Kamuda tasarrufun 3 yıllık yol haritası! İşte 100 milyarlık tasarruf paketi

Kamuda tasarruf paketinin ayrıntıları belli oldu. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, alınan tedbirleri duyurdu. Tedbirlerin ekonomik büyüklüğü açıklanmadı ancak ilk etapta 100-150 milyar lira civarı bir etki oluşturması bekleniyor. Bu ilk ve tek paket değil. Şimşek, paketin devamının geleceğini söyledi. Paket kapsamında 3 yıl boyunca emekli olanların yerine alım hariç kamuya yeni personel alımı yapılmayacak, kamuda 3 yıl süreyle yeni araç satın alma ve kiralama olmayacak, verimsiz harcamalara son verilecek.

BÜTÇE AÇIĞINI AZALTACAK

Günlerdir üzerinde konuşulan kamuda tasarruf paketinin ayrıntıları dün netleşti. Hükümet tasarruf tedbirleri kapsamında 3 yıllık bir yol haritası belirledi. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, alınan tedbirlerle birlikte bütçe açığının milli gelire oranının yüzde 6.4’ten yüzde 5.2’lere gerileyeceğine dikkat çekti. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ise harcama tedbirlerinin, ‘kamuda tasarruf’, ‘bütçede harcama disiplini’ ve ‘kamu yatırımlarında verimlilik’ olmak üzere 3 temel ekseni olduğunu vurguladı.

Mehmet Şimşek, kamu tasarrufunda önceliklendirdikleri 8 alanı şöyle sıraladı: “Taşıtlar, binalar, kamu istihdamı, idari yapılanmada etkinlik, yurt dışı geçici görevlendirme giderleri, enerji ve atık yönetimi, haberleşme giderleri ile diğer cari harcamalar.” Şimşek, programın Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın onay ve direktifleriyle ortaya konulduğunu ifade etti. İşte tasarruf paketinde öne çıkan detaylar...

EMEKLİ OLAN KADAR PERSONEL ALINACAK

Kamuda yeni personel alımı 3 yıl boyunca emekli olan kişi sayısıyla sınırlanacak.

Destek personeli sayısı azaltılacak.

Toplam açıktan atama izin sayıları Bütçe Kanunu’nda yazılacak.

Kamuda esnek ve uzaktan çalışma modelleri geliştirilecek.

Yönetim kurulu ücretlerine tavan sınır getirilecek.

Hizmet içi eğitim, toplantı vb. faaliyetler kamu tesislerinde yapılacak.

Yurtdışı geçici görevler sınırlandırılacak.

Bakanlıkların yurtdışı teşkilatları tasarruf ve verimlilik odaklı olarak yeniden yapılandırılacak.

YENİ ARAÇ ALIMI VE KİRALANMASI YASAK

Ambulans, savunma ve güvenlik gibi alanlardaki zorunlu ihtiyaçlar hariç, yeni araç satın alma ve kiralama 3 yıl süreyle durdurulacak.

Mevcut kiralık taşıt sözleşmeleri de izin alınmadan yenilenmeyecek.

İhtiyaç fazlası ve ekonomik ömrünü tamamlamış taşıtlar tasfiye edilecek.

Kanunla izin verilenler hariç yabancı menşeili araç kullanımı yasaklanacak.

Savunma ve güvenlik hariç, toplu taşıma olan yerlerde, kamuda personel servisi hizmeti sözleşme bitiminde sonlandırılacak.

Bütçe dışı kaynaklardan taşıt kullanımı da sıkı kurallara tabi tutulacak.

‘Kamu Filo Yönetim Sistemi’ ile plaka bazlı olarak, taşıt envanteri ve taşıtlarla ilgili harcamalar takip edilecek.

İlerleyen aşamada taşıtların ortak bir havuzda toplanarak kurumlar arası kullanımına zemin hazırlanacak.

ÜCRETLERDE TAVAN UYGULANACAK

Mevcut mevzuata göre kamuda çalışanlar sadece bir yerden yönetim kurulu ücreti alabiliyor.

Yapılacak düzenlemeyle yönetim kurulu ücretlerine üst sınır getirilecek.

Ücretlerin, sınırı aşan kısımları bütçeye gelir olarak kaydedilecek.

LOJMANLAR, SOSYAL TESİS ÜCRETLERİ

Deprem riski olanlar hariç yeni bina alımı ve yapımı 3 yıl süreyle durdurulacak.

Yeni bina kiralanmayacak, mevcut kiralar zamanla sonlandırılacak.

Yeni lojman ve sosyal tesis alımı, yapımı ve kiralanması süresiz kaldırılacak.

Savunma ve güvenlik hariç, mevcut sosyal tesisler ekonomiye kazandırılacak.

Lojman kiraları ve sosyal tesis ücretleri rayiç bedelleri dikkate alınarak gözden geçirilecek.

Mevcut binalar analiz edilerek kurumlar arası kullanıma açılacak.

Bu konuda yasa çıkarılacak.

