İTO Başkanı Avdagiç'den fiyatların düşüşü için çağrı
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, 'Fiyatlar roket hızında çıkıp paraşüt hızında inmemeli. Üyelerimize açık çağrıda bulunuyorum; fiyatlara acilen güncelleme yapılmalı' dedi.
İTO Başkanı Avdagiç, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın, Kabine Toplantısı'nın ardından kamuoyuna duyurduğu finansal alternatifler ve ekonomik tedbirlere bağlı olarak döviz kurunun çok hızlı bir şekilde, olması gereken seviyelere yakın bir yere kadar düştüğünü söyledi.
İTO Başkanı Avdagiç, döviz kurunun fiyatlar üzerinde kaçınılmaz bir etkisi olduğunu belirterek, "Dolayısıyla döviz kurları yukarı doğru, öngörülerin üzerinde hızlı bir şekilde çıktığı zaman hem döviz kurlarının hızlı bir şekilde yükselmesine hem de oluşabilecek olası öngörülmeyen yükselmelerle ilgili risk puanları da eklenerek fiyatların bazı kalemlerde döviz artış oranlarının da üzerinde arttığını gözlemledik" dedi.
İŞ DÜNYASINA ÇAĞRI: FİYATLAR ROKET HIZINDA ÇIKIP PARAŞÜT HIZINDA İNMEMELİ
İTO Başkanı Avdagiç, konuyla ilgili TRT Haber'e açıklamalarda bulundu: "Bütün bu spekülatif, manipülatif artışlar bir kenara konuldu ve böylece yeni bir döneme geçtik. Dolayısıyla buna bağlı olarak, tüm iş dünyasının fiyatlarını hızlı bir şekilde güncelleyeceğini öngörüyoruz. Yani burada kesinlikle şuna tahammülümüz yok, fiyatlar roket hızında çıkıp paraşüt hızında inmemeli. Dolayısıyla ben buradan temsil ettiğim İstanbul iş dünyasına açık çağrıda bulunuyorum. Döviz fiyatlarında bu ortaya çıkan hızlı düzeltmeye bağlı olarak, fiyatların da çok hızlı ve etkin bir şekilde güncellenmesi gerekiyor. Bu arada stok maliyetleri ve diğer bazı arızi durumlar dikkate alınarak değil, fiili, şu anda oluşan yeni döviz kuru seviyesi dikkate alınarak yeni fiyat seviyelerinin behemehal belirlenmesi ve bunların hızlı bir şekilde uygulanmaya konması gerekiyor.
Tedarik zinciri içindeki tüm aktörlerin bu yeni duruma hızlı bir şekilde adapte olması gerektiğini dile getiren Avdagiç, "Döviz kurundaki düşüşün etkin bir şekilde, son tüketiciye yansıması için talebimizi, beklentimizi ve açık çağrımızı burada net bir şekilde ifade etmek istiyorum. Türk iş dünyasında kaliteli çalışan, nitelikli çalışan çok sayıda firma var. İstanbul iş dünyasında bu konuda öncü bir şehirdir. Ticaretin önemli bir kısmının döndüğü yerdir. Dolayısıyla bu konuda da gerekli adımların çok seri bir şekilde atılacağı ve bunun neticelerinin ortaya çıkacağı ile ilgili inancımı da sizlerle paylaşmak istiyorum. İstanbul iş dünyasının fiyatlama süreçlerini bir an önce realize etmesi için açık çağrı yapıyorum."
"ÜLKE RİSK PRİMİ HIZLI BİR ŞEKİLDE DÜŞECEKTİR"
Şekib Avdagiç, döviz kurlarının mevcut seviyelerden biraz daha aşağıya inebileceğini işaret ederek, şunları kaydetti: "Döviz kurları hızlı bir şekilde aşağı geldi ama nereden yukarıya gittiğine baktığınız zaman eylül, ekim ayında 8,5-9,5 seviyesinde olan bir kur vardı. Şu anda hala o seviyenin üzerinde. Dolayısıyla hala bir miktar daha aşağıya gelmek için bir marj olduğunu öngörüyorum. Ama bununla ilgili spekülatif bir açıklama yapmak doğru olmaz. Dolayısıyla en azından şu anda geldiğimiz seviyeyi esas alarak, buna göre hızlı aksiyon olması gerektiğini ve fiyatların buna göre uyarlanması gerektiğini bunun hem ticari anlamda hem de ahlaki anlamda önemli bir sorumluluk olduğunu ifade etmek istiyorum."
