yıl sonu enflasyon beklentisine göre fark yüzde 4.95 olacak ve toplu sözleşmeyle zam yüzde 11.25 gerçekleşecek. Hedefte sapma olursa fark yüzde 6, zam da yüzde 12 civarı olabilir.

TABAN MAAŞLAR NE OLACAK?

En düşük memur emekli aylığı temmuzda yüzde 19.31 zamla 17 bin 587 liraya çıkmıştı. Eğer ocakta yüzde 12 zam yapılırsa bu tutar 19 bin 697 liraya yükselecek. SSK ve Bağkur emeklisinin en düşük maaşı ise temmuz ayındaki düzenlemeyle 12 bin 500 liraya çıkmıştı. Yani 10 bin 20 liranın altında kök maaşı olan yaklaşık 3.7 milyon kişi şu anda 12 bin 500 lira alıyor. Emekli zamlarıyla bu rakamın da revize edilmesi bekleniyor. Temmuzdaki gibi yüzde 25 zam yapılırsa yeni taban maaş 15 bin lirayı aşabilir. Asgari ücrete yapılacak oranı da taban maaşı belirlemede etkili olabilir.