EYT'linin başvuru heyecanı

İlk etapta 2 milyon 250 bin, toplamda ise 5 milyona yakın vatandaşın emekli olmasını sağlayacak emeklilikte yaşa takılanlar (EYT) yasası resmen yürürlükte. Buna göre; sigortalı çalışmaya 8 Eylül 1999 tarihinden önce başlayanlar ile askerlik ve doğum borçlanmasıyla sigorta başlangıcını 8 Eylül 1999 öncesine çekenler, yaş dışındaki diğer emeklilik koşullarını tamamlayarak emekli olabilecekler. SSK’lılar (4A’lı) sigortalı çalışmaya başladıkları tarihe göre 5000 ila 5975 arasında değişen prim günü ile kadınlar 20 yıl, erkekler 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlamışsa başvuru yapabilecek.

YOĞUNLUK SİSTEMİ DE KİLİTLEDİ

Bağkur’lular (4B’li) ise kadınlar 7200, erkekler 9000 prim gününü tamamlamışlarsa 3 Mart itibarıyla emeklilik başvurusu yapabilecekler. Bu koşulları henüz sağlamamış EYT’liler ise sağladıkları tarihten itibaren emekli olmaya hak kazanacaklar ve başvuru yapacaklar. EYT’den emeklilik için e-Devlet’ten veya SGK merkezlerinden başvuru yapılabiliyor. Dün yasa yürürlüğe girince milyonlarca vatandaş aynı anda e-Devlet üzerinden başvuru yapmaya çalıştı. Ancak sistem bu yoğunluğu kaldıramadı, zaman zaman kesintiler oluştu. e-Devlet’teki yoğunluğun aynısı SGK şubelerinde de görüldü.

ŞUBELERDE UZUN KUYRUKLAR

Emekli olmak isteyenler sabahın ilk saatlerinden itibaren SGK müdürlükleri önünde toplanmaya başladı. Vatandaşlar için SGK önlerine masalar yerleştirildi. EYT’liler başvuru formlarını bu masalarda doldurup işlemlerini yaptırabilmek için sıraya girerken, uzun kuyruklar oluştu. İşlemlerin hızlı yapıldığını belirten vatandaşlar, sıranın kendilerine gelmesiyle başvurularını tamamladı. EYT başvurusu için bekleyen vatandaşlardan bazıları e-Devlet üzerinden yoğunluk nedeniyle başvuru yapamadığını, bu nedenle şubeye geldiğini söyledi. Depremin vurduğu illerde de yoğunluk oluştu ve bölgede EYT başvuru işlemleri, SGK binası bahçesinde kurulan çadırda yapıldı.

‘EMEKLİ OLABİLİR’ BELGESİ İÇİN SGK’DAN KOLAYLIK

Halen bir işte çalışmakta olan EYT’linin emekli olabilmesi için önce işten çıkış yapması gerekecek. Fakat kıdem tazminatı gibi hakların yanmaması için SGK’dan imzalı ‘emekli olabilir’ yazısı alması gerekiyordu. SGK, başvuru yoğunluğunu azaltmak ve işlemleri kolaylaştırmak için bu noktada yeni bir uygulamaya geçti. Buna göre; sigortalı e-Devlet uygulaması üzerinden ‘SGK Tescil ve Hizmet Dökümü’, ‘Normal Şartlarda Ne Zaman Emekli Olurum’ ve ‘Çalışma Hayatım’ uygulamaları üzerinden emeklilik şartlarını yerine getirip getirmediğini görüp, işverene bunun çıktılarını ibraz edebilecek. Yani işveren SGK’dan ayrıca imzalı belge istemeyecek. SGK’dan teşkilata gönderilen yazıda, çalışanlar veya işverence SGK’dan “emekli olabilir” ibareli imzalı yazı istenmemesi gerektiği ve böyle bir belge verilmeyeceği belirtildi. Çalışan EYT’liler, e-Devlet’ten alacakları bu belgeler ile işverene başvurarak, hizmet akdini ‘emeklilik gerekçesi’ ile feshettiklerini bildirecekler. İşçiler kıdem gibi haklarını alıp daha sonra SGK şubelerinden veya e-Devlet’ten başvurularını yapacaklar.

