İptal edilen ürüne yüzde 60 zam oyunu! İnternet alışverişinde bu tuzağa dikkat

İpek ALEMDAR GÖDE / ipek.alemdar@posta.com.tr- Online ticaretin hızla yaygınlaşması avantajların yanı sıra dezavantajları da beraberinde getirdi. Akla gelebilecek hemen hemen her ürünü internet sitelerindeki satıcılardan temin edebilir hale geldik. Ancak zaman zaman tüketiciler mağdur olabiliyorlar. Son dönemlerde stokta bulunan üründen kar elde etmek isteyen satıcılar sipariş verilen ürünleri iptal ederek kısa bir süre sonra daha fazla fiyata satışa sunmaya başladı. Bu durumda tüketiciler iptal edilen ürüne ulaşamıyorlar veya daha fazla fiyata tekrar satışa sunulduğunda almak zorunda kalıyorlardı.

TİCARET BAKANLIĞI CEZA YAĞDIRDI

Öte yandan geçtiğimiz günlerde Ticaret Bakanlığı bu duruma ilişkin yaptığı açıklamada 6 firmaya 9,2 milyon lira idari para cezası uygulandığını belirtti. Açıklamada “Cayma ve teslime ilişkin hakları büyük önem arz etmekte olup, Mesafeli Sözleşmeler Yönetmeliği ile güvence altına alınmıştır.

Bu kapsamda siparişlerin satıcılar tarafından herhangi bir açıklama yapılmaksızın veya sipariş edilen malın stokta bulunmadığı/temin edilemediği gerekçesiyle iptal edildiğine ilişkin Bakanlığa ulaşan başvurular yakından takip edilmekte olup, bu kapsamda 2022 yılında 75 firma nezdinde inceleme ve denetim gerçekleştirilmiş olup 46 firmaya toplam 41.280.656 TL idari para cezası, 2023 yılının ilk beş ayında ise 6 firmaya toplam 9.252.704 TL idari para cezası uygulanmış, ayrıca 6 firma için de inceleme ve denetim başlatılmıştır” denildi.

MESAFELİ SATIŞ SÖZLEŞMESİ MADDELERİ

Tüketici Konfederasyonu Başkanı Aydın Ağaoğlu, internetten satın aldığı ürünü iptal edilen kişilerin izlemesi gereken yollara ilişkin açıklamalarda bulundu. Ağaoğlu yaptığı açıklamada, “Fiyatlardaki artış ile birlikte özellikle internet üzerinden verilen siparişler tek taraflı olarak satıcı eliyle iptal ediliyor. Bu durum hukuka aykırı. Çünkü stokta olmayan ürün satışa sunulamaz. Satıcı bu bahane göstererek ürünün satışını iptal edemez. Tüketici mevzuatına göre mesafeli sözleşmeler yönetmeliğinde bu hususta açık hüküm vardır. Tüketici Kanunu’nun 4. maddesine göre tüketicilerle addedilen sözleşmelerin süresi sonuna kadar tek taraflı tüketici aleyhine değiştirilmesine engel hüküm olarak görülür. Bu madde bu durumun yaşanmasına izin vermemektedir” dedi.

ARADAKİ FARK TÜKETİCİYE ÖDENMELİ

Satıcıların satın aldığı ürüne ilişkin belgelerinin bulunması gerektiğini belirten Ağaoğlu, “Buradaki satıcıların düşüncesi stoğunda bulunan üründen daha fazla para kazanma oluyor. Bu satıcılar verilmiş siparişleri haklı bir gerekçe olmadan iptal ediyor. Örneğin 20 bin TL’ye alınmış elektronik bir ürünü daha sonra 24 bin TL’den satışa koyuyor. Böyle bir durumla karşılaşan tüketici satıcı ile yaptığı sipariş sözleşmesini yani internet alışverişinin ekran görüntülerini tutarak yeni fiyattan tekrar aldığı takdirde eski fiyat ile yeni fiyat arasındaki farkın kendisine iadesi için Tüketici Hakem Heyetleri’ne başvurabilirler. Tüketici Hakem Heyetleri’ne bizzat kaymakamlıklar ve Ticaret İl Müdürlükleri’nden başvurulabileceği gibi internet üzerinden de bu işlemi gerçekleştirebilirler. Tüketici Hakem Heyetleri’ne yapılan başvurular tamamen ücretsiz olmakta. Verilecek kararlar da mahkeme kararı hükmündedir. Kararlar da mahkeme kararı hükmünde olduğundan Ceza İnfaz Kanunu hükümlerine göre yerine getirilir” şeklinde konuştu.

