İnternetten alışverişte 'Stokta yok' oyunu

İnternetten alışveriş yapma alışkanlığı son yıllarda hızla artıyor. Hem alışveriş kanallarının çeşitliliği hem de tüketim alışkanlıklarının değişmesiyle internetten yapılan kartlı alışverişlerin hacmi giderek yükseliyor. Tabii bu durum türlü dolandırıcılıklara davetiye çıkarırken, bir yandan da vatandaş online alışveriş kurallarıyla ilgili bilinçleniyor. Geçtiğimiz günlerde tüketici lehine emsal bir kararla sonuçlanan dava da bunun güzel bir örneği... Olay şöyle gelişiyor:

DAHA YÜKSEK FİYATTAN

İnternetten alışveriş yapmak isteyen bir vatandaş, satın almak istediği kulaklığın 329 TL olan ücretini ödeyerek satın alım işlemini gerçekleştiriyor. Ancak aradan 3 gün geçtiğinde satıcı ‘ürün stokta bulunmuyor’ gerekçesiyle ürünün satış işlemini iptal ediyor ve ücreti alıcıya iade ediyor. Ancak tüketici vatandaş, ürünü aramaya devam ederken 2 gün sonra aynı sitede aynı ürünün 445 TL yani daha yüksek bir fiyattan satışta olduğunu görüyor. Tüketici bu ürünü yüksek fiyattan satın alıyor.

USUL VE YASAYA AYKIRI

Daha sonra konuyu Tüketici Hakem Heyeti’ne taşıyan vatandaş, fazladan ödemiş olduğu 116 TL’nin tarafına iadesini istiyor. Ancak heyet bu talebin reddine karar veriyor. Tüketici de avukatıyla birlikte karara itiraz ederek konuyu tüketici mahkemesine taşıyor. Mahkeme ise “Malın stokta bulunmaması durumu, mal ediminin yerine getirilmesinin imkansızlaşması olarak kabul edilmez. Davalının stok bulunmadığı iddiası ile siparişi iptal etmesi usul ve yasaya aykırı” diyerek emsal bir karara imza atıyor.

MAĞDURİYET YAŞANIYOR

Bu durumun son dönemde aynı mağduriyeti yaşayan tüm vatandaşlar için örnek oluşturduğunu belirten Avukat Aybars Karakırık, “Aynı sorun son dönemde araç satışlarında da yaşanıyor. Örneğin bayiler bir araca fiyat belirliyor. Vatandaş bu fiyat üzerinden kapora bırakıyor. Daha sonra bayi, satışı iptal ederek kaporayı iade ediyor ve aracı daha yüksek bir fiyattan satışa sunuyor. Bu durumla online alışverişlerde de sıkça karşılaşır olduk. Vatandaşlar mağdur oluyor” dedi.

HAKEM HEYETLERİ...

Haksızlığa maruz kalanların 15 bin 500 TL’ye kadar olan davalar için Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurabildiklerini belirten Karakırık, “Heyetlere başvuru ücretsiz ama mahkemeye gitmek ücretli olduğu için vatandaşlar hakkını aramıyor. Bugün bir dava açmak 500 lira, hele de bir avukat tutulacaksa vekalet yaklaşık 275 lira. Dolayısıyla vatandaş için bir maliyet oluşuyor. Ama itiraz etmelerinde yarar var çünkü kazanıldığında mahkemeye verilen masraflar alınabiliyor” diye konuştu.

BELGELER ORTADA

Dava sürecinin işleyişiyle de ilgili bilgi veren Karakırık, “Mahkemede davalı taraf ‘Tüketici bizi arayarak ürünü satın almaktan vazgeçti’ dedi. Bunun üzerine mahkeme telefon kayıtlarını istedi ve durum ortaya çıktı. Bunun dışında davacı vatandaşın elinde ürünü daha ucuza satın aldığı ve ürünün satıcı tarafından sadece 3 gün içinde daha yüksek fiyatla tekrar satışa konduğuna dair ekran görüntüleri de vardı. Tüm bunlar incelenince hakim ikna oldu” dedi.

BAŞKA SATICIDA BULSA BİLE ZARAR KARŞILANMAK ZORUNDA

• Son 8 aydır kendilerine bu konuyla ilgili çok fazla şikayet geldiğini söyleyen Tüketici Başvuru Merkezi Onursal Başkanı Aydın Ağaoğlu, “Enflasyon yükseldi ve online satış yapanlar ‘siparişi karşılayamıyoruz, ürün bitti’ diye vatandaşı oyalayarak ürünleri yüksek fiyattan satmaya başladı. Bu açgözlülüğe karşı tüketiciler Tüketici Kanunu ile korunuyor. Ben de bu konu özelinde kanunu didik didik inceledim ve Mesafeli Sözleşmeler bölümünde ‘Malın stokta bulunmaması iptal edilmesi için geçerli değildir’ maddesini fark ettim” dedi.
• Bu iptallerin özellikle elektronikte olduğunu dile getiren Ağaoğlu, şöyle konuştu: “Satıcılar ancak olağanüstü koşullarda bir ürünü teslim edemeyeceğini belirtebilir. Yani örneğin deposunda yangın çıktı ya da su bastı vs. Ama bunun dışında satıcı ürünün stoklarını temin etmek ya da öncesinden bu durumun farkında olmak zorunda. Bu kural o kadar önemli ki satıcı ‘stokta yok’ dediği malı tekrar satışa koymasa da tüketici aynı ürünü piyasada bulursa, o satıcı yine oluşan zararı karşılamak zorunda. Ayrıca benzer durumla karşılaşanlar, işlemin gerçekleştiği tarihten itibaren 2 yıl içinde haklarını arayabilir.”