Evde hem suyu hem de faturayı koruyun!

MOGAN GÖLÜ KADAR

Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın geçtiğimiz günlerde yaptığı yönetmelik değişikliğiyle 1 Ocak 2026’dan sonra yapılacak belli büyüklük ve tipteki özel ve kamu binalarında yağmur suyu ve gri su sistemlerinin kurulumu zorunlu oldu. Depo hacmi 7 metreküpün üzerinde olan, parsel alanı 2 bin metrekareden büyük alanlardaki yapılar, parseldeki çatı iz düşüm alanı 1000 metrekareden büyük özel yapılar ve kamu binalarında yağmur suyu sistemi zorunlu olacak. Gri su sistemleri ise yatak sayısı 200’den fazla olan oteller, yapı inşaat alanı 10 bin metrekareden büyük olan AVM’ler ve yapı inşaat alanı 30 bin metrekareden büyük kamu binalarında zorunlu olacak. Böylece 1.5 yılda Mogan Gölü kadar sudan tasarruf edilmesi hedefleniyor.

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞE KATKI

Yağmur suyu toplama ve gri su geri kazanım sistemleri, su tüketimini azaltarak hem çevresel sürdürülebilirliğe katkı sağlarken hem de bütçelerde de tasarruf sağlıyor. Yönetmelik değişikliği belirli büyüklükteki kamu ve özel binaları kapsasa da konut siteleri ve müstakil konutlarda bu sistemlerin yaygınlaşması da oldukça önemli. Bu sistemler, başlangıçta belirli bir yatırım gerektirse de uzun vadede sağladığı su tasarrufu ve ekonomik faydalarla kurulum maliyetini kısa sürede amorti ediyor. Çok katlı apartman veya sitelerde, merkezi bir gri su arıtma ve dağıtım sistemi kurulması daha maliyet etkin olurken, müstakil konutlarda ise daha küçük ölçekli ve bağımsız sistemlerin tercih edilmesi öneriliyor.

GRİ SU NEDİR?

Apartmanlarda, otellerde ve işletmelerde; duş alma, el yıkama, bulaşık veya çamaşır yıkama amacıyla kullanılan atık su, gri su olarak tanımlanıyor. Tuvaletlerden gelen ve fosseptik atığı içeren siyah su haricindeki suları kapsıyor.

MALİYETİ NE KADAR?

Sürdürülebilirlik yönetim şirketi Altensis’in Yönetici Ortağı Dr. Emre Ilıcalı, yağmur suyu ve gri su sistemleri için yapılacak yatırımın, seçilen sistemin kapasitesine, bina altyapısına ve kullanılan malzemelere göre değişiklik gösterdiğini belirterek, “Yeni inşa edilen konutlarda, uygun planlama ile düşük maliyetle entegre edilebilir. Yeni inşa edilen bir konuta bu sistemlerin dahil edilmesi, toplam inşaat maliyetini yaklaşık yüzde 1 ila yüzde 5 oranında artırabilir. Mevcut binalara da yağmur suyu veya gri su sistemleri sonradan eklenebilir, ancak uygulama zorlukları nedeniyle yeni binalara kıyasla maliyeti daha yüksek olabilir” diye konuştu.

YARI YARIYA DÜŞÜRÜR

Bu sistemlerin ekonomik açıdan en büyük avantajının, uzun vadede su tüketiminde sağladığı tasarruf ile yatırım maliyetini karşılaması olduğunu belirten Ilıcalı, şunları söyledi: “Su faturalarında ortalama yüzde 30 ila yüzde 50 arasında bir düşüş sağlanabilir. Bu oran, sistemin kapasitesine, kullanım şekline ve bölgenin iklim koşullarına bağlı olarak değişebilir. Yatırımın geri dönüş süresi genellikle 5 ila 10 yıl arasında değişiyor. Bu süre; kullanılan sistemin kapasitesi, yerel su tarifeleri ve bölgedeki su tüketim alışkanlıklarına göre kısalabilir veya uzayabilir. Özellikle su fiyatlarının ilerleyen yıllarda artması beklenirse, bu sistemlerin ekonomik avantajı daha da belirgin hale gelecektir.”

YATIRIM 5-10 YILDA AMORTİ OLUYOR

KİŞİ BAŞI 197 LİTRE

Modüler su depolama sistemleri üreten Ekomaxi’nin Yönetim Kurulu Başkanı Osman Yağız, belediyeler tarafından içme ve kullanma suyu şebekesine çekilen kişi başı günlük ortalama su miktarının 229 litreyken kişi başı günlük ortalama atık su miktarının 197 litre olduğunu söyledi. Atık suyun üçte ikisini oluşturan gri suyun; bahçe sulamada, tuvalet rezervuarlarında ve temizlik amacıyla kullanılması sayesinde sudan yüzde 30 ila 50’lere varan oranlarda tasarruf sağlandığını belirten Yağız, “Böylece gri su kullanarak hem kişilerin su ayak izini hem de su giderlerini düşürmek mümkün hale geliyor” dedi.

1.500 DOLARDAN BAŞLIYOR

Yağız, yağmur suyu ve gri su depolama sistemlerinin kurulum bedellerinin, GRP su deposunun ve basınçlandırma sistemlerinin kapasitesine ve projeye göre değiştiğini belirterek, şu bilgileri verdi: “Konutlara kurulan küçük sistemler için fiyatlar 1.500 ila 5 bin dolar aralığında değişiyor. Endüstriyel ve büyük ölçekli projeler içinse fiyatlar 10 bin dolardan başlıyor. Bu sistemlerin yeni inşa edilen binalara eklenmesi proje maliyetini ortalama yüzde 0.5 ila 0.7 oranında artırıyor. Sağlanan su tasarrufu sayesinde yatırım maliyeti 5 ila 10 yıl içerisinde amorti ediliyor.”

EVİN DEĞERİ ARTIYOR

Osman Yağız, su yönetiminde çevre dostu ve ekonomik avantajlar sunan yağmur suyu ve gri su depolama sistemlerinin, mülk değerini de yüzde 5 ila 15 oranında artırdığını söyledi. Modüler olan GRP su depolarının, mevcut binalara da kolaylıkla kurulabildiğini ifade eden Yağız, gri su sistemlerinde güvenli depolamanın önemine de dikkat çekti. Yağız, “Gri suyu toplayıp, DIN 4046 standardına uygun kalitede arıtıp, güvenlik ve sağlık kriterlerini karşılayacak şekilde depolamak gerekiyor. Ekomaxi olarak, ürettiğimiz GRP su depolarımız ile suyun kalitesini koruyoruz. Su içerisinde; yosun, mantar, bakteri oluşmuyor” dedi.

KANALİZASYON YÜKÜ AZALIYOR

Yağmur suyu ve gri su sistemlerinin sağladığı diğer faydalar şöyle sıralanabilir:
* Su kaynaklarının korunması: Şebeke suyu kullanımını azaltarak yeraltı su kaynaklarının tükenmesini önlemeye yardımcı olur.
* Atık su yükünün azalması: Gri su sistemleri sayesinde, kanalizasyona deşarj edilen atık su miktarı düşer ve su arıtma tesisleri üzerindeki yük hafifler.
* Altyapı maliyetlerinin azalması: Belediye şebekelerine olan talebin azalması, uzun vadede kamu altyapısına yönelik maliyetleri düşürebilir.
* Su kesintilerine karşı direnç: Su sıkıntısı yaşanan dönemlerde, yağmur suyu toplama sistemi sayesinde ev sahipleri kendi su kaynaklarını oluşturabilir.