AJANDA, EŞANTİYON TÜRÜ HEDİYELER VERİLEMEYECEK

Ajanda, takvim, plaket, eşantiyon türü hediyelerin verilmesi yasaklanacak.

Kamu alımlarının, Devlet Malzeme Ofisi (DMO) aracılığıyla yapılması sağlanacak.

E-yazışma sistemine geçiş tamamlanacak.

Yayın, rapor vb. tanıtım amaçlı dokümanlar basılmayacak.

Uluslararası toplantılar ve milli bayramlar hariç; gezi, kokteyl, yemek vb. faaliyet düzenlenmeyecek.

Temsil ve tanıtma ödeneklerinde yüzde 25 kesinti yapılacak.

Zorunlu haller hariç mobilya, tefrişat ve ofis donanımı gibi demirbaş alımları 3 yıl süreyle durdurulacak.

Mal ve hizmet alım ödeneklerinde yüzde 10, yatırım ödeneklerinde yüzde 15 kesinti uygulanacak.

Ayrıca makine ve teçhizatlar ekonomik ömrünü tamamlanmadan elden çıkarılamayacak.

VERİMSİZ HARCAMALARA SON

Fiziki ilerlemesi yüzde 75’in üzerinde olan yatırım projeleri, deprem riski olan projeler, deprem bölgesinde planlanan projeler, gıda arzını artıran projeler, yeşil ve dijital dönüşüm ile OSB liman-demiryolu bağlantı projeleri önceliklendirilecek.

Zorunlu haller dışında kamu yatırım programına yeni proje alınmayacak.

Bu sene hiçbir bakanlık, ödeneklerini bu çerçevede aşamayacak. İlave ödenek de verilmeyecek.

Verimsiz harcamalara son verilecek.

PİYASAYA ETKİSİ NE OLDU?

Paketin piyasadaki etkisi sınırlı oldu. Tedbirlerin toplum açısından psikolojik etkisi olduğunu belirten uzmanlar, tedbir tutarının açıklanmadığına dikkat çekerek, ilk paket itibarıyla oluşabilecek tasarruf etkisinin bütçeye katkısının sınırlı kalabileceğine işaret etti. Dolar gün boyu 32.21 seviyesinde sakin seyretti. Borsa İstanbul günü yüzde 0.55 düşüşle 10 bin 162 puandan kapadı. 10 yıllık tahvil faizinde bir miktar yükseliş görüldü: Yüzde 27.35.

İŞ DÜNYASI NASIL YORUMLADI?

İş dünyası, kamuda tasarruf paketini değerlendirdi. Tedbirlerin kapsamlı ve önemli adımlar içerdiği belirtilirken, ekonomik programı güçlendireceği ifade edildi.

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak: “Bugünkü tedbirler önceki uygulamalara göre üç açıdan farklılık gösteriyor: Birincisi, verimliliği ön planda tutması. İkincisi etkin bir izleme, denetleme, raporlama ve yaptırım sistemi getirmesi. Son olarak tedbirler sadece merkezi yönetim seviyesinde kalmıyor ve yerel yönetimlerden bütçe dışı kaynaklara kadar birçok kesimi kapsıyor.”

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç: Kamuda tasarruf programının “üretirken verimli ve harcarken tasarruflu olmayı” bir döneme mahsus bırakmayıp, ülke kültürüne yerleştireceğine inanıyoruz.

Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Genel Başkanı Mahmut Asmalı: “Devlet harcamalarının rasyonelleştirilmesi, israf ve verimsizliğe yol açan kamu harcamalarından tasarruf edilmesi ve bu kaynakların verimli harcama alanlarına yönlendirilmesi, sadece bütçe disiplini için değil, aynı zamanda ekonomik gelişme açısından da fayda sağlayacaktır.”

TİM Başkanı Mustafa Gültepe: “Uygulama aşamasının tavizsiz bir şekilde yürütülmesi, hem enflasyonla mücadeleye pozitif yönde katkı sağlayacak hem de devletin verimliliğe odaklanacağı yönünde güçlü bir mesaj olacaktır.”

AYDINLATMADA LED DÖNÜŞÜMÜ

Kamuda enerji verimliliği artırılacak, yenilenebilir enerji kaynakları kullanımı ve diğer adımlarla tasarruf artırılacak.

Sokak ve cadde ışıklandırılmasında LED dönüşümü hızlandırılacak.

Ekonomik değeri olan atıkların, bedeli karşılığında her yıl değerlendirilmesi zorunlu hale getirilecek.

UYMAYANA YAPTIRIM

Tasarruf tedbirlerine istisnasız tüm kamu idareleri ve personel uyacak.

Tedbirlerin uygulanması ve harcamaların mevzuata uygunluğu Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından izlenecek.

Tasarruf Genelgesi ve mali mevzuata aykırılık tespit edilirse Cumhurbaşkanlığı ve ilgili idareler idari yaptırım ve para cezası uygulayabilecek.