Herkes onun peşinde
![Herkes onun peşinde](https://image.posta.com.tr/i/posta/75/0x410/679935bcb26cd71652e5b7e5.jpg)
Çin merkezli DeepSeek’in ABD’li ChatGPT’ye meydan okuması yapay zeka savaşlarını iyice kızıştırdı. Yapay zekanın ulusal güvenlik, ekonomik büyüme ve teknolojik üstünlük kurma açısından kritik bir öneme sahip olduğunu belirten Yapay Zeka Uzmanı Tansu Yeğen, mevcut senaryolara ilişkin çarpıcı açıklamalarda bulundu.
MURAT GÜLDEREN
Bilimsel keşiflere sonsuz ufuklar açan, askeri alanda otonom silahların geliştirilmesinde kritik bir rol üstlenen, risk ve büyük veri analizlerinde çığır açan, siber saldırılara karşı kalkan görevi gören, yepyeni iş alanları yaratan ve ülkelerin rekabet gücünü kökten değiştiren yapay zeka, tüm bu muazzam potansiyeliyle küresel bir teknoloji savaşının fitilini ateşlemiş durumda. Çünkü bu güç, geleceği şekillendirme, ekonomik ve askeri üstünlük kurma, bilimsel ve teknolojik ilerlemenin öncüsü olma anlamına geliyor. Kısacası, herkes bu güce sahip olmak istiyor.
YENİLİKÇİ MODELLER
Peki gelişmiş ülkelerin de yapay zeka platformları olmasına rağmen bu savaş neden hızla ilerlemeye devam ediyor? Cevabı basit. Çünkü her ülke, alanında en iyi, en gelişmiş ve en etkili modellere sahip olmak istiyor. Bu, sadece teknik bir başarı değil, aynı zamanda küresel teknoloji liderliği için bir gösterge olarak görülüyor. Bir ülkenin yapay zeka alanında önde olması, diğer teknoloji alanlarında da söz sahibi olacağı anlamına geliyor. Bu nedenle, mevcut yapay modellerine rağmen, sürekli olarak daha iyi ve daha yenilikçi modeller geliştirme yarışı devam ediyor.
DEEPSEEK TEDİRGİNLİĞİ
Çin merkezli yapay zeka platformu DeepSeek’in ABD merkezli ChatGPT’yi bazı alanlarda geçmesi gibi gelişmeler, bu rekabetin ne kadar dinamik olduğunu gösteriyor. Öte yandan yapay zeka teknolojilerine hakim olan ülkeler, küresel siyasette ve uluslararası ilişkilerde daha etkili bir rol oynayabiliyor. Halihazırda yapay zeka küresel diplomasi, istihbarat, propaganda ve hatta kültürel etkileşim gibi alanlarda kullanılabiliyor. Bu nedenle, yapay zeka alanındaki rekabet, sadece teknolojik ve ekonomik bir yarış değil, aynı zamanda jeopolitik bir mücadele olarak da görülüyor.
ABD Başkanı Donald Trump, DeepSeek’in piyasaya sürdüğü son yapay zeka modelini olumlu olarak gördüğünü, bunun Amerikan endüstrisi için bir “uyandırma çağrısı” olması gerektiğini ifade etti.
ULUSAL GÜVENLİK
Konuyla ilgili Posta’ya konuşa Yapay Zeka Uzmanı Tansu Yeğen, yapay zekanın, günümüzde ulusal güvenlik, ekonomik büyüme ve teknolojik üstünlük açısından kritik bir öneme sahip olduğunu belirterek, “Bu nedenle, ülkeler arası ambargoların konusu haline gelmektedir. Yapay zekanın stratejik önemi, askeri uygulamalardan siber güvenliğe, sağlık hizmetlerinden finansal sistemlere kadar geniş bir yelpazede etkili olmasından kaynaklanır. Özellikle, yapay zeka destekli silah sistemleri ve istihbarat analizleri, ulusal güvenlik politikalarında belirleyici bir rol oynamaktadır. Bu durum, yapay zeka teknolojilerinin kontrolünü ve yayılmasını uluslararası ilişkilerde hassas bir konu haline getirmektedir” dedi.
