Konutların yarısının deprem sigortası yok!

İstanbul'la önemi anlaşıldı

İstanbul, 26 Eylül’de 5.8’lik depremle sarsılmıştı. Silivri açıklarındaki depremin ardından vatandaşlar evlerini güvenceye almak için kollarını sıvamış ve bu kapsamda İstanbul’da deprem sigortası yaptıranların sayısında büyük artış yaşanmıştı. Ancak önceki gün yaşanan 6.8’lik Elazığ depremiyle, sigortanın sadece İstanbul veya Marmara Bölgesi için değil, deprem kuşağındaki 68 ilde de gerekli olduğu ortaya çıktı.

En az olduğu bölge Doğu

Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK) verilerine göre; Türkiye’deki tüm konutların sigortalılık oranı yüzde 53.5. Bir başka deyişle 17.7 milyon konutun 9.4 milyonu sigortalı. 1999’daki acı tecrübenin de etkisiyle en çok sigortalı konut sayısı 4 milyon ile Marmara Bölgesi’nde.

Bu bölgede sigortalılık oranı yüzde 66.2. Bu bölgedeki İstanbul’da 3.7 milyon konutun 2.5 milyonu sigortalı. Marmara’yı Ege ve İç Anadolu takip ediyor. Doğu, sigortalı konut sayısının en az olduğu bölge ve 100 konuttan sadece 39’u depreme karşı sigortalı.

Elazığ ve Malatya'da düşük

Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki toplam 1.8 milyon konutun sadece 702 bini sigortalı. 6.8 şiddetindeki büyük depremle sarsılan ve ardından yüzlerce artçı sarsıntının meydana geldiği Doğu Anadolu deprem kuşağı üzerinde bulunan Elazığ, yüzde 34.5 ile deprem sigortasının en az olduğu illerin başında yer alıyor. Elazığ’da 123 bin 310 konutun sadece 42 bini 572’si sigortalı. Yine depremden en çok etkilenen Malatya’da da 165 bin 690 konuttan 62 bin 137’si sigortalı.

En çok bilinç Bingöl'de

Doğu’da en yüksek sigortalılık oranının yüzde 71.80 ile Bingöl’de olduğu görülüyor. Bunda 1971 yılında meydana gelen 6.8, 2003’teki 6.4’lük deprem sonrasında halkın bilinçlenmesi etkili. Türkiye genelinde ise en yüksek sigorta yüzde 85.5’lik oranla Yalova’da. Bunu Sakarya ve Tekirdağ izliyor.

Ek güvence de alınmalı

DASK kurumunun ürünü olan ‘Zorunlu Deprem Sigortası’ olası bir deprem felaketinden sonra, sigorta sahiplerinin hayatlarına kaldığı yerden yeniden güvenle devam edebilmelerini amaçlıyor. Bu kapsamda oluşacak zararı teminatlar limitinde karşılıyor.

Bu, 240 bin lirayla sınırlı. Evinizdeki eşyalar, elektronik cihazlar vs. bu poliçeye dahil değil. Eğer evinizin yapı maliyeti daha fazlaysa ve deprem sigortası teminatları maliyetin altında kalıyorsa konut sigortası da yaptırılmalı. Bunun da ortalama fiyatı teminat içeriğine göre 450-500 lira arasında değişiyor.

DASK’a 750 ihbar geldi

Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), Elazığ depreminin ardından ihbarların gelmeye başladığını duyurdu. DASK’ın açıklamasında şöyle denildi: “Şu ana kadar 750’ye yakın ihbar aldık. Bölgede kurtarma çalışmaları sürerken, DASK olarak biz de eksperlerimizle birlikte hasar tespitine en kısa sürede başlamak için gerekli organizasyonu yürütüyoruz.

Enkaz kaldırma ve arama kurtarma çalışmalarının tamamlanmasının ardından saha çalışmalarına başlayarak hızla hasar tespitlerini gerçekleştireceğiz. Sigortalılar, ‘ALO DASK 125 Çağrı Merkezi’nden ve www.dask.gov.tr internet adresinden hasar ihbarında bulunabiliyor.”

İŞTE MERAK EDİLEN SORU VE CEVAPLAR

DASK neden yaptırılır?

DASK, Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçenizde belirtilmiş limitler dahilinde nakit olarak karşılar. Binanız tamamen ya da kısmi olarak zarar görmüş olsa da teminat altına alınır.

Ne kadar tutar?

7 risk grubu ve 2 farklı yapı tarzına göre belirlenmiş 14 prim tarife fiyatı bulunuyor. 100 metrekarelik evlerde bu tutar 37 lira ila 324 lira arasında değişiyor. İstanbul’da betonerme evlerde ortalama sigorta poliçe fiyatı 240 lira civarında. Elazığ Sivrice riskli bölgede yer aldığı için 100 metrekarelik bir betonerme evin zorunlu deprem sigortası 240 lira civarında bulunuyor.

Neler teminat kapsamında?

• Temeller
• Ana duvarlar
• Bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar
• Bahçe duvarları
• İstinat duvarları
• Tavan ve tabanlar
• Merdivenler
• Asansörler
• Sahanlıklar
• Koridorlar
• Çatılar
• Bacalar
• Yapının yukarıdakilerle benzer nitelikteki tamamlayıcı bölümleri.

Zarar durumunda ne kadar ödenir?

DASK, her yıl inşaat maliyetlerindeki artışa göre belirlediği azami bir tutarda teminat sağlıyor. DASK tarafından verilen azami teminat tutarı 1 Ocak’tan itibaren bütün yapı tiplerinde 240 bin lira olarak belirlendi. Azami teminat tutarı tespit edilirken, yıkılan meskenin büyüklüğü, yapı tarzı ve arsa değeri dikkate alınