Emlakçıya yetki verirken dikkat! Elektronik doğrulama 15 Eylül'de başlıyor

Son dönemde artan kira ve satış fiyatları nedeniyle taşınmaz ticaretine yönelik önemli düzenlemeler hayata geçiriliyor. Son olarak 15 Eylül itibarıyla ‘Elektronik İlan Doğrulaması Sistemi (EİDS)’ devreye alınacak. Böylece mülk sahibi gayrimenkulünün kiralanmasına veya satılmasına aracılık edecek emlak işletmesini yetkilendirmiş olacak. Yetki sahibi olmayan emlakçılar devre dışı kalacak. Yeni sistemle emlak piyasasına da çeki düzen gelecek. Bu noktada yetki verilecek emlakçıyı da seçerken dikkat edilmesi gereken bazı hususlar bulunuyor.

YETKİ BELGESİ VAR MI?

Bir emlak danışmanı seçerken öncelikli dikkat edilmesi gereken husus, bu kişinin yetki belgesine sahip olup olmadığıdır. Çünkü taşınmaz ticareti, yalnızca yetki belgesine sahip işletme ve sözleşmeli işletmeler tarafından yapılabiliyor. Yetki belgesi, meslek odalarına kayıt, vergi mükellefiyeti, mesleki yeterlilik gibi şartlar karşılandığında veriliyor. Yetki belgesine sahip olmayan işletmeler online platformlarda ilan veremiyor. Hem güvenilir ticaret hem de ilanın daha fazla kişiye ulaşması ve mağdur olmamak açısından yetki belgeli kişiler ile çalışmak önemli.

SÖZLEŞME YAZILI OLMALI

Taşınmaz ticaretine yönelik alım satım ya da kiralama hizmeti, mülk sahibi ile emlakçı arasında yapılan yetkilendirme sözleşmesine dayanır. Bu sözleşme mutlaka yazılı olmalıdır. Yetkilendirme sözleşmesinin birer nüshası taraflarda kalacak şekilde en az iki nüsha olarak düzenlenir. Bu sözleşmede emlak işletmesinin yetki belgesi numarası ve iletişim bilgileri ile sorumlu emlak danışmanının adı, soyadı ve imzası, mülk sahibinin bilgileri ve imzası, hizmetler ve hizmet bedelleri, taşınmaza ait bilgiler, tarafların hak ve yükümlülükleri, sözleşmenin süresi gibi bilgiler yer alır.

E-DEVLET’TEN YAPILACAK

Yetki belgeli bir emlakçı seçildikten ve yazılı sözleşme yapıldıktan sonra sıra yetki vermeye geliyor. Elektronik doğrulama sistemine göre konut satacak veya kiralayacak kişiler, e-Devlet üzerinden kendisine ait gayrimenkulü seçerek, açılacak pencereden emlakçısını yetkilendirecek. Yetki süresi en az 3 ay olacak, süre aynı ekrandan uzatılabilecek. Aynı taşınmaza ilişkin, birden fazla emlak işletmesinin yetkilendirilmesi mümkün. Böylece emlakçılar da aldıkları yetkiyle sitelere ilan girebilecek. Yetki belgesiz emlak işletmeleri ilan girişi yapamayacak. EİDS yetki doğrulama uygulaması hem satılık hem de kiralık taşınmaz ilanları için zorunlu olacak.

HANGİ HİZMETLERİ VEREBİLİR?

Emlakçılar, taşınmaz alım satımı ve kiralanmasına aracılık etmenin dışında farklı hizmetler de verebiliyor. Ancak bunun sözleşmede belirtilmesi şart. Emlakçı, yetkilendirme sözleşmesinde açıkça belirtilmesi koşuluyla; tapu ve kadastro müdürlükleri, vergi dairesi müdürlükleri, yetkili idareler ve diğer kurumlardaki işlemlere aracılık etmek, kira bedeli ödemeleri ile abonelik işlemlerini takip etmek, tamir, bakım ve onarım gibi hizmetlerin verilmesini sağlamak ve bu hususlarla ilgili süreçler hakkında mülk sahibini bilgilendirmek gibi işlemleri de yapabilir.

HİZMET BEDELİ NE KADAR?

Alım satım durumunda hizmet bedeli oranı, alım satıma aracılık sözleşmesinde yer alan satış bedelinin KDV hariç yüzde 4’ünden fazla olamaz.

Kiralamada kiralamaya aracılık sözleşmesinde yer alan kira bedelinin KDV hariç 1 aylık tutarından fazla olamaz.

Bu bedeller, aksi kararlaştırılmadıkça taraflar arasında eşit paylaşılarak ödenir.

Emlakçı, yetkilendirme sözleşmesine konu hizmetin verilmesi ile hizmet bedeline hak kazanır.

BERTARAF EDİLEBİLİR Mİ?

Alım satım ya da kiralama işlemleri sırasında komisyon ödememek için emlakçının devre dışı bırakılmak istendiği durumlar olabiliyor. Ancak mevzuat bu durumun önüne geçiyor. Mevzuata göre, taşınmazın yetkilendirme sözleşmesinin süresi içinde, taşınmaz gösterme belgesini düzenleyen emlakçı bertaraf edilerek doğrudan mülk sahibinden satın alınması veya kiralanması durumunda hizmet bedeline hak kazanılıyor.

TAŞINMAZ GÖSTERME BELGESİ DÜZENLENMELİ Mİ?

Emlakçı, alıcı veya kiracıya evi göstermeden önce ‘taşınmaz gösterme belgesi’ düzenler. Taşınmaz gösterme belgesi, her bir alıcı veya kiracı için ayrı ayrı düzenlenir. Taşınmazı gösterme hizmeti karşılığında herhangi bir bedel talep edilemez.