En düşük emekli maaşına zam düzenlemesi

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) aralık ayı enflasyon verilerini 3 Ocak’ta açıklamasının ardından emekli ve memur maaşlarına yapılacak zam da belli olmuştu. Buna göre; SSK ve Bağkur emekli maaşı yüzde 15.75, memur ve emekli memur maaşları da enflasyon farkıyla yüzde 11.54 oranında artacak. Bu rakamların ardından 12 bin 500 lira olan en düşük emekli maaşıyla ilgili bir düzenlemenin olup olmayacağı, zam oranlarına refah payının eklenip eklenmeyeceği merak edilmeye başlamıştı.

KÖK ÜCRETİ DÜŞÜK OLAN ALIYOR

İstanbul Finans Merkezi’ndeki Halkbank Genel Müdürlük binasında ekonomi basınıyla bir araya gelen Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, bu konularda önemli mesajlar verdi. En düşük emekli maaşı düzenlemesinin ilk defa 2019’da gündeme geldiğini belirten Yılmaz, bunun kanunla yapıldığına işaret etti. Yılmaz, “Kök ücretleri düşük olan önemli sayıda emeklimiz bundan istifade ediyor. Yani primiyle bağlantılı kök ücretinden daha yüksek bir emekli maaşı almış oluyor” diye konuştu.

KANUNİ DÜZENLEME YAPILACAK

En düşük emekli maaşının artırılmasıyla ilgili çalışma yapılacağını söyleyen Yılmaz, “Burada diğer ücretler artarken en düşük maaşı olduğu gibi tutmanın doğru olmadığını düşünüyoruz. Kanuni düzenleme yapılacak. Grubumuzla bir çalışma yapıp bunu Meclis gündemine taşıyacağız. Ocak ayı içinde bu gerçekleşecektir diye düşünüyorum” dedi. Eğer bu düzenleme gündeme alınmasaydı son zam oranlarına göre kök ücreti 10 bin 800 liranın altında olanlara 12 bin 500 lira ödenecekti.

Türkiye’de nüfusun giderek yaşlandığına dikkat çeken Cevdet Yılmaz, 150 bin liralık faizsiz evlilik kredisinin tüm illere yayılması ve bu kredide yaş şartının düşürülmesi gibi konularda yeni adımlar atacaklarını söyledi.

REFAH PAYI GÜNDEMDE Mİ?

Enflasyon oranı açıklandıktan ve zam oranları belli olduktan sonra Memur Sendikaları Konfederasyonu (Memur-Sen) refah payı talebinde bulunmuştu. Memur ve emekliye refah payı verilip verilmeyeceğiyle ilgili soru üzerine Yılmaz, “Asgari ücret artış oranıyla emekliye artış oranını mukayese doğru olmaz. Çünkü birisi bir yıllık bir süreçle ilgili, perspektifle ilgili bir artış, diğeri 6 aylık. Yani emekli ve memur artışı biliyorsunuz 6 aylık yapılıyor. Temmuzda tekrar bu artışlar yenilenecek” dedi.

ASGARİ ÜCRETTE ARA DÖNEM ARTIŞI OLUR MU?

SGK kayıtlarına göre asgari ücretli sayısının 6.7 milyon olduğunu belirten Cevdet Yılmaz, şöyle devam etti: “Net asgari ücretin dolar karşılığı çok tartışılıyor biliyorsunuz. Asgari ücret 2002’de 114 dolar, 2024’te 519 dolardı. 2025’teki son güncel artışla (yüzde 30 artışla 22 bin 104 lira olmuştu) 627 doların üzerine çıktı. Şu anki asgari ücret seviyemiz Rusya, Romanya, Bulgaristan, Meksika, Brezilya, Güney Afrika, Endonezya, Çin, Mısır ve Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerin üzerinde. Cumhurbaşkanımız ‘Enflasyonda ciddi bir sapma olursa yeniden elbette bunları değerlendiririz’ dedi. Biz ciddi bir sapma olmayacağına inanıyoruz, politikalarımızı o çerçevede sürdürüyoruz. Önemli olan enflasyonu dizginleyip, düşürüp, somut, reel satın alma gücünde artış sağlamak.”

SOSYAL KONUT ATAĞI İÇİN GERİ SAYIM

Cevdet Yılmaz, özellikle metropollerden başlamak üzere sosyal konut üretiminin artırılacağına dikkat çekti. Yılmaz, bu konuda şu detayları verdi: “Depremin harcamalarında bu sene inşallah kırılma senemiz, bu yılın ortalarına doğru büyük oranda yükümüz hafifleyecek. Deprem yükümüz azaldıkça bütün gücümüzle sosyal konut üretimini arttıracağız. Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’mız bu anlamda bazı hazırlıklar yapıyor. Hane başına düşen nüfus 3 küsur. Dolayısıyla daha uygun ölçeklerde, daha düşük maliyetle, enerjiyi verimli kullanan, afetlere karşı dayanıklı, çok yönlü politikalarımızı da yansıtan, ama aynı zamanda fonksiyonel bir sosyal konut anlayışıyla kitlesel üretimi öngören yine bir hazırlığımız var. Dolayısıyla sosyal konut meselesine önümüzdeki dönemde çok daha büyük ağırlık vereceğiz.”

