Hem işçi hem de memur için... İşte babalara özel haklar

Yasalar kadınların iş hayatında daha fazla yer alabilmesi için özellikle çalışan annelere yönelik pek çok pozitif haklar sağlıyor. Kadınlara süt izni, yarım gün çalışma izni gibi isimler altında tanınan ve sık sık gündeme gelen bu ayrıcalıkların bazılarından, pek bilinmese bile çalışan babalar da yararlanıyor. Erkeklerin çalışma hayatındaki oranları yüzde 69 civarında, yani her 100 çalışandan 69’u erkek. Evli ve çocuk sahibi çalışan babaların da hayatını kolaylaştırmak için bazı haklarının olduğunu hatırlatmakta yarar var. Bu yüzden ‘20 Haziran Babalar Günü’ vesilesiyle konuyu gündeme taşımak istedik. İşte detaylar...

HEM İŞÇİ HEM DE MEMUR İÇİN

1-Doğum izni: Eşi doğum yapan erkek SSK’lı işçinin 5 gün ücretli izin hakkı bulunuyor. İşçi babaya; evlenmesi, evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü halinde 3 gün ücretli izin veriliyor. Doğumda veya doğum sonrasında annenin ölümü halinde, doğum sonrası kullanılamayan bütün doğum izni süresi babaya hak olarak tanınıyor.

2- Mazerete 1 hafta: Memur babaya eşinin doğum yapması halinde, isteği üzerine 10 gün ücretli babalık izni; kendisinin veya çocuğunun evlenmesi ya da eşinin, çocuğunun, kendisinin veya eşinin ana, baba ve kardeşinin ölümü hallerinde isteği üzerine 7 gün mazeret izni veriliyor.

3- Engelli çocuğu olana: İşçilerin en az yüzde 70 ve üzerinde engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne kadar ücretli izin verilir.

4- Yarım gün çalışma: Doğum yapan işçi ve memur annelere tanınan yarım gün çalışma hakkı babaya da sağlanıyor. Babalar çocuk okul çağına gelene kadar istedikleri bir zaman süresince yarım gün çalışabilir. Bu hak, annenin analık izni bittikten sonra başlıyor. Anne çalışmak zorunda ise baba, 45 saatlik haftalık çalışma süresinin yarısını (22.5 saat) izin olarak kullanabiliyor.

MAAŞ VE BEDAVA GÜVENCE

5- Süt parası alır: Anne sigortalı değilse, süt parası babaya ödeniyor. Kadın sigortalının veya eşi çalışmayan erkek sigortalının emzirme ödeneği alabilmesi için doğumdan önceki son bir yılda en az 120 gün prim ödemiş olması gerekiyor. Ödenecek tutar bu yıl için 232 lira ve tek seferlik olarak veriliyor. 5 yıl içinde bu para talep edilebilir.

6- Ücretsiz sağlık: Ülkemizde genelde kadınların, erkek eşleri üzerinden sosyal güvenlik hizmetlerinden faydalanabildiğiyle ilgili yanlış bir kanı var. Oysa sistem sigortasız kalan erkekler için de önemli kolaylıklar sağlıyor. Işsiz kalan bir baba, sigortalı eşinin üstünden sağlık yardımından faydalanabilir. Bunun için babanın Genel Sağlık Sigortası’na (GSS) prim ödemesi de gerekmiyor. Eş, Bağkur’lu olsa dahi devlet destekli sağlık hizmeti alınabiliyor.

7- Dul aylığı:

• Dul aylığı olarak tarif edinen ölüm aylığı genel olarak kadınlara ödenen bir para gibi algılanıyor. Oysa uygulamaya bakıldığında bunun için bir cinsiyet ayrımı yapılmadığını görüyoruz. Dolayısıyla eşi ölen bir erkek de ölüm aylığı alabiliyor. Burada kişinin çalışıyor ya da emekli olmasına da bakılmıyor. Aynen kadınlara ödendiği gibi şartlar oluşmuşsa erkeklere de ölüm aylığı veriliyor.
• Ölüm aylığı alabilmek için ölen eşin en az 1800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması şartı var. SSK’lı (4A) olanların en az 5 yıl sigortası, 900 gün primi varsa yine maaş bağlanıyor.
• Eşin çalışıyor olması ya da emekli olması durumunda aylıkta belli kesintiler yapılıyor.
• Aylığın tamamen kesilmesine sebep olan tek değişiklik ise ikinci bir evlilik. Koca evlenmediği sürece eşinin maaşını alabiliyor.