İşsizlik maaşı alırken işe girenin primi devletten

İşsizlik Sigortası Fonu’ndan ödemelerin yapılmaya başlandığı 2002 yılından bu yana 16 milyon 730 bin kişi işsizlik maaşı başvurusunda bulundu. Bunlardan 9 milyon 336 bin kişi işsizlik maaşı aldı. İşsizlik maaşı alabilmek için son 3 yılda en az 600 gün prim ödemek ve son 120 gün hizmet akdi ile çalışmak gerekiyor. Son 3 yıldaki prim günü 600–900 arasındakilere 6 ay, 900–1080 gün arasındakilere 8 ay, 1080 günden fazla olanlara 10 ay işsizlik maaşı veriliyor. Ancak bu koşulları sağlamak yetmiyor. Kanuna göre, işsizlik maaşı ödenebilmesi için işçinin herhangi bir kasıt ve kusuru olmaksızın işini kaybetmiş olması gerekiyor.

90 GÜNLÜK SÜREYE DİKKAT!

İşsiz kaldıktan sonra, işsizlik maaşı alırken iş bulanlara önemli bir hak tanınıyor. Pandemi döneminde sağlanan bu hak çoğu kişi tarafından yeterince bilinmiyor. 11 Kasım 2020 tarihinde kabul edilen düzenleme ile işsizlik ödeneğinden yararlanmakta olan kişiler 90 gün içinde yeni bir işe girip en az 12 ay süreyle çalışırlarsa işsiz kaldıkları günlere ait sosyal güvenlik primlerinin işçi ve işveren payı işsizlik fonundan karşılanıyor. Prim ödemeleri, işçinin kazancına bakılmaksızın asgari ücret üzerinden ödeniyor. Buna göre, şu an uygulanmakta olan asgari ücret üzerinden günlük 63.6 lira tutarındaki işçi ve işveren primi işsizlik fonundan karşılanıyor. İşsizlik süresi 90 gün olan bir işçi için fondan toplam 5 bin 727 liraya kadar prim ödemesi yapılıyor.

EMEKLİLİĞİ ETKİLİYOR

Ödenen primler işçinin uzun vadeli prim günlerine ekleniyor ve emeklilik hesabında geçerli oluyor. İşsizlik maaşı alırken 90 gün içinde iş bulup 12 ay kesintisiz çalışanlar Türkiye İş Kurumu’na (İşkur) talepte bulunarak sigorta primlerinin eklenmesini sağlayabilir. Çalışanlar talepte bulunmadıkça bu süreler prime eklenmiyor. Kesintisiz 12 ay çalışma şartının aynı işyerinde sağlanması zorunlu değil. Ara vermeden yeni işe başlamak koşuluyla farklı özel sektör işyerlerinde yapılan çalışmalar da dikkate alınıyor. Prim hakkından, 6-10 aylık işsizlik ödeneği süresi içinde bir defa yararlanılabiliyor.

BORÇLANMA TALEBİ

İşsiz kalınan süreler nedeniyle sigortalılar önemli prim kayıpları yaşıyor. Bu yüzden emeklilik için gerekli primlerin tamamlanması zaman alıyor. Bu durumdaki kişiler yıllardır işsizlik ödeneği alınan sürelerin tamamı için borçlanma hakkı bekliyor. Çalışma yaşamlarının bazı dönemlerinde işsiz kalan SSK’lı çalışanlar, boşta geçen süreleri için geriye dönük borçlanma yapamıyorlar.