MAAŞ HESABI 1 NİSAN İTİBARIYLA

Yasa Salı günü Meclis’ten geçince bazı vatandaşlar e-Devlet üzerinden hemen emeklilik başvurusu yapmıştı. Fakat bu başvurular geçersiz sayılıyor. Bu kişilerin kanunun yürürlüğe girdiği 3 Mart itibarıyla tekrar başvuru yapması gerekecek. Başvuru yaptığını sanan EYT’liler, emekli aylığının bağlanmasını beklerken zaman kaybedebilir. Başvuru için bundan sonra süre sınırı yok. Ancak, emekli maaşı başvuru yapılan ayı takip eden ayın 1’inci günü itibarıyla hesaplandığından bu ayın sonuna kadar başvurularını tamamlayanlar 1 Nisan itibarıyla emekli maaşına hak kazanacaklar.

İŞE YENİDEN BAŞLAMAK İÇİN 30 GÜN SÜRE

Emekli olan EYT’liler, aynı işyerinde tekrar çalışmaya başlarsa sosyal güvenlik destek priminde 5 puanlık indirim yapılacak. Bu da çalışanın maaşına göre 500 lira ila 3 bin 750 lira arasında değişiyor. Prim indiriminden yararlanabilmek için 30 gün içinde aynı işyerinde tekrar işe başlamak gerekiyor. 30 günlük süre, iş akdinin sona erdiği tarihten başlayacak. Sürenin aşılması halinde prim indirimi uygulanmayacak.

İŞYERİNDE GÜN KAYBETMEMEK İÇİN BU YÖNTEM UYGULANABİLİR

Emekli maaşı bu ay içinde hangi gün başvuru yapılırsa yapılsın 1 Nisan itibarıyla hesaplanacağından çalışan vatandaşların yevmiye kaybına uğramaması için işten çıkış ve başvuru süresini ay sonuna doğru yapmaları öneriliyor. Yani işveren 30 veya 31 Mart’ta çıkış verebilir. Çalışan da aynı gün başvurusunu e-Devlet üzerinden yapabilir. İşveren de 1 Nisan’dan geçerli olmak üzere ‘sosyal güvenlik primine tabi çalışan’ olarak tekrar işe giriş bildirimini SGK’ya gönderebilir. Bu şekilde ücret kaybı da yaşanmaz.

E-DEVLET’TE EYT İÇİN YENİ DÜZENLEME

EYT’lilerin başvurularını gerçekleştirmesi için e-Devlet’te yeni düzenleme yapıldı. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre; arama çubuğuna ‘EYT’ yazıldığında doğrudan başvuru ekranına ulaşılabilecek, tüm işlemler buradan yapılabilecek. İşte adım adım başvuru yöntemi:

• turkiye.gov.tr adresi üzerinden e-Devlet sistemine giriş yapın.
• Arama kısmına EYT, aylık/emekli/ gelir kelimelerinden herhangi biri yazılarak ekrana gelen Gelir, Aylık, Ödenek Talep Belgesinin Verilmesi bağlantısına tıklayın.
• Gelen ekranda “Yeni Başvuru” kısmına tıklayın.
• Tahsis talep türü olarak ‘Yaşlılık Aylığı’nı seçin.
• SSK kapsamında aylık talep ediyorsanız 4/A SSK; Bağkur kapsamında aylık talep ediyorsanız 4/B BAĞKUR seçin ve altta yer alan “Başvur” butonuna tıklayın.
• T.C. Kimlik Numarası ve ad-soyad bilgileri ekrana otomatik olarak gelecek. Maaş ödemesinin yapılacağı bankayı seçin, açıklama kısmına bankanın talep edilen şubesini yazın.
• İletişim bilgileri kısmında cep telefonu numarası başına sıfır eklenmeden yazılmalı. E-posta adresi de eklenebilir.
• Adres bölümünde ikametgâh bilgisi ekrana otomatik olarak geliyor. Tebliğin farklı bir adrese gönderilmesinin talep edilmesi halinde; farklı adres kısmına yeni adres yazılmalı. Yazılmış olan yeni adresin il ve ilçe kısımlarının da doldurulması gerekiyor.
• Bağkur, Emekli Sandığı, Banka Sandığı veya yurtdışından aylık alınması durumunda, “Aylık alıyor mu?” kutucuğunda yer alan “Evet” ya da “Hayır” seçeneklerinden herhangi birinin mutlaka işaretlenmesi gerekiyor. ‘İleri’ butonu ile bir sonraki sayfaya geçiş yapılarak ‘Başvur’ kutucuğu tıklandığında, başvuru Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) gönderiliyor. v Bundan sonraki süreci yine e-Devlet üzerinden kontrol etmek mümkün.