Gündelikçilere sigorta hakkında her şey

Pandeminin etkilerinin hafiflemesi ile birlikte gündelikçi, temizlikçi, bakıcı, bahçıvan gibi ev hizmetlerinde çalışanlar yeniden işlerini yapmaya başladı. Evlerinde yardım alanların da bu çalışanlarına karşı bazı sorumlulukları var. Bunların başında ise sigorta geliyor. Ev hizmetlerinde çalıştırılan kişilere sigorta yaptırılması zorunlu. Ayda 10 gün ve daha fazla çalıştıranlar ile 10 günden az çalıştıranların sigorta yükümlülükleri ise farklı. Peki nedir bu farklar?

İKİ YÖNTEM VAR

İlgili yasaya göre ev hizmetlerinde çalıştırılan yardımcılar için iki çeşit sigorta uygulaması var. Hangi sigortanın uygulanacağı da çalışılan gün sayısına göre belirleniyor. Buradaki sınır ise 10 gün. Yani ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar için iş kazası ve meslek hastalığı kapsamında sigorta primleri ödeniyor. Daha uzun süre çalışanın ise emeklilik de dahil tüm sigorta kolu primleri yatırılıyor. İki sigorta uygulamasında ne kadar primin ödendiği merak konusu.

GÜNLÜK 3.34 LİRA

10 günden az çalıştırılan yani en fazla 9 gün çalıştırılanlar yönünden günlük kazancın yüzde 2’si oranında iş kazası ve meslek hastalığı primi ödeniyor. Bunun da güncel tutarı 3.34 lira. Yani SGK sadece 3.34 liralık sigorta karşılığında iş kazasına uğrayan işçinin tedavi giderlerini karşılıyor. Ayda 10 günden az süreyle gündelikçi çalıştıranlar sigorta yaptırmazlarsa bir ceza yok. Ancak bu sigorta, iş kazası halinde hem gündelikçiye hem de ev sahibine güvence sağlıyor.

5 PUAN VERGİ İNDİRİMİ

Ayda 10 gün ve daha fazla süreyle çalıştırılacak işçi sigortası için ise günlük ücretinin yüzde 37.5’i oranında prim yatırılıyor. Bu yıl günlük brüt asgari ücret 166.80 lira. Buna göre örneğin; asgari ücret üzerinden ayda 30 gün çalıştırılan işçi için 1.876 lira prim ödemek gerekiyor. Ancak primlerini düzenli yatıranlara 5 puanlık indirim uygulanıyor. Böylece ayda 1.876 lira yerine 1.626 lira prim ödenebiliyor. Ev hizmetlerinde çalışanlara sigorta yaptırmak ise çok kolay.

KOLAY İŞVERENLİK UYGULAMASI

Evde ayda 10 gün ve daha fazla süreyle çalıştırılan işçilerin sigortasını e-Devlet üzerinden yapmak mümkün. Önce e-Devlet sisteminde ‘kolay işverenlik’ bölümüne girerek ‘ev hizmetlerinde 10 günden fazla çalıştırılacaklara ilişkin formu’ doldurmak gerekiyor. Sonra işveren ve işçi tarafından imzalanan form, işverenin bağlı bulunduğu ilçeye en yakın sosyal güvenlik merkezine veriliyor. Her ay prim hizmet belgesi düzenlemek ve buna bağlı olarak Damga Vergisi ödemek de gerekmiyor.

CEP TELEFONUNDAN BİR MESAJLA

10 günden az çalışanların sigortası için de e-Devlet üzerinden başvuru yapılabildiği gibi cep telefonundan bir mesajla da mümkün olabiliyor. SMS ile ilk olarak işveren tescil ve kayıt işlemi için kendi kimlik numarasını yazıp ‘5510’a SMS atarak kayıt yapıyor. Sonra ayda 10 günden az çalıştırılan gündelikçinin kimlik numarası ve çalıştırılan gün sayısını (örneğin 7) yazarak yine ‘5510’a SMS gönderiyor. Onay SMS’i geldikten sonra prim ödeme işlemine geçiliyor.

MEVCUT MAAŞ KESİLMİYOR

Herhangi bir işi olmayanlar, isteğe bağlı sigortalılar, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) aylık ve gelir alanlar, ev hizmetlerinde 10 günden az çalışabilir. Emekli ve yetim aylığı alanlar bu şekilde çalışırsa maaşları kesilmiyor. Ayda 10 günden az çalışanların eşi üzerinden sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı varsa bu devam ediyor. Eşi veya bir başka yakını üzerinden sağlık hizmeti alamayanlar ise gelir testine girdiklerinde aile içinde kişi başına düşen gelirleri brüt asgari ücretin üçte birinin (1.668 lira) altında ise Genel Sağlık Sigortası (GSS) primleri devlet tarafından karşılanıyor.

EMEKLİLİK İMKANI TANINIYOR

Ev işlerinde 10 günden az çalışanlar eğer isterlerse, iş kazası ve meslek hastalığı primleri dışında yaşlılık, malullük, ölüm, Genel Sağlık Sigortası primlerini kendileri ödeyerek, emeklilik ve maaş hakkı da kazanabilir. Bu şekilde ödenmesi gereken günlük prim tutarı 53.38 lira, 30 gün için ise 1.601 lira. Bu ödemenin de takip eden ayın sonuna kadar SGK’ya yatırılması gerekiyor. Eksik günlerini 30 güne tamamlayanların primleri 4/1A (SSK) kapsamında sayılıyor.