STOKTA OLMAYAN ÜRÜN SATILAMAZ

İptal edilen ürünler için ‘stokta bulunmuyor’ mazeretinin mümkün olmadığını belirten Ağaoğlu, “Ayrıca mesafeli satış sözleşmesi gereği de stokta olmayan malın satılmasının yani satılan ürünün stokta olmadığı gerekçesi ile iptal edilmesinin mazeret kabul edilmeyeceğini belirtiyor. Bunun yanı sıra yine Tüketici Kanunu 4. Madde kasa fiyatı ile etiket fiyatı arasında fark bulunması durumunda tüketici lehine olan fiyat uygulanır şeklinde düzenlenmiştir. Tüketiciler böyle bir durumla karşılaştıklarında sessiz kalmasınlar fark ödeyerek aldıkları ürünün fiyat farkını için Tüketici Hakem Heyetine başvurmalarının yanı sıra Ticaret Bakanlığı’nın reklam kurulu ve haksız fiyat değerlendirme bölümüne başvurarak yaptırım uygulanmasını isteyebilirler” dedi.

İPTAL EDİLEN ÜRÜNE YÜZDE 60 ZAM GELDİ

Online alışveriş mağduru Batuhan İnanlar ise yaşadıklarını şöyle anlattı:

7 Haziran tarihinde bir alışveriş sitesinden gözlük sipariş ettim. İki gün içerisinde teslim edileceği yazıyordu ancak iki gün boyunca ürün teslimat noktasından çıkmadı. Üçüncü gün ise iade edildiğini gördüm. Bunun üzerine internet sitesinin müşteri hizmetleri ile görüştüğümde gözlüğün ‘sağlıksız’ bir şekilde iletildiğini ve ücret iadesi yapılacağı belirtildi.

Aynı ürünü tekrar sipariş etmek istediğimde ise yüzde 60 civarı bir zam ile karşılaştım. Müşteri hizmetlerine tekrar ulaştım ancak ellerinden bir şey gelmediğini, böyle bir uygulamalarının olmadığını ve indirimleri takip etmem gerektiği aktarıldı. Süreç içerisinde satıcı firmaya ulaştım. Önce ürünü bilerek kötü bir şekilde gönderdiklerini kabul ettiler ardından kargo firmasını suçladılar. İstersem ürünü yeni fiyattan alabileceğimi de eklediler. Ben de yasal yollarla hakkımı arayacağımı yazılı bir şekilde bildirdim. Ertesi gün ürünü son fiyatından satın aldım ve gelen ürünün fotoğrafını, faturasını, yazılı bir şekilde firmaya yaptığım beyanı, ilk ve son fiyatları, kargomun iade edildiğine dair ekran görüntüsünü tek bir dosyada toplayarak Tüketici Hakem Heyeti’ne dilekçe yazdım. Şu an dilekçenin sonuçlanmasını bekliyoruz.

Böyle bir şey karşıma ilk defa geldi ve karşılaşmadan önce böyle bir hakkım olduğunu da bilmiyordum. Maalesef tüketici olarak birçok satış noktasında satıcının inisiyatifine bağlı olarak haklarımızı almaya çalışıyoruz. Bu ve benzeri durumlarda mağduriyet yaşanmaması adına hem tüketiciler hem de satıcılar bilinçlendirilmeli, denetimler sıklaştırılmalı.