Fındığın tahtı sallanıyor! Türkiye'nin payı yüzde 65'e geriledi

Türkiye, dünyanın en büyük fındık üreticisi. Ancak son yıllarda fındık bahçelerinde küllenme, yeşil kokarca ve fındık kurdu gibi zararlılar nedeniyle ciddi verim ve kalite kaybı yaşanıyor. İç tüketimdeki azalma da buna ekleninca, Türkiye’nin dünya fındık üretiminde yüzde 80’leri bulan payı, yüzde 65’e düşmüş durumda. Sektör temsilcileri, gerekli önlem alınmazsa, pazar payının daha da aşağılara çekileceğinden endişeleniyor.

RAKİPLER ATAKTA

Türkiye fındıkta bu sıkıntılı günleri geçirirken, rakipler de boş durmuyor. Türkiye’nin fındıkta en büyük rakipleri ise ABD, İtalya ve yeni yeni ön plana çıkan Gürcistan. Bu ülkelerin yeni fındık politikaları ile üretimlerini artırdıklarını belirten Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Ali Haydar Gören, “Türkiye’de dekar başına verim 80-90 kilogram. ABD’de 260-28, İtalya’da 150-160 ve Gürcistan’da da 180-220 kilogram” dedi.

MİLYARLIK KAYIP

Küllenme, fındık kurdu ve yeşil kokarcanın fındık ekili 720 bin hektarın yüzde 10’unu tehdit ettiğini belirten Karadeniz Fındık ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı İlyas Edip Sevinç, “Ancak tüm fındık bahçeleri bu zararlıların etkisinde kalabilir. Bu nedenle zirai mücadele anlamında seferberlik başlattık. 2018’de yüzde 50 rekolte kaybı yaşandı. Aynı durum devam ederse, bu yılki rekoltede 1 milyar dolara yakın gelir kaybı olur” dedi.

AMERİKAN BADEMİ

Fındığın tarım ürünleri ihracatının yüzde 10’unu oluşturduğunu belirten İlyas Edip Sevinç, “Tamamen milli bir ürün ve ithal girdisi yok. Örneğin ihracat şampiyonu olan otomotivin, ithal girdiler çıkarıldığında Türkiye’ye sağladığı 10 yıllık katma değer 23 milyar dolar iken, fındıkta bu değer 21 milyar dolar” dedi. İç tüketimdeki azalmaya da dikkat çeken Sevinç, marketlerde en çok ithal Amerikan bademinin satılmasının düşündürücü olduğunu söyledi. Sevinç, fındıkta iç tüketimi artırmak için yeni bir tanıtım kampanyasına ihtiyaç olduğunu söyledi.

'TMO ÜRÜNÜ SATSIN'

Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO), 2018’de yıl boyunca yeni hasatla birlikte düşük seyreden fiyatları yukarı çekmek amacıyla fındığın kilogramını 14 liradan satın aldığını belirten İlyas Edip Sevinç, “TMO’nun elindeki stokları piyasaya sürmemesi nedeniyle, fabrikalar yüzde 25 kapasiteyle çalışıyor. İşçi alımını da düşürüyor” dedi.

EN BÜYÜK MÜŞTERİ NUTELLA

Türkiye için önemli bir tarım ürünü olan fındığın yüzde 80’i çikolata sanayiinde, yüzde 10-12’si unlu mamullerde, yüzde 3-4’ü çerez olarak, kalanı ise dondurma ve yağ sektöründe kullanılıyor. Nutella’nın üreticisi olan İtalyan Ferrero şirketi, Türk fındığının en büyük alıcısı.