Kira zam oranı yüzde 15.78'i geçemez! Bu ay içi yapılacak zam oranı belli oldu

Ev kiralarındaki fahiş artışlar dur durak bilmiyor. Türkiye genelinde yüzde 30’u, İstanbul gibi büyükşehirlerde yüzde 300’leri geçen artışlar, kiracıları zorluyor. Yeni evlenenler, kısıtlamalar nedeniyle taşınmayı erteleyenler, öğrenciler, yabancılar ve göçmenlerin ev talebi aynı zamana denk gelince kiralık ev bulmak zorlaştı, talep artınca fiyatlar da katlandı.

YA ÇIK YA 2 KATI!

Kiraların bu denli yükseldiğini gören ev sahipleri mevcut kiracılarını çıkarıp, evi iki katına yeni kiracıya vermek istiyor. Hatta içerideki kiracının haberi dahi olmadan evler ilanlara koyuluyor. Böyle bir ortamda yeni ev tutmak isteyenler ise yüksek fiyatlara razı olup emlakçılarda sıraya giriyor. Kim daha fazla verirse deyim yerindeyse evi o kapıyor!

12 AYLIK ORTALAMA

Ancak kira artışında Borçlar Kanunu’nun 344’üncü maddesi dikkate alınıyor. Kanuna göre; konut kiraları 12 aylık ortalama Tüketici Fiyat Endeksi’ne (TÜFE) göre belirleniyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) dün 12 aylık ortalama TÜFE’nin yüzde 15.78 olduğunu açıkladı. Yani eylül ayında 1.000 liralık kirada en fazla 157 lira artış yapılabilir.

DÜZENLİ ÖDEYEN KORKMASIN

Gayrimenkul Hukuku Derneği Başkanı Ali Güvenç Kiraz, son dönemde kiralarla ilgili çok fazla dava açıldığını belirterek, “Mal sahiplerinin fahiş artışlarının hukuki bir karşılığı olmadığı gibi ‘çık’ demeleri halinde kiracıların çıkma zorunlulukları yok (10 yıldan uzun kiracı değillerse). Kiracıların, kira borçlarını düzenli ödedikleri, yasal artışlarını döneminde yaptıkları takdirde korkmamaları gerekiyor” dedi.

HAKLI GEREKÇE OLMALI

Kira sözleşmelerinin 10 yıllık yapıldığını, ev sahiplerinin 1+10 yıllık süreyi göze alarak evlerini kiraya vermesi gerektiğini anlatan Kiraz, “Türk hukuku haklı sebeple tahliyeye dayalı bir hukuk. Süre dahil haklı bir gerekçe yoksa kiracı çıkarılamaz. Haklı sebeplerin de ispatı gereklidir” diye konuştu. Haklı sebepler, ‘kira borcu ödenmediği için temerrüde düşürülmesi, ihtar, sözleşmeye esaslı bir aykırılık, taşınmazda mal sahibinin izni olmadan ciddi değişiklikler yapılması, alt kiralama-devir yasağı olmasına rağmen kiralanan yerin bir başkasına devredilmesi, taşınmazın amacı dışında kullanılması’ olarak sıralanabilir.

TESPİT 5 YIL SONRA YAPILABİLİR

Kira bedeli bölgeye göre çok düşük kaldıysa ev sahiplerinin ‘kira tespit davası’ açabileceğini anlatan Kiraz, “Ancak sözleşme üzerinden 5 yıl geçmediği müddetçe kira tespit davası da açılamaz. Kira bedeli, hakim tarafından hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Eğer 10 yıldan az kiracıysa yüzde 10 indirim yapılır” diye konuştu.

ÜST TAVAN

Dün açıklanan yüzde 15.78 oranı, kira artışı için üst tavan. Kiracı ile mal sahibi bunun altında bir oran kararlaştırabilir. Ancak kesinlikle bunun üzerinde bir kira artışı yapılamaz. Örneğin sözleşmede belirlenen zam oranı 12 aylık ortalama TÜFE’yi aşıyorsa, zam sözleşmede yazandan değil TÜFE üzerinden yapılır. İş yeri kiraları için de aynı kurallar geçerli.

ŞİMDİ DE DEPOZİTO OYUNU BAŞLADI

Yüksek fiyatlar yetmiyormuş gibi ev tutmak isteyenler şimdi de yüksek depozito talepleriyle karşı karşıya! Borçlar Kanunu’na göre konut ve işyeri kiralarında sözleşmeyle kiracıya güvence verme borcu getirilmişse, bu güvence (depozito) üç aylık kira bedelini aşamıyor. Ancak piyasada bu kural da işlemez hale geldi. Ev sahipleri 3 depozito sınırını 4’e hatta 5’e çıkardı.