Giriş
İşçi ve işverene koronavirüs rehberi
Koronavirüse karşı hijyen anlamında önlemler almaya başladık. Ancak işçi ve işveren açısından ne gibi haklar var? Bunları çoğu insan pek de bilmiyor. İşte son günlerde merak edilen yurtdışından gelenlerin rapor alması, uzaktan çalışma ve her toplantıya gitmek istememe gibi iş hayatına yönelik hakların ayrıntıları...
Koronavirüs nedeniyle, yurtdışına çıkan kişilerin Türkiye’ye döndükten sonra tedbir amaçlı, 14 gün süreyle kendilerini evlerinde izole etmeleri kritik önem taşıyor. Ancak 4857 sayılı İş Kanunu’na göre işçilerin arka arkaya 2 işgünü veya bir ay içerisinde 3 işgünü devamsızlık yapmaları halinde iş sözleşmeleri feshediliyor. Bu nedenle yurtdışına çıktığı için 14 günlük izolasyon uygulayacak kişilerin SGK ile anlaşmalı bir hekime başvurarak, istirahat raporu almaları gerekiyor. Halihazırda tüm hekimler bu konuda çok hassas davranıyor.
Haklara dikkat!
Tabi aile hekimleri ve sağlık kuruluşlarına rapor için giderken, pasaportun da götürülmesinde yarar var. Öte yandan çalışanların istirahat raporlu oldukları süre içerisinde SGK’dan rapor parası alma hakları da var. Son bir yıl içerisinde en az 120 gün çalışması olan kişiler SGK’dan rapor parası alabilir. Günlük ücretli çalışıp ücretleri aylık olarak hesaplanıp ödenen kişiler ise raporlu oldukları 14 gün için 12 günlük brüt ücretleri tutarında rapor parasını SGK’dan alabilecekler.
Uzaktan çalışın
Alınacak tedbirlerden birisi de esnek ya da uzaktan çalışma yöntemleri. İş Kanunu’nun 14. maddesinde yapılan değişiklik ile uzaktan çalışma yöntemi ile evden çalışma sistemi de sağlanmış durumda. Sadece koronavirüs değil diğer bulaşıcı hastalıkların da yayılmasını önlemek için uzaktan çalışma yöntemleri uygulanabilir. Özellikle yurtdışı teması olan personelin 14 gün raporlu ya da idari izinli sayılarak evden çalışması sağlanabilir.
Reddetme hakkı...
Rapor alınması halinde iş sözleşmelerinin devamsızlık nedeniyle feshedilme riski de ortadan kalkıyor. İşçinin sağlık raporunun olmadığı ve fakat koronavirüs taşıyıcısı olma ihtimali bulunduğu durumlarda, işverenin işçiyi işyerine almama hakkı bulunuyor. Ayrıca çalışanların koronavirüs bulaşma riski olan yerlere seyahat etmeyi reddetme hakkı da var. İşveren bu yerlere gitmediği için işçinin görevini yerine getirmemesi gerekçesiyle iş sözleşmesini feshedemez ya da disiplin yaptırımı uygulayamaz.
İşçi bildirmek zorunda
İşçinin koronovirüs taşıdığını öğrendiği anda bu durumu gecikmeden işverene bildirmek zorunda. Nasıl işçi diğer zarar doğuran durumları işverene bildirmekle yükümlüyse, koronavirüse yakalandığında da işvereni uyarmak ve önlem için bilgilendirme görevini yapmakla da yükümlüdür. İşyeri hekimleri de riskli gördükleri çalışanların durumlarını işverene bildirmek zorunda.
Kamuya da geliyor
Kamuda ‘esnek çalışma sistemi’ de gündemde. Bu konuda yönetmelik taslağı da hazırlandı. Zaman dilimi ‘esnek zaman ve çekirdek zaman, olarak ikiye ayrılacak. Memurların çekirdek zamanda kurumun çalışma ortamında bulunmaları zorunlu iken, esnek zaman içerisinde bu zorunluluk bulunmuyor. Çekirdek zaman, kanuni günlük çalışma süresi içerisinde en fazla 5 saat olacak şekilde; esnek zaman ise çalışma günü süresi içerisinde çekirdek zaman ve öğle dinlenme süresi dışında kalan süreleri kapsayacak şekilde kurumlar tarafından belirlenecek.