DENGELİ BÜYÜME DÖNEMİ

İç tüketimden ziyade dış talep destekli bir büyüme sürecine girildiğine yani ‘dengeli büyüme’ döneminin başladığına işaret eden Yılmaz, “Bu da yine OVP’de öngörülen bir gelişme” diye konuştu. Büyümesiyle ilgili beklentileri de paylaşan Yılmaz, “OVP’deki 2024 tahmini yüzde 3.5. 2025’te ise yüzde 4 civarı büyüme öngörülüyor. 2024 sonunda milli gelirin 1.3 trilyon dolara, kişi başı gelirin de 15 bin 551 dolara ulaşmasını bekliyoruz. Hollanda’dan sonra 17’nci büyük ekonomiyiz. Satın alma gücüne göre kişi başına gelirde Avrupa Birliği ile fark önemli oranda kapandı” dedi.

KREDİ ÇEKECEKLER DİKKAT!

FAİZ İNDİRİMİ SÜRECEK Mİ?

Enflasyondaki ana eğilimin aşağı yönlü olduğunu söyleyen Yılmaz, “Bu da tabi Merkez Bankamızın politikasını etkileyecektir, başka türlü düşünmek de mümkün değil. Ama Merkez Bankamızın faiz politikası dışında da enstrümanları var” dedi. Yılmaz, faiz indirimlerinin mevduat faizlerine ocak itibarıyla daha fazla yansıyacağını düşündüklerini de ifade etti. Faiz indirimlerinin kredilere etkisine de değinen Yılmaz, “Bizim tüketici kredilerini cazip hale getirme gibi bir yaklaşımımız yok. Kredileri daha çok üretime, arza, üretimin genişlemesine, istihdama, ihracata destek olacak bir anlayışla kurguluyoruz. Yüzde 2 kredi genişleme limiti yatırım için, ihracatçılar için geçerli değil” değerlendirmesinde bulundu.

EKONOMİK PROGRAM İŞLİYOR GÖSTERGELER POZİTİF

RİSK AZALDI, TEMEL SAĞLAM

2024 yılındaki çalışmalar ve ekonomik görünümle ilgili bilgi veren Yılmaz, 2025 yılına yönelik hedeflere de değindi. Orta Vadeli Program’a (OVP) özel parantez açan Yılmaz, programın 2024 yılında sonuç vermeye başladığını ve bu yıl devamının geleceğini söyledi. Başta enflasyon, büyüme ve istihdam olmak üzere birçok alanda olumlu yönde gelişmelerin süreceğini kaydeden Yılmaz, “Riskleri azalttık, temeli sağlamlaştırdık. Bu çok önemli gelişme” dedi.

31 PUANLIK DÜŞÜŞ OLDU

Enflasyona dikkat çeken Yılmaz, “Başından itibaren ‘3 dönem olacak’ dedik, bir geçiş dönemi, bir dezenflasyon dönemi, bir de kalıcı fiyat istikrarı dönemi dedik. Geçiş dönemi Haziran 2024 itibarıyla tamamlandı” dedi. Öngörülen takvim çerçevesinde dezenflasyon sürecinin başladığına işaret eden Yılmaz, şöyle devam etti: “Enflasyonda hazirandan aralık ayına kadar 31 puan civarında bir düşüş oldu. Bu yıl enflasyonu geçen yılki kadar konuşmayacağız. 2026 sonu OVP öngörümüz tek hane.”

İSTİHDAM DOSTU POLİTİKALARA DEVAM

Uygulanan programa rağmen istihdamdaki rakamların olumlu bir seyir içinde olduğunu vurgulayan Yılmaz, şu bilgileri verdi: “İşsizlik oranı çeyreklik bazda yüzde 8.7’ye düştü. Son bir senede 1 milyonun üzerinde bir istihdam artışı görüyoruz. İstihdam dostu bir politika izlemeye devam edeceğiz” diye konuştu. Asgari ücret kararıyla birlikte 700 lira olan asgari ücret desteğinin 1.000 liraya çıktığını hatırlatan Yılmaz, emek yoğun işletmelere (tekstil, konfeksiyon, deri, mobilya gibi) çalışan başına 2 bin 500 liraya kadar istihdam katkısı vereceklerini söyledi ve ekledi: “Amacımız bu işletmelerdeki istihdamı korumak. Destekler KOSGEB kanalıyla ulaştırılacak.”

263

Türkiye’nin 5 yıllık CDS primi.

1.1 TRİLYON LİRA

Kur korumalı mevduat hesaplarındaki para.

%95

Türkiye’nin toplam borcunun (hanehalkı dahil) milli gelire oranı. Dünya ortalaması yüzde 326.

%8.7

İşsizlik oranı.

7.7 263 MİLYAR DOLAR

Cari açığın düştüğü seviye. Mayıs 2023’te 55.6 milyar dolardı.

15 bin 551 dolar

2024 sonunda öngörülen kişi başı gelir.

%59.4

TL’nin mevduat içindeki payı.

155.1 MİLYAR DOLAR

27 Aralık itibarıyla brüt döviz rezervi.