İhracatçılara ‘karbon raporlama’ uyarısı

SKDM’nin önemli aşamalarından bir de emisyon raporlama süreci. Yani SKDM, AB’ye ithal edilen belli ürünlerin sera gazını raporlama yükümlülüğü getiriyor. Buna göre, 2025’te Avrupa’ya ihracat yapan firmaların emisyonlarını tespit edip, düzenli raporlaması gerekiyor.

VERGİLENDİRME SİSTEMİ

Bu mekanizma, ihracatçı ülkelerdeki sera gazını azaltamaya teşvik etmekle beraber, üretim süreçlerindeki karbonsuzlaşma faaliyetlerini de destekliyor. Uygulamanın Avrupa içi emisyon ticaret sistemi (ETS) ile benzer bir karbon fiyatlandırması sistemi oluşturulması hedefleniyor. 2023’te başlayan geçiş dönemi ise 2025 sonunda bitecek. Yıl sonuna kadar devam eden geçiş aşamasında mali yükümlülük bulunmuyor. Ancak 2026 itibarıyla SKDM kapsamında raporlanan toplam karbon emisyon karşılığı vergilendirme uygulanacak.

REKABET GÜCÜ İÇİN ÖNEMLİ

Bu sistemle karbon emisyonlarını düşürmeyen firmaların ürünlerinin ithalatçıya maliyeti artacak. Bu, söz konusu firmaların Avrupa’ya ihracat yaparken fiyatlamada rekabet gücünü zayıflatacak. Ancak teknik bilgi yetersizliği ve AB’nin belirlediği mevzuattaki zorluklar nedeniyle firmalar raporlamada ciddi zorluklar yaşıyor. Türk firmaları için de raporlama sürecinin başladığına dikkat çeken uzmanlar, “Şu anda geçiş dönemindeyiz. Şirketler için geçtiğimiz yıllarda uygulanan ücretsiz tahsisin kaldırılması ve CBAM formunun başlatılması da bu dönem ile ilişkilendirilebilecek. Bu dönemde AB’ye ihracat yapan veya bu firmalara hammadde sağlayan firmaların SKDM altyapısını oluşturmaları çok önemli” dedi.

MEVZUAT BİLGİSİ GEREKİYOR

Düzgün yönetilmeyen sürecin mali açıdan firmalara rekabetçiliğin kaybına sebep olacak ekstra yükler getirebileceğini belirten Carbon Cost Consulting firmasının Türkiye temsilcisi Karbon Maliyet Danışmanlığı (KMD) Kurucusu İlkay Yücebilgiç, “Formların doldurulmasıyla ilgili danışmanlık yapıyoruz. Bu dönemde yeni formasyonların takibi ciddi bir mevzuat bilgisi gerektiriyor. Özellikle orta ölçekli ihracatçı veya onlara tedarik sağlayan ihracatçı firmaların süreçle ilgili doğru yönlendirilmesi gerekiyor” diye konuştu.

MÜŞTERİLER İSTİYOR

Konuyla ilgili bilgi veren Yücebilgiç, şunları söyledi: “Avrupa merkezli müşteriler 2025 itibarıyla beyan edilen karbon raporlamalarında birincil bilgi konusunda ısrarlı bir tutum göstermekle beraber, ihracatçılarımızdan 2035’e kadar karbonsuzlaşma faaliyetleri hakkında da yol haritası istiyorlar. Bu konuda uzun zamandır çalıştığımız için ortada bilgi kirliliği ve yanlış yönlendirme olayları ile çok sık karşılaşıyoruz. Firmaların CBAM geçiş sürecini doğru bir şekilde değerlendirmeleri sadece kendi firmaları açısından değil ülkemizin ihracat arenasındaki rekabeti açısından da önem taşıyor.”