Evde kredi faturası

Bekleyen konut talebi son aylarda harekete geçti. Konut kredi faizleri halen yüksek seviyelerde olsa da bir miktar gevşeme yaşandı ve kredi kullanımında yükseliş başladı. Konut faizi şu anda ortalama yüzde 3.3 seviyesinde. ‘Faizler düşünce krediyi yapılandırırım’ planları da kredi kullanımının artmasını sağlıyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, ocakta geçen yılın aynı ayına göre yüzde 182.8 artışla 16 bin 726 konut krediyle satıldı. Toplam satış içinde kredi payı yüzde 14.9’a çıktı. Böylece son 19 ayın en yüksek kredi payına ulaşıldı.

YÜZDE 3’ÜN ALTINDA

Merkez Bankası’nın 14 Şubat 2025 verisine göre, konut kredilerinde yıllık faiz ortalama yüzde 40.03 seviyesinde. Bu oran aylık yüzde 3.3’e denk geliyor. Yılın başında bu oran yüzde 40.87 (aylık yüzde 3.40) seviyesindeydi. Özetle, Merkez Bankası’nın faiz indirimleriyle kredi faizleri yavaş yavaş düşüyor. Bu oran piyasadaki ortalama veri, bankadan bankaya oranlar farklılık gösteriyor. Şu anda bazı bankalarda yüzde 2.75 oranla konut kredisi bulmak mümkün. Çoğu banka konut kredi faizini yüzde 3’ün altına çekmiş durumda.

529 MİLYAR LİRALIK HACİM

Konut kredilerinin hacmine bakacak olursak, Merkez Bankası’nın 14 Şubat tarihli verisine göre, konut kredilerinin büyüklüğü 529 milyar 138 milyon 715 bin liraya ulaşmış durumda. 17 Ocak tarihinde bu hacim 517.3 milyar lira seviyesindeydi. Yani 1 ayda yaklaşık 12 milyar liralık daha kredi kullanıldı. Kullanılan kredilerin vade dağılımına bakıldığında ise 5 yıla kadar olan kredi tercihlerinde artış dikkat çekiyor. 5 yıla kadar kredilerin hacmi 124.7 milyar lira olurken, 5 yıldan uzun vadede hacim 403.8 milyar liraya çıkıyor.

YAPILANDIRMA AVANTAJLI MI?

Tüketici, yüzde 2.79 faizle 10 yıllık vadede çektiği 1 milyon lirayı 2 yıl sonra konut faizi yüzde 1.5’e geriler ve bu seviyeden yeniden yapılandırırsa toplamda 675 bin 536 lira avantaj sağlıyor. Üstelik ödenecek taksit tutarı da 28 bin 966 liradan 17 bin 374 liraya geriliyor. Faizler düştüğünde evin fiyatının artabileceği ihtimali de hesaba katıldığında şu anki maliyete 1-2 yıl katlanabilen bu yöntemi tercih edebilir. Yapılandırmada kalan tutarın üzerinden vadeye göre ceza ödendiğini de hatırlatalım. Eğer vade 36 aydan az kalmışsa erken kapatılacak tutarın yüzde 1’i, vade 36 aydan fazla ise kapatılacak tutarın yüzde 2’si oranında masraf çıkıyor.

FİYATLAR YUKARI DOĞRU

Faizler geriledikçe konut fiyatlarında yukarı yönlü ivmelenme başladı. Merkez Bankası’nın açıkladığı ocak ayı konut fiyat endeksine göre, konut fiyatları bir önceki aya göre yüzde 4.7 arttı. Bu, son 16 ayın en yüksek artışı oldu. Bir önceki yılın aynı ayına göre nominal artış yüzde 31.9 olurken, bu da son 5 ayın en yüksek artışı oldu. Fiyatlar, reel (enflasyondan arındırılmış) olarak ise yüzde 7.2 azalırken, reel düşüş de tek haneye indi.

HANGİ ŞARTLARDA KULLANILIYOR?

1 İLK EVİNİ ALANLAR

İlk kez ev alacaklar, ev sahiplerine göre daha yüksek oranlarda konut kredisi kullanabiliyor. İlk kez ev alacaklar, evin değerine ve enerji sınıfına göre değişmekle birlikte yüzde 90’a kadar kredi alabiliyor. İlk evini alacaklar için kredi tutarının konutun değerine oranları şu şekilde:

2 İKİNCİ EVDE SINIRLI

Ağustos 2023’ten önce kaç evi olursa olsun kredi kullanmak isteyenler evin değerinin yüzde 90’ına kadar kredi alabiliyordu. BDDK’nın bu tarihteki düzenlemesinden sonra evi olanların kullanacağı kredilere yüzde 75 kısıtlaması geldi. Kentsel dönüşüm uygulamaları bu düzenlemeden muaf. İkinci ve daha fazla evini alacaklar için kredi tutarının konutun değerine oranları şöyle: