Kentsel dönüşüme yeni destek paketini uzmanlar değerlendirdi: Çok büyük fırsat

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın hazırladığı yeni kentsel dönüşüm destek paketini uzman isimler canlı yayında değerlendirdi.

CNN TÜRK canlı yayınına konuk olan Gayrimenkul Uzmanı Ufuk Tetik "Apartmanda bir kişi bile istemezse ya da bir kişiye bile kredi çıkmazsa ne olacak?" sorusuna "Şimdiye kadar bir kişinin istememesi durumunda yaşanan sıkıntılar vardı. Bu konuda bürokrasinin devreye girmesi lazım. İstanbul'da konut üretilmesi lazım. Türkiye'de son 3 yıldır konut üretim adedi 450 bin. Konut ihtiyacı ciddi anlamda artmış durumda" yanıtını verdi.

Tetik, kentsel dönüşüme başvuru süreciyle ilgili gelen soruyu "Kentsel dönüşüm için hasarlı olma şartı yok. Kentsel dönüşüm yenileme demek. İmara kapalı yerlerde sorunlar olabiliyor. Yıktığınız zaman yenisini yapabileceğiniz zaman hukuki altyapısının olması yeterli. Müteahhitle anlaşmanız gerekiyor. Belediyeler de dönüşümü yapabilir. KİPTAŞ, dönüşüm yerlerinde yıkıp dönüşüm alanı gerçekleştiriyor" şeklinde yanıtladı.

SATIŞ VE KİRA FİYATLARINA ETKİSİ

Gayrimenkul Uzmanı Ufuk Tetik, yeni destek paketinin kira artışlarını da etkileyeceğini belirterek şu ifadeleri kullandı:

Burada hedeflenen kitle öncelikle riskli yapı grubuna giren dairelerin hızlıca dönüştürülmesi. Bundan sonra zaten ilgili kurumlara müracaat edilerek dönüşümün yapılması planlanıyor. En büyük sorunlardan biri finansal olarak dönüşümün yapılamamasıydı. Devlet burada iki yapıya da alan açmış oldu. Birincisi bireysel olarak "benim bir katlı, iki katlı evim var ama riskli yapı grubuna giriyorum" bunun dönüşüme girmesi için finansal kaynak veriyor. İkincisi ve en önemlisi ada bazlı dediğimiz; benim bir katlı evim var, komşumun 4 katlı evi var... bunların birleşimi ile birlikte ortaya daha güvenli yapıların çıkacağı ada bazlı dönüşümlerde müteahhit firmalara 250 milyona kadar, ilk 12 ay geri ödemesiz kredi sağlıyor. Bu ciddi bir finansman. Çünkü uzun yıllardır müteahhit firmalar banka desteklerinden mahrum durumdaydı. Böyle olunca da konut üretimi noktasında geriye düşülüyordu. Bununla birlikte bu desteğin iki karşılığı olacak; birincisi riskli yapıların hızlıca dönüştürülmesi. İnşaat sektörüne yapacağı tetiklemesi ile aşırı fiyat artışları, aşırı kira artışları gibi durumların önüne geçilmesi için de arzı teşvik eden bir destek olacak.

GAYRİMENKUL UZMANI ARDA: BU ÇALIŞMALAR ÇOK ÖNEMLİ

Gayrimenkul Uzmanı Ayşe Fügen Arda, "Kişilere verilen destek de çok önemli ama müteahhitlere verilen desteklerde bina bina değil ada bazında yapılması lazım. Bir kişi 'ben istemiyorum' demesine rastlayabiliyoruz. Bu işin daha farklı çözülmesi lazım. Kredi kolaylığı sağlanması önemli ama bütün hasarlı binalardaki insanları taşıyamayız, çok çok hasarlı, yıkılabilecek kişileri taşımalıyız. Kiralık dairelerin artışına yönelik binaların artması gerekiyor. Bu çalışmalar çok önemli ama çok uzun vadede..." dedi.

TAHİR TELLİOĞLU: KOŞULLARI ÇOK DEĞERLİ BULDUM

TRT Haber'e konuk olan İMKOM Genel Başkanı Tahir Tellioğlu, "Koşulları çok değerli buldum. Çünkü devletimiz daha önceden zaten alt gelir grubuna yönelik geçtiğimiz yılın 8'inci-9'uncu aylarında ciddi bir sosyal kesime dönük konut paketleri açıklamıştı. Devletimiz hem sosyal konutları TOKİ marifetiyle yapmak üzere bundan 4-5 ay önce ciddi bir sosyal konut hamlesini başlattı" dedi.

