İkinci el araç alırken aman dikkat!

Sıfır kilometre araç fiyatlarının son zamanlarda çip krizi, kur ve hammadde etkisiyle yükselmesi, tüketicileri ikinci el araç almaya yönlendiriyor. Elbette ikinci el fiyatlarında da talebe bağlı artış var. Ancak sıfırına ulaşamayan veya araç almak için haftalarca beklemek zorunda kalan tüketici ikinci ele yöneliyor. Özellikle yaz aylarında artan ikinci ele talep, hileleri de beraberinde getiriyor. Yılda 8.5-9 milyon aracın el değiştirdiği piyasada başta alınmayan önlemler mağduriyetlere davetiye çıkarıyor.

ÇIKMA PARÇA TAKIYORLAR

'Hasarsız, tek parça değişeni var' diye satılan araçlarda ağır kusur çıkması, motoru conta yaktığı halde bunun farklı yöntemlerle gizlenmesi, şanzıman sorunları, boya... Rastlanan hata ve kusurları saymakla bitmez. Çıkma kaporta parça takma olayı da son dönemde ağır kazaları gizlemede kullanılan bir yöntem. Bu yöntemler genellikle eksperlere takılıyor. Son olarak İstanbul'da yaşanan bir durum daha dikkatli olunması gerektiğini gözler önüne seriyor.

ZARAR BÜYÜK OLUYOR

Pilot Garage Genel Koordinatörü Cihan Emre'nin verdiği bilgiye göre; arkadaşından orijinal ve boyasız olarak alınan 2019 model B segmenti bir otomobilin ekspertiz sonucunda 4 kapısının çıkma olduğu ortaya çıkmış. Hasar kaydı olmamasına ve boyasız görünmesine rağmen otomobile, kazalı bir aracın parçaları takılmış. Bu kusur gizlendiğinden 280-290 bin liraya alınacak araca 355 bin lira ödenmiş. Zarar 70-80 bin lira. Mağduriyetlerin önemli kısmı tanıdıklardan güvenilerek yapılan alımlarda yaşanıyor.

NELERE ÖNEM VERİLMELİ?

SMS'LE SORGULAMA

'5664'e mesaj atarak aracın hasar geçmişlerini, detay bilgilerini, ruhsat sahipliğini, eksper raporuna göre değişen parçalarını öğrenebilirsiniz. Bunun için 'DETAY' boşluk plakayı yazıp SMS göndermeniz yeterli. Değişen parça, şasi no'su da bu yolla sorgulanabiliyor. Sorgulama bedeli 19.90 lira.

ALICI İSMİ OLMALI

Alım satım yapmak isteyenlerin en çok dikkat etmesi gereken konu ödemeyi yapacak alıcının, ödemeyi kendi hesabından yapıp yapmadığı. Örneğin, aracı alacak kişinin adı Ahmet ise paranın Ahmet'in kendi adıyla açılan hesap numarasından yatırılması gerekiyor. Yani farklı birine ait bir hesaptan araca dair ödeme yapılmamalı. Para başka hesaptan giderse o hesap sahibi 'ben araç almadım' diyebilir.

EKSPERTİZ

Yoğun şehir trafiğinde veya park halinde yaşanabilecek hafif ve büyük ölçekli kazaları aklınızdan çıkarmayın. Bunun için almaya karar verdiğiniz ikinci el otomobilin durumunu, kurumsal bir kimlik altında hizmet veren, tüm detayları inceleyen, yazılı ve kaşeli bir rapor halinde tüketiciye sunan TSE belgeli ekspertiz firmalarından sağlıklı bir şekilde öğrenebilirsiniz. İkinci el arabalarda artık ekspertiz zorunluluğu bulunuyor.

MOTOR-MEKANİK

Kullanılmış araçlarda mutlaka motor ve mekanik kontrolü yapılmalı. Bunu yetkili servis aracılığıyla yaptırmak daha sağlıklı sonuçlar verir. Bilirkişiler tarafından yapılan bu kontrollerde aracın alt kısmından bir darbeye maruz kalıp kalmadığı, ön takımında bir problem olup olmadığına bakılır. Aracın yağ ve egzoz kaçakları tespit edilir.

