Kentsel dönüşüm yılı olacak

2023 yılı, 6 Şubat Kahramanmaraş merkezli deprem felaketinin gölgesinde geçti. Yaşanan acılar ve kayıplar, binaların afetlere karşı dirençliliğinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha ortaya koydu. Bu yıkıcı depremin ardından 2023 yılında inşaat sektörünün gündeminde bölgenin yeniden inşası ve kentsel dönüşüm vardı. Türkiye’de 68 il deprem fayları üzerinde bulunuyor ve her an risk var.

‘YÜZYILIN DÖNÜŞÜMÜ’

Uzmanlar büyük İstanbul depremi için zamanın daraldığını vurguluyor. Yalnızca İstanbul değil doğudan batıya, kuzeyden güneye pek çok il deprem tehdidi altında. Bu nedenle 2024 yılında da kentsel dönüşümü sıkça konuşacağız. Özellikle kentsel dönüşüm yasasında yapılan değişiklikler ve İstanbul’da başlatılan ‘Yüzyılın Dönüşümü’ programı yapı stokunun yenilenmesini hızlandıracak.

NELER YAPILDI?

* 2012 yılında çıkan 6306 sayılı yasayla; yurt genelinde 2 milyon 200 bin bağımsız bölümün dönüşümü gerçekleştirildi. 400 bin bağımsız bölümün dönüşümü ise sürüyor. Risk altındaki İstanbul’da ise kentsel dönüşüm yasasının çıktığı günden bugüne kadar 800 bin konut dönüştürülürken, 170 bin civarında konutun da inşaatı devam ediyor. İstanbul’da 600 bin konutun çok acil olarak dönüştürülmesi gerekiyor.

* Peki, deprem bölgesinde son durum ne? 850 bin bağımsız bölümün ağır hasar alarak kullanılamaz hale geldiği bölgede, 250 bin konutun yapımı devam ediyor. Bu konutların 46 bini yılbaşından önce teslim edilecek. Ayrıca 50 bin civarında köy evinin ihalesi de yapılıyor. Bölgede yürütülen ‘Yerinde Dönüşüm’ projesiyle de vatandaşlara kendi yerlerinde evlerini yapma imkanı sunuluyor. Yerinde Dönüşüm’e başvurular, 250 bin 500 seviyesinde.

ÖZEL SEKTÖR DE DEVREDE

5 yıl içerisinde İstanbul’da 600 bini acilen olmak üzere toplam 1.5 milyon riskli bağımsız bölümün dönüştürülmesi hedefleniyor. Kamunun çalışmalarının yanı sıra özel sektör de kentsel dönüşüme odaklanıyor. Özellikle İstanbul gibi büyükşehirlerde yaşanan arsa sıkıntısı ve arsa maliyetlerinin oldukça yükselmesi, özel sektörü de kentsel dönüşüme yöneltiyor. Yeni yasaya göre, kentsel dönüşüm süreçlerinin kolaylaşması, 2024 yılında özel sektörün bu alanda elini daha fazla taşın altına koymasını sağlayacak

YARISI BİZDEN’LE ARTACAK

İstanbul’un depreme hazırlanması için başlatılan ‘Yarısı Bizden’ kampanyası da kentsel dönüşümü hızlandıracak projelerden birisi. Nisan ayında başvuruları alınmaya başlanan projeye 1 milyon 233 bin birim başvurdu. İstanbul’un beklenen büyük depreme karşı hazırlanmasında önemli rol oynayacak ‘Yüzyılın Dönüşümü İstanbul’ programı geçtiğimiz günlerde Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından başlatıldı. ‘Yarısı Bizden’ kampanyası kapsamında vatandaşlara her bir bağımsız bölüm için 700 bin lirası hibe, 700 bin lirası kredi, 100 bin lirası da kira yardımı olmak üzere 1.5 milyon lira destek sağlanacak. Kredilerin ödenmesi evler tamamlandıktan sonra başlayacak ve ilk yılı faizsiz olacak. Kalan yıllarda kredi maliyet oranı TEFE’nin yarısı kadar olacak.