Hem iş dünyasının hem iş dünyası dışındaki birçok aktörün döviz sürecinin içine girdiğini ifade eden Avdagiç, yeni finansal alternatifler ve ekonomik tedbirlerle iş dünyasının normal süreçlerine ve normal seyre dönmesi açısından önemli bir alan açılmış olduğunu dile getirdi.
Avdagiç, finansal alternatifler ve ekonomik tedbirlerle üretici ve ihracatçı olan firmalara önemli avantajlar getirildiğini belirterek, "Onların risklerinin kontrol altına alınması için önemli adımlar atıldı. Detayların birkaç gün içerisinde netleşmesiyle, burada muğlak bir şey kalmayacaktır. Buna bağlı olarak artık herkesin kendi sorumlu olduğu alanda bulunmaya devam etmesi gerekiyor. Yani dövizle hiç işi olmayanların döviz spekülasyonu içinden bu süreçten sonra zaten otomatik olarak çıkacağını ön görüyorum. Bu anlamda taşlar yerine çok daha net oturacaktır" diye konuştu.
Birkaç hafta içinde ülke risk primi göstergesi CDS'in (Credit Default Swaps) hızlı bir şekilde düşeceğine işaret eden Avdagiç, dış dünyayla bu kadar entegre olan, dış ticaret hacmi 500 milyar doların üzerinde olan bir ülkenin de daha stabil bir ortamda bulunmaya hakkı olduğunu vurguladı.
"DAHA İSTİKRARLI, STABİL VE HESAPLANABİLİR BİR DÖNEME GİRDİK"
İTO Başkanı Avdagiç, "Daha istikrarlı, stabil ve hesaplanabilir bir döneme girdiğimizi gözlemliyoruz. Bizim de en çok gündeme getirdiğimiz konu, zaten öngörülebilirlik konusuydu. Çok net bir şekilde bu konuda hızlı bir şekilde mesafe aldığımızı görüyoruz. Dolayısıyla dün akşam alınan kararlardan memnuniyet duyuyoruz, destekliyoruz. Bunların olumlu sonuçlarını da kısa bir süre içinde göreceğimize inanıyoruz" şeklinde konuştu.
Döviz kurundaki spekülatif süreçlerin içinde olan bazı kimseler için bazı hikayelerin dolaştığını aktaran Avdagiç şöyle devam etti:
"‘Biz şuradan aldık, buradan aldık, şuraya düştü.’ diye. Bunları asla prim vermemek lazım. Bunlar büyük resmi şu anda bozmaya çalışan olumsuz yaklaşımlardır. Dolayısıyla resmi bu tip yaklaşımlar ve bu tip hikayelerden arındırarak, gerçek resim üzerine yoğunlaşma ve bunun üzerine kurgularımızı ve önümüzdeki dönemin planlamasını yapma ihtiyacımız çok daha önemli."
MÜSİAD'DAN KUR AÇIKLAMASI
CNN Türk canlı yayınında açıklamalarda bulunan MÜSİAD Genel Başkanı Mahmut Asmalı ise şu ifadeleri kullandı:
Gerçekten kur artışlarıyla beraber maliyet artışları bahane edilerek fiyatta ayarlama yapılmıştı. Yurt dışından ham madde ile ilgisi olmayan üreticiler bile bunu yapmıştır. Akaryakıttaki indirim tutarının örnek alınarak diğer kur girdileriyle maliyet artışı yapan tüm ürünlerde aynı hamleyi bekliyoruz. Tekstilde iplikten bekliyoruz. Çimento sektöründen bekliyoruz. Bu 84 milyon vatandaşın ortak isteğidir. Bunların geri gelmesi enflasyona katkı sağlayacaktır. 12 bin üyesi olan bir iş adamları derneğinin başkanı olarak bunu ilan etmek istiyorum.