"BU ÇOK ÖNEMLİ BİR FIRSAT"

Bizim kaybedecek bir dakikamız yok. Devlet de şu anda 1 milyon 250 bin TL kredi olması, 10 yıl zaman süreli olması yaklaşık bir kira bedeline tekabül ediyor. Mevcut evini tahliye ettiğinde kira desteği oluyor. Bu çok önemli bir fırsat. Özellikle İstanbul'daki vatandaşlarımızın İzmir'deki vatandaşlarımızın bu destekle birlikte bir an önce yapılarını dönüştürmeleri için çağrıda bulunuyorum diyebilirim.

KENTSEL DÖNÜŞÜM UZMANI ŞEN: OLUMLU KATKI SAĞLAYACAĞI DÜŞÜNCESİNDEYİM

TRT Haber canlı yayınına konuk olan Kentsel Dönüşüm Uzmanı Mimar Dr. Nihat Şen, yeni destek paketini değerlendirdi:

Çok uzunca bir süredir zaten kentsel dönüşüm kredisinin maliyetinin yükselmesi nedeniyle alt seviyelerde kaldığını, kredi faiz oranlarının yüksek olduğunu hep ifade ediyorduk. Yaşadığımız Kahramanmaraş ve Elbistan depreminden sonra da bu konunun ne kadar önemli olduğunu acı kayıplarla beraber yaşadık. Daha önce kentsel dönüşüm kredisi 600 bin TL, güçlendirme kredisi de 300 bin TL'ydi. Yeni açıklanan paketle bu 1 milyon 250 bin TL, 320 bin lira da güçlendirme kredisi olarak vatandaşlara sunuluyor. Tabii gönül isterdi ki devletimizin sağladığı bu imkanları biraz daha uzun vadeli, bir tık daha faiz oranının düşmesi yönündeydi ama açıklanan bu paket de vatandaşlarımızın kendi binalarını yenilemelerinde olumlu katkı sağlayacağı düşüncesindeyim. Ödeme süresi 180 ay olsaydı vatandaşlarımız belki kredilerini taksitlerini ödemesi çok daha kolay olacaktı. Sağlanan bu kentsel dönüşümün faizini de 600 baz puan olarak devlet karşılıyordu. Bu pakette de 840 baz puana çıktı. Kentsel dönüşüm kredisi bugün 0,89 ile vatandaşlarımız kentsel dönüşüm kredisi kullanma imkanına sahip olacak ve 2 yıl ödemesiz.

Vatandaşlarımıza ciddi sorumluluk düşüyor. Kendi can ve mal güvenlikleri için devletimizin sağladığı bu imkanları değerlendirerek sağlıklı yaşam alanlarına dönüşmesi doğru olacaktır. Süreçte daha belirlenecek, netlik kazanacak konular var. Kentsel dönüşümün, vatandaşın kendi binasını yapmada biraz olumlu yönde ve hızlanması yönünde bir eğilim olacağı kanaatindeyim.

"ALTERNATİF YERLERE GÖÇÜ HIZLANDIRMAMIZ LAZIM"

Türkiye geneli için konuşuyorsak 22 milyon yapı stokumuzun yaklaşık yüzde 40'ını güçlendirmesi ve yeniden yapılması gerektiğini ifade ediyoruz. Depremin de ne zaman olacağı yönünde kesin bilgi yok. Ama kesin bilgi deprem olacak. 85 milyon vatandaşımız artık Türkiye'nin neresinden fay geçiyor, bunlar ezberlendi. Bundan sonra olması gereken hangi bina ne kadar riskli belirlendiğine göre, öncelikli bölgelerden bu dönüşümleri yapmamız lazım. Tabii özellikle Marmara bölgesine ben dikkat çekmek istiyorum. Akabinde tabii Marmara Denizi'ne kıyısı bulanan illerle beraber İzmir bölgesi. Kentsel dönüşümün mümkün ise yerinde kentsel dönüşüm uygulamasının yapılması çok daha doğru olacaktır. Bizim vatandaşımız yaşadığı yerden pek başka bir yere gitmek istemez. Bunun da ötesinde bir şeyi ifade etmek istiyorum. Özellikle metropol büyük kentlerden alternatif yerlere göçü hızlandırmamız lazım. Bunun için de ulusal bir proje yapmamız lazım. Terse göçün olması için yeni yerleşim yerlerinin, cazibeli projeler yapılması kentsel dönüşümün alternatifi olarak ele alınmalı. Sanayinin de belli bölgeleri taşınması yararlı olacaktır. Terse göçü hızlandıracağı kanaatindeyim.