Giriş
Salgın nedeniyle vatandaşlar eve çekilince internetten yapılan alışverişte rekor kırıldı. Dolandırıcılar da bu dönemde boş durmuyor. Sahte siteler ve hediye reklamlarıyla vatandaşı tuzağa düşürmek için pusuda bekliyorlar. Bu sıkıntılı günlerde başınız daha fazla ağrımasın. İşte güvenli alışveriş tüyoları...
Corona virüs nedeniyle vatandaşların önlem amaçlı evde kendilerini karantinaya alması ve birçok şirketin evden çalışmaya başlamasıyla beraber internet alışverişi rekor kırdı. ‘Evde kalın’ çağrısına yanıt veren kitleler, online satışları yüzde 300 artırdı. Ancak dolandırıcılar bu durumu fırsata çevirmek için hazırda bekliyor. Sahte internet siteleri hazırlayan ve sosyal medyayı kullanan bu sahtekarların eline düşmemek için yapmanız gerekenleri sıraladık... İnternet alışverişinin riskler barındırdığını belirten Bilişim Teknolojileri ve Siber Güvenlik Derneği Başkanı Yavuz Sultan Selim Yüksel, “Şu anda bir salgın ortamı olduğu için insanlar hızlı bir şekilde alışveriş yapıyor. Dikkatli davranmıyor” dedi. Bilişim Derneği Başkanı Rahmi Aktepe de dolandırıcılık yöntemlerinin arttığını belirterek, “Sahte mail, sahte internet sitesi gibi yöntemlerde tüketicinin bunu tespit etmesi zor. Bu nedenle vatandaş herhangi bir işlem yapmadan önce şüpheyle yaklaşmalı” diye konuştu.
Taklit çıkabilir
Özellikle Instagram’dan ürün satan çok fazla hesap olduğunu belirten Tüketiciler Derneği Başkanı Levent Küçük ise “Bunların birçoğu güvenilir değil. Büyük markaların ürünlerinin orijinal görselleri paylaşılıyor ama aslında çoğu taklit. Sosyal medyadan kadın ayakkabısı şipariş edip, erkek ayakkabısıyla karşılaşanlar var. Mağduriyetini dile getirmek isteyen muhatap bulamıyor. Alışveriş yapılan hesap kapanmış ya da onları engellemiş oluyor” dedi.
Nelere dikkat etmeli?
- Sitede Ticaret Bakanlığı’nın zorunlu tuttuğu elektronik posta (e-posta) adresi olmalı.
- Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) numarası olmalı. Bu numarayı sitenin ‘iletişim’ kısmında bulabilirsiniz.
- Sitenin çağrı merkezi olup olmadığını kontrol edin.
- Sitenin adres çubuğunda ‘kilit’ işaretinin olmasına dikkat edin.
- Kredi kartı ödemelerinde ‘3D Secure’ (Güvenli Alışveriş) yöntemini kullanan firmaları tercih edin.
- Unutmayın 500 liralık bir ürünü 100 liraya alamazsınız. Bu indirimlere kanmayın.
- Ürünlerin fiyatını başka sitelerle kıyaslayın. Anormal bir fiyat farklılığı varsa şüphe edin.
- Kullanıcı yorumlarını mutlaka okuyun.
Sloganlara karşı uyanık olun
Uzmanlar vatandaşları, sloganlara kanmamak konusunda da uyarıyor. Özellikle, ‘Hediye, indirim, kupon’ adıyla gelen mail ya da mesajların farklı kanallardan mutlaka teyit edilmesi gerektiğini belirten uzmanlar, “Ekstra indirimlere kanmayın. Kimse 1000 TL’lik bir malı 100 TL’ye satmaz” diyor. İstatistiklere göre de vatandaşlar en çok ‘ilk 100 kişiye bedava tatil, otomobil, ev veriyoruz’ gibi dolandırıcılık yöntemleriyle kandırılıyor.
Sanal kart kullanın
İnternet alışverişinde yüksek limitli kredi kartları yerine limitini istediğiniz gibi ayarlayabileceğiniz sanal kart kullanmak ekstra güvenlik sağlıyor. Sanal kartlar fiziki olarak kullanılmayan kartlardır, yani elinizde somut bir kart olmuyor. Eğer kredi kartınız varsa sanal kart için şubeye gitmenize gerek yok. Bankanızın mobil uygulamasında ‘Başvuru ve nakit ihtiyaçlar’ kısmından ‘sanal kart’ sekmesine tıklayarak kartınızı oluşturabilirsiniz. Kartın limitini ise siz belirliyorsunuz. Örneğin 200 TL’lik bir alışveriş yapacaksanız, karta 200 TL bakiye yüklüyorsunuz. Kart aidatı yok. Ayrıca sanal kart üzerinden taksit yapma imkanı da bulunuyor.
Bankacılık işlemleri
Salgın günlerinde vatandaşlar bankalarla olan işlerini de uzaktan halletmeye başladı. Bankaların birçoğu da bu işlemlerin internet ya da mobil bankacılık üzerinden yürütülmesi için birçok imkan sundu. Ancak burada da dikkatli olmakta fayda var. Çünkü dolandırıcılar bankaların internet sitelerini taklit edip reklam dahi verebiliyor.
İşte resmi siteyi ayırt edebileceğiniz birkaç yöntem...
Sahte site nasıl anlaşılır?
- Bankanın internet adresi ‘http’ değil ‘https’ olmalı. ‘s’ harfi güvenlik protokolünün olduğu anlamına gelir.
- Özel veya devlet bankalarının internet adresleri ‘.com’ ile değil ‘.com.tr’ ile bitmeli.
- Tereddüte düştüyseniz bankanızın internet sitesini ‘arama motoru’ üzerinden aratın.
- Sahte site sahipleri arama motoruna para verip reklam yaparak en üstlerde görünür olabiliyor. İlk çıkan siteye aldanmayın. Kontrol edin.
- Eğer yanıltıcı bir reklama tıklayıp giriş yaptığınızı düşünüyorsanız bankanızı arayıp bilgi verin ve şifrenizi değiştirin.
- Kredi kartı ekstreleri ve hesap hareketlerinizi düzenli olarak kontrol edin.
HÜLYA ÇAYLAK