LASTİK

Lastiklerin durumu, diş derinliği araç aldıktan sonra hem ek masraf hem de güvenlik açısından dikkatle kontrol edilmeli. Lastik diş derinlikleri yasal aşınma sınırı olan 1.6 milimetrenin altında olmamalıdır. Ayrıca bu durumdaki araç muayeneden de geçemez.

KİLOMETRE

Aracın kilometresi aynı zamanda ikinci el piyasa değerini de belirler. Kilometre düşürme hileleri de bu yüzden yaygındır. Özellikle dizel araçlarda düşük kilometre tercih edilir. Buna karşılık bakımları düzenli yapılmış ve temiz kullanılmış araçlarda yüksek kilometreler çok fazla problem yaratmaz. Aracın kilometresini TÜVTÜRK ve servis kayıtlarından doğrulayabilirsiniz.

DOĞRU FİYAT

İkinci el piyasasında en doğru fiyatı yakalamaya çalışın. Aynı model ve donanımdaki araç arasında ciddi farklar olabiliyor. Bunu da etkileyen araçtaki hasar ve yüksek kilometre olabiliyor. Bazen satıcının aciliyeti nedeniyle daha düşük fiyata satış mümkün. Alacağınız aracın piyasasını internet sitelerinden ve galerilerden araştırın, ne pahalıya ne ucuza alın.

YEDEK ANAHTAR

Herhangi bir hırsızlık durumunun önüne geçilmesi ve gereksiz maliyetlerden kaçınmak için mutlaka yedek anahtar durumunu satıcıdan öğrenin. Ayrıca aracın pert veya çalınma durumlarında kasko ödeme öncesi aracın ruhsat ve yedek anahtarı kullanıcıdan isteniyor. Yedek anahtar, kriko, stepne, ilk yardım setinin tam olması maliyetinizi de düşürür.

RESMİ KAYITLAR

Aracın Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) borcu, trafik para cezası borcu, yapılandırılan vergi borçları, banka veya başka kurum ya da şahıslara ait haciz durumları satışı engeller. Araç devredilse dahi daha sonra başınızı ağrıtır. Bu yüzden vergi borçlarını İnternet Vergi Dairesi'nden, aracın üzerindeki haciz durumlarını ise ruhsat sahibinin e-Devlet şifresiyle sorgulamanızda fayda var. Böylece noter satışı esnasında kötü sürprizle karşılaşmazsınız.

PARAYI ALMADAN DEVRETMEYİN

Aracı noterden devretmeden önce mutlaka parayı alın. Son günlerde 'sahte dekont'lu dolandırıcılar türedi. 'Parayı gönderdim, hesabına düşer' deyip sahte dekontu da delil olarak gönderiyor. Ayrıca satıcıya bankadan para gelmiş gibi gösterilen 'hesabınıza EFT girişi olmuştur' gibi bir SMS de gönderiliyor. Hesabınıza para düşmeden aman satış yapmayın.

GÜVENLİ ÖDEME SİSTEMİ

Nakit taşıma ve dolandırılma risklerini ortadan kaldıran Güvenli Ödeme Sistemi, Türkiye Noterler Birliği işbirliği ile kullanıma sunulmuştu. Sistemle, ikinci el taşıtın mülkiyeti ile satış bedelinin eş zamanlı ve güvenli bir şekilde el değiştirmesi sağlanıyor.

NASIL ÇALIŞIYOR?

Önce satıcı, banka üzerinden 'Güvenli Ödeme Sistemi'nde başvuru oluşturacak.

Alıcı, cep telefonuna gelen referans numarası ile alıcı kaydını yaparak işlemi onaylayacak. Alıcı daha sonra satış bedelini bankanın belirlediği hesaba referans numarasını belirterek yatıracak.

Para bu hesapta satış işlemi bitene kadar bloke edilecek.

Araç bedeli güvenceye alındıktan sonra taraflara devir için notere gitmeleri gerektiği SMS'le bildirilecek. Taraflar referans numarası üzerinden devir-tescil işlemlerini noterde gerçekleştirecek.

Noterde imzalar atılınca bankanın güvencesinde bulunan araç bedeli, satıcının hesabına aktarılacak.

Sistemin kullanım ücreti sadece 20 lira. Tescil işlemi gerçekleşmemişse ücret alınmıyor.

Noterde tescil işlemi gerçekleşene kadar istenilen an alıcı veya satıcı işlemi iptal edebiliyor.