EYT'den en az primle kimler emekli olacak?
Emeklilikte yaşa takılanların (EYT’li) heyecanla beklediği yasal düzenlemede artık sona gelindi. Yaş dışındaki şartları taşıyanları emekli edecek düzenleme, 3600 gün ve 15 yıl sigortalılık süresi olanları da yakından ilgilendiriyor. Çünkü 8 Eylül 1999 öncesi kısmi emeklilik için gereken yaş yukarı çekilmişti. Düzenlemede 1999 öncesine dönülürse bu kapsamdaki kişiler daha fazla beklemek zorunda kalmayacak.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, son yaptığı açıklamada, “EYT’de 1999 öncesi ve 5000 prim gün şartını değiştirmiyoruz. O günkü şartlar neyse ona göre emekli olacaklar. Prim günü ve hizmet süreleri değişmiyor” demişti.
8 Eylül 1999 öncesinde kısmi emeklilik yani halk arasında ‘yaştan emeklilik uygulaması’nda sigortalılık süresi ve yaş şartı da daha düşüktü. Belli bir yaşa geldikten sonra iş bulamayan ve primini 5000 güne tamamlayamayan 100 binlerce vatandaş bulunuyor.
PRİM ŞARTLARI YÜKSELMİŞTİ
EYT düzenlemesiyle bu kapsamdaki kişilere yönelik kolaylık yapılacağı anlaşılıyor. Çünkü 1999 öncesi sigortalı kadın 50, erkek 55 yaş şartı, 15 yıllık sigortalılık süresi ile 3600 gün primi tamamladıklarında yaş haddinden emekli oluyordu. Sonraki düzenlemelerle bu kişiler için de kademe getirildi ve yaş şartları artırıldı. Hatta 1999’dan sonra sigorta başlangıcı olanın prim şartı da yükseltildi. Peki o dönemde emeklilik şartı neydi, ne oldu? Hatırlayalım…
PRİMİ YETMEYEN ERKEKTE 55 YAŞ YETERLİYDİ
4447 sayılı yasadan önce erkek sigortalılar 15 yıl sigortalılık süresi içinde 3600 gün prim ödemiş olması şartıyla 55 yaşını doldurduğu tarihte yaş haddinden emekli olabiliyordu.
Sonraki yasa ile 8 Eylül 1999’dan itibaren sigortalı olan erkek sigortalılar için yaş haddinden emeklilik şartları; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ve 60 yaş olarak değiştirildi. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların yeni şartlara geçişi de kademeli olarak sağlandı. Burada ise 23 Mayıs 2002 tarihi milat kabul edildi.
23 MAYIS 2002 SONRASI DURUM
Bu tarih itibarıyla eski yasaya göre yaş haddinden emeklilikte aranan 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarını sağlayan erkek sigortalıların yeni yasadan etkilenmeden istedikleri tarihte emekli olmaları benimsendi. Ancak 23 Mayıs 2002 itibarıyla 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarını sağlayamamış olan erkek sigortalıların bu üç şartı birlikte sağlayacağı tarihe göre emekli olacağı yaş tablodaki gibi artırıldı. Yani bu sigortalar EYT’li oldu.
DÜZENLEMEYE DAHİL OLURSA BEKLEMEYECEK
Örnek: 1 Mayıs 1965 doğumlu olup Haziran 1983’te sigortalı olan ve 1800 gün prim ödemesi bulunan Mehmet Bey, 23 Mayıs 2002 tarihi itibariyle 15 yıl sigortalılık süresi şartını sağlamış olmasına rağmen, 3600 gün prim ve 55 yaş şartını sağlayamadığından yaş haddinden emekli olmak için kademeli geçiş hükümlerine tabi tutuluyor. 55 yaşını 24 Mayıs 2014’ten sonra dolduracağından kademeli geçiş tablosuna göre Mehmet Bey, primini 3600 güne tamamlaması şartıyla 60 yaşını dolduracağı 1 Mayıs 2025’te emekli olabilecek. EYT düzenlemesi 1999 hükümlerini işletirse bu kişi primini 3600’e tamamladığı gün emekli olabilecek.
KADINLARDA SÜRE NASIL DEĞİŞTİ?
8 Eylül 1999 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren 4447 sayılı yasadan önce kadın sigortalı 15 yıl sigortalılık süresi içinde 3600 gün prim ödemiş olması şartıyla 50 yaşını doldurduğu tarihte yaş haddinden emekli olabiliyordu. Sonraki yasa ile 8 Eylül 1999’dan itibaren sigortalı olan kadınlar için yaş haddinden emeklilik şartları; 25 yıl sigortalılık süresi, 4500 gün prim ödeme ve 58 yaş olarak değiştirildi. 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigortalı olanların yeni şartlara geçişi de kademeli olarak sağlandı. Kademe belirlenirken 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarını birlikte sağladığı tarihe göre emekli olacağı yaş aşağıda yer alan tablodaki gibi artırıldı.
BAĞKUR’LULAR DA ETKİLENMİŞTİ
8 Eylül 1999 dan önce Bağkur’lu olan erkekler yaş haddinden, 5400 gün prim ve 55 yaş şartlarıyla emekli olabiliyordu. Bu tarihte yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile erkek Bağkur’lunun yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ve 62 yaş şartlarına tabi tutuldu. 8 Eylül 1999’da Bağkur’lu olanlarda 58 yaşına kadar kademeli geçiş öngörüldü. 8 Eylül 1999’dan önce Bağkur’lu olan kadınlar ise yaş haddinden, 5400 gün prim ödeme ve 50 yaş şartlarıyla emekli olabiliyordu. Bu tarihte yürürlüğe konan 4447 sayılı yasa ile kadın Bağkur’lunun yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi tutuldu. 8 Eylül 1999’da Bağkur’lu olan kadınlar için de 56 yaşına kadar kademeli geçiş öngörüldü. Şimdi EYT düzenlemesi talep edildiği gibi çıkarsa erkeklerde 55, kadınlarda 50 yaş şartı ve 5400 prim gün süreleri geçerli olacak. Bu kapsamdaki vatandaşlar ekstra 4-5 yıl beklemeyecek.
- Sahte komiserden 700 bin liralık vurgun! FETÖ tehdidiyle kandırmış
- 10 kilometrelik yolu 500 metreye düşürmek için canla başla çalışıyorlar
- Milyonların gözü kulağı Ankara'da! Kabinede gündem: Asgari ücret
- Mersin'de 'zincir' operasyonu! Gümrük müdürü ve yardımcısı dahil 91 kişi tutuklandı
- İstanbul'da konteyner gemisi yan yattı