Giriş
Kıdem tazminatıyla ilgili çalışmalar devam ederken, yasalar mevcut durumda istifa halinde imkanlar sağlıyor. Buna göre; kadın işçilerin evlilik nedeniyle işten ayrılması durumunda, çalışma süresinin gerektirdiği kıdem tazminatı ödeniyor.
Bu haktan yararlanılabilmesi için iş sözleşmesinin evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde yazılı olarak feshi, evliliği gösteren belgenin işverene sunulması ve feshin gerekçesinin ‘evlilik’ olduğunun açıkça belirtilmesi şart. Hamilelik veya doğum sebebine dayalı işten ayrılmalar istifa olarak değerlendirildiğinden, bu nedenlerle işten ayrılan işçi tazminat haklarından vazgeçmiş sayılıyor. Yani tazminat ödenmiyor.
Prim şartıyla ayrılık
8 Eylül 1999’dan önce ilk kez sigortalı olup da 15 yıl 3600 gün sigortalılık süresini dolduran yani yaş dışındaki emeklilik şartlarını yerine getiren kadın çalışanlar, Sosyal Güvenlik Kurumu’ndan (SGK) ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını alarak işverene verip, istifa ederse kıdem tazminatı alabiliyor. 9 Eylül itibarıyla işe girenlerde ise iki şart aranıyor. Bunlar; ya 7000 gün prim süresi dolacak ya da 25 yıllık sigortalılık süresiyle birlikte en az 4500 gün prim ödenmiş olacak.
İşyeri taşınırsa
Çalışmakta olduğu işyeri, bir belediye (büyükşehirlerde büyükşehir belediyesi) sınırını aşacak şekilde taşınırsa, kadın işçi ile işveren arasında var olan hizmet sözleşmesinde aksi yazmıyorsa, işçi yeni adrese gitmek zorunda değil. Bu durumda da hizmet sözleşmesinin esaslı unsurlarından biri değiştirildiği için işveren, işçilerine kıdem tazminatı ödemek zorunda. Başvuru 6 işgünü içinde yapılmalı.
Tehlikeli işlerde
İşin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşamı için tehlikeli olursa, işçi iş akdini haklı nedenle feshederek kıdem tazminatına hak kazanabilir.
Üç yıldan fazlaysa
Kanuna göre; işveren işten çıkarmadan önce bunu işçisine bildirmek zorunda. İşçinin çalışma süresi 6 aydan kısaysa 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasındaysa 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl arasındaysa 6 hafta, 3 yıldan fazla olursa 8 hafta önce haber vermek zorunda. Buna ‘ihbar süresi’ deniyor. Haber vermeden işten atanlar, kıdemin yanında ihbar tazminatını da öder.