Son dönemde kurda görülen aşırı dalgalanmalar üretici ve tüketici fiyatlarını yukarı yönlü baskılamaktaydı. Dolarizasyonu ciddi anlamda önleyecektir diye düşünüyorum. Paketin bugün yansımaları var. Vatandaşlar biraz panik halinde ama ben bunun ilerleyen zamanlarda çok daha rayına oturacağını düşünüyorum. Çok önemli hamleler yapıldı iş dünyası olarak mutluyuz.
Paketin içinde en önemli karar bu. Bireysel yatırımcıların TL mevduatı dövize çevirmesinin en büyük etkisi dövize çevirdim şu kadar kar ettim algısıydı. TL’de döviz getirisi elde etme imkanı sağlandı. Dövizin ateşinin yükselmesinin en büyük etkenlerinden birinin bu olduğunu düşünüyorum. Bunun bir algıyla ve manipülasyon yapmak istediklerini üzüntüyle görüyoruz ama halkımız buna prim vermeyecektir. Verilen teşviklerle birlikte gün vatandaşlar olarak TL’ye sahip çıkma günüdür diye düşünüyorum.
ÜRETİMDE ARTIŞ BEKLENİYOR MU?
Piyasaların en büyük sorunu ileriyi görememe problemiydi. Şu anda hem içeride bireysel yatırımcının dövizle ilgili endişesi hem ihracatçının uzun vadeli kuru göremem endişesi bir anda giderilmiş oldu. İhracatçıya da bir kur garantisi verilmiş oldu. İhracatçımızın maliyet yapma çalışmasında çok daha önünü görecek bir pencere açılmış oldu. Faizlerin de aşağı gelmesi yatırım yapan ihracatçımızı, sanayicimizin yatırımlarının kapasitesinin genişlemesi imkanını sağlayacak. Türk ihracatının rekor kırması fabrika kapasitelerinde sınıra yaklaştığını gösteriyordu. Yeni yatırımlara ihtiyaç vardı ve bu yatırımlar içerisinde ucuz krediye erişim imkanı bizim desteklediğimiz bir modeldi.
Biz 250 milyar dolar dedik ama bunu 300 milyar dolara çekmek içten bile değildir. 2022 için ben ümitliyim.
YENİ MODELİN VATANDAŞA ETKİSİ NE ZAMAN GÖRÜLECEK?
Artık vatandaş daha ucuz akaryakıt alacak. Artık zamdan etkilenmeyecek. Akaryakıt fiyatlarında geri dönüş bekleniyor. Enerji maliyetlerinde Türkiye dışa bağımlı bir ülkedir. Özellikle sanayici tarafında çokça şikayet konusu olan doğal gaz zamlarının geri geleceğini düşünüyoruz. Araçların fiyatları çok artmıştı fiyatların geri geleceğini düşünüyoruz. İnşaat sektöründe maliyetler artmıştı onların geri geleceğini düşünüyoruz. Gıda fiyatların düşeceğini düşünüyoruz. Özellikle dövizin değer kaybetmesini bir alım fırsatı olarak düşünen insanlar piyasalarda suni hareketlilik oluşturan zihniyetle aynıdır. Dolarımızı satıp TL’ye güvenme zamanıdır. Bütün üye iş adamlarına ve sanayicilere çağrı yapıyorum. Gün doları bozup TL’ye sahip çıkma günüdür. Bu kadar teşviklerle beraber devletimizin uzattığı somut çözüm ürünlerine sahip çıkarak Türkiye’de oynanmak istenen oyunların son bulduğu bir gün olarak öne çıkmaktadır. Cumhurbaşkanımızın kararlı bir duruşu var. Tüm teşvikler üretimci, yatırımcı ve sanayici için iyi fırsatlar sunuyor. Bu tüm Türk halkına verilen bir fırsattır. Bunu avantaja çevirelim.