ÜSTÜNLÜK KURMA YARIŞI
Tansu Yeğen, yapay zeka rekabetinin, Soğuk Savaş dönemindeki uzay yarışına benzer bir şekilde, büyük güçler arasında teknolojik üstünlük sağlama çabalarıyla şekillendiğinin de altını çizdi. Yeğen, şöyle devam etti: “Bu yarış, 1956 yılında Dartmouth Konferansı ile resmi olarak başlamış olup, o tarihten bu yana ABD, Çin ve Avrupa Birliği gibi aktörler arasında yoğun bir rekabete sahne olmaktadır. Özellikle son yıllarda, yapay zekanın ekonomik ve askeri alandaki potansiyeli, bu rekabeti daha da kızıştırmıştır.”
EN BÜYÜK AKTÖRLER
Halihazırda ABD’nin, Silikon Vadisi’ndeki teknoloji devleri ve ileri araştırma kurumlarıyla lider bir konumda yer aldığını anlatan Yeğen, şöyle konuştu: “Çin, devlet destekli girişimler ve büyük veri kaynaklarıyla hızlı bir yükseliş göstermektedir. Avrupa Birliği ise etik ve düzenleyici çerçevelerle yapay zeka gelişimini yönlendirmeye çalışmaktadır. Bu aktörler arasındaki rekabet, küresel yapay zeka politikalarını ve standartlarını şekillendirmektedir.”
DeepSeek, yalnızca bir gün içinde ABD borsasında 1.5 trilyon dolarlık değer kaybına yol açtı.
DENGELER ÇİPİN ELİNDE
En kritik konulardan birinin de çip teknolojisi olduğuna vurgu yapan Tansu Yeğen, “Bunlar, yapay zeka uygulamalarının temelini oluşturan donanım altyapısını sağlar. Yüksek performanslı çipler, büyük veri işlemleri ve karmaşık algoritmaların çalıştırılması için gereklidir. Bu nedenle, çip üretimi ve tedariki, yapay zeka rekabetinde stratejik bir öneme sahiptir. Özellikle, ABD’nin Çin’e yönelik gelişmiş yapay zeka çiplerinin ihracatını kısıtlama çabaları, çip teknolojisinin bu rekabetteki kritik rolünü göstermektedir. Sonuç olarak, yapay zekanın stratejik önemi ve çip teknolojisinin bu alandaki rolü, ülkeler arası ambargoların ve rekabetin temel nedenlerini oluşturmaktadır. Bu dinamikler, uluslararası ilişkilerde yeni güç dengelerinin oluşmasına yol açmaktadır” diye konuştu.
YENİ OYUNCUYA SİBER SALDIRI DÜZENLENDİ
Kullanıma sunulduğundan kısa bir süre sonra ChatGPT ve Google gibi rakiplerini geride bırakarak en çok indirilen yapay zeka uygulaması olan Çin merkezli DeepSeek’e önceki gün siber saldırı yapıldı. Saldırı sonrası açıklama yapan DeepSeek, yeni kullanıcı kayıtlarını geçici olarak sınırladığını duyurdu. Yaklaşık 6 milyon dolara geliştirilen DeepSeek-R1, OpenAI’ın en son çıkan ChatGPT modelleriyle eşit performans sergiliyor. DeepSeek’in piyasaya girmesiyle özellikle dünyanın en büyük çip üreticisi Nvidia, yüzde 17 değer kaybetmişti. Şirketin piyasa değerinden 600 milyar dolar silinirken, bu durum ABD piyasalarında bugüne kadar yaşanan en büyük düşüş olarak tarihe geçti.