İkinci el araç alıp-satarken aman dikkat!
İkinci el araç alım satımında yaşanan dolandırıcılık vakaları son günlerde tekrar artış gösterirken, yeni bir araç satın almayı düşünen tüketicilerin daha dikkatli olması gerekiyor. En çok yapılan hileleri ve bu süreçte dikkat edilmesi gerekenleri araştırdık.
Sıfır kilometre araçlara ulaşmak bir hayli zorlaştı. Tüketiciler daha çok modeli düşük, fiyatı nispeten daha uygun olan ikinci el araçlara yöneliyor. Son aylarda ikinci el piyasası tekrar yükselişe geçti. Özellikle yaz aylarında hareketliliğin artması bekleniyor. Yılda 9-10 milyon aracın el değiştirdiği piyasa, dolandırıcıların da radarından kaçmıyor. Tüm uyarılara ve haberlere rağmen ikinci el mağdurlarının sonu gelmiyor.
HATASIZ AMA AĞIR KUSURLU
‘Lokal boya var’ denilen araçlar ağır kusurlu çıkıyor. ‘Hatasız’ diye satılan araçların yarısının farklı bir araca ait olduğunu sosyal medyadaki ekspertiz videolarından görüyoruz. Yine kazalı bir araçta hasarlı parçaların çıkma diye tabir edilen muadil araçlardan sökülüp takıldığına ilişkin gelişmeleri hep birlikte izliyoruz. Dolayısıyla ikinci el araç alacakların uyanık ve bilinçli olası şart. İkinci elde sahtekarlık bununla da sınırlı değil.
ALAN BAŞKA, ÖDEYEN BAŞKA!
En sık tekrar eden dolandırıcılık işlem noterde gerçekleşeceği sırada yaşanıyor. Bu noktada dolandırıcı hem alıcı hem de satıcı olabiliyor. Araç bedeli başkasının hesabından gönderilip satış farklı kişinin üzerine alındığında parayı ödeyen kişi, “Parasını yatırmama rağmen talip olduğum araç başkasına satılmış” diyerek parasını hukuki yollardan geri isteyebiliyor. Yine para, araç sahibi harici birinin hesabına transfer edilirse, araç sahibi parayı almadığını iddia edebiliyor.
DAVALAR YILLAR ALIYOR
Bu tür dolandırıcılıklar yaşandığından maalesef kolay sonuç alınamıyor. Paranın izi sürülse bile davalar yıllar alıyor. Olan mağdur vatandaşa oluyor. Bu tür dolandırıcılıklardan korunmak için alıcılar ödemeyi ruhsat sahibine ait olan banka hesabına, araç plakasını yazarak alım-satım amaçlı olduğunu belirtmeli ve eksiksiz göndermeli. Satıcı olunan durumlarda ise ödemenin aracı alan kişinin hesabından gelmesi ve yine açıklama kısmında plakanın ve satış amaçlı olduğunun belirtilmesi gerekiyor.
PARAYI ALMADAN DEVRETMEYİN
Aracı noterden devretmeden önce mutlaka parayı alın. Noterin kapanma saatine yakın saatlerde alışveriş için sizi çağıranlara dikkat edin. Bu kişiler sahte dekontlar düzenleyerek size parayı gönderdiğini ispat etmeye çalışabilir. Mesai saati bitimi nedeniyle ‘bugün düşmezse sabah gelir’ tarzında telkinlerde bulunabilir. Sakın kanmayın. ‘Hesabınıza para girişi olmuştur’ mesajı alsanız bile, hesabınızda o parayı görmeden satışa onay vermeyin.
DÜŞÜK FİYAT TUZAK OLABİLİR
Dolandırıcılar genelde ‘İhtiyaç’tan deyip aracı piyasa değerinin oldukça altında satma girişiminde bulunuyor. Bu yolla tuzağına düşürdükleri vatandaşlar da avantajlı bir alışveriş yaptığını düşünürken yılların birikimini kaybedebiliyor.
ARAÇ SAHİBİYLE BİREBİR GÖRÜŞÜN
Almayı düşündüğünüz aracı bir aracı veya komisyoncu getirdiyse mutlaka araç sahibiyle de birebir iletişim kurmaya dikkat edin. Yine aracı satarken bir aracı vasıtasıyla satıyorsanız alıcıyla mutlaka görüşün.
EKSPERTİZ RAPORU OLMALI
Almaya karar verdiğiniz ikinci el otomobilin durumunu, kurumsal bir kimlik altında hizmet veren, tüm detayları inceleyen, yazılı ve kaşeli bir rapor halinde tüketiciye sunan TSE belgeli ekspertiz firmalarından sağlıklı bir şekilde öğrenebilirsiniz. 8 yaşını geçmemiş ve 160 bin kilometrenin altındaki araçlar için ekspertiz raporu zorunlu. Ama bu kriterin dışındakilerde zorunlu değil. Aman dikkat!
SMS’LE PRATİK SORGULAMA
‘5664’e mesaj atarak aracın hasar geçmişlerini, detay bilgilerini, ruhsat sahipliğini, eksper raporuna göre değişen parçalarını öğrenebilirsiniz. Bunun için ‘DETAY’ boşluk plakayı yazıp SMS göndermeniz yeterli. Değişen parça, şasi no’su da bu yolla sorgulanabiliyor. Sorgulama bedeli 95 lira.
RESMİ KAYITLAR
Aracın Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) borcu, trafik para cezası borcu, yapılandırılan vergi borçları, banka veya başka kurum ya da şahıslara ait haciz durumları satışı engeller. Araç devredilse dahi daha sonra başınızı ağrıtır. Bu yüzden vergi borçlarını İnternet Vergi Dairesi’nden, aracın üzerindeki haciz durumlarını ise ruhsat sahibinin e-Devlet şifresiyle sorgulamanızda fayda var. Böylece noter satışı esnasında kötü sürprizle karşılaşmazsınız.