Milyonlarca çalışanı ilgilendiriyor! Çoğu kişi bu haklarını bilmiyor, bayramda iki kat ödeme yapılmalı

Fazla mesai düzenlemesi 4857 sayılı İş Kanunu’yla belirlenmiş durumda. Buna göre; haftalık çalışma saati 45 saat. Aşan süre fazla mesai olarak değerlendiriliyor. Fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde 50 fazlası olarak ödeniyor. Örneğin; bir işçinin saatlik ücreti 30 liraysa, saatlik fazla mesai ücreti 30 lira oluyor.

5 YILLIK ZAMANAŞIMI

İş sözleşmelerinde fazla mesai ücreti aylık ücrete dahil ediliyorsa fazla mesai 270 saati aşamaz. Çalışırken fazla mesai hakkını alamayanlar haklarını yasal olarak arayabilir. Bunun için önce arabulucuya başvuru yapılacak. Arabulucuda sonuç alınamazsa 5 yıl içerisinde dava açma hakkı var.

MAHSUPLAŞMA OLUR MU?

Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında 1 saat 30 dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. İşverenin işçiye serbest zaman kullandırabilmesi için işçiden onay alması şart. İşveren serbest zamanı 6 ay içinde ve iş günlerinde kullandırmak zorunda.

24/24 ESASINA GÖRE ÇALIŞMALAR

Bazı işyerlerinde İş Kanunu’ndaki denkleştirme esası uygulanır. Yani işçilerin bazı haftalarda çalışma süreleri 45 saatin üzerinde olmakla birlikte denkleştirme süresi içinde bir bütün olarak çalışma süreleri 45 saati aşmamaktadır. Bu durumda İş Kanunu işverenin fazla mesai ücreti ödemesinin gerekli olmadığına hükmetmektedir. Yargıtay ise işçinin 24 saat çalışıp 24 saat dinlendiği çalışma biçiminde işçinin günde en fazla fiilen 14 saat çalışabileceğini kabul etmiştir. Bu durumda Yargıtay 24 saat çalışıp 24 saat dinlenme usulüyle çalışmalarda işçinin bir hafta 3 gün, diğer hafta ise 4 gün çalışacağını ve haftalık normal çalışma süresi dolmamış olsa dahi işçinin günlük 11 saati aşan çalışmaları nedeniyle fazla mesai ücretine hak kazanacağına hükmetmiştir.

BAYRAMDA ÖDEME 2 KAT

Her bayram olduğu gibi üretimin devamı açısından özellikle imalat ve hizmet sektöründe 100 binlerce vatandaş çalışmak durumunda kalıyor. Yasaya göre; ulusal bayram ve genel tatil günlerinde çalışmayana o günün ücreti ödeniyor. Tatil yapmayarak çalışanlara ise çalışılan her gün için bir günlük ek ücret (yevmiye) ödenmek zorunda. Örneğin; net maaşı 6 bin lira olan bir işçi bayramın ikinci ve üçüncü gününde çalışacak olsun. Tatil yapmayarak çalışan bu işçinin günlük ücreti (6 bin/30) 200 lira olacak. Böylece iki gün çalışan işçiye ek 400 lira daha ödenecek. İşçi 6 bin lira yerine 6 bin 400 lira maaş alacak. Bayramdaki mesai ücreti sonradan izinle telafi edilemiyor.

NOT: Hesaplama her hafta aynı süre fazla mesai yapıldığı varsayılarak yapılmıştır. Fazla mesainiz varsa saatlik ücretinizin 1.5 katını alıp çalıştığınız saatle çarparak hesaplayabilirsiniz. Aylık çalışma saati 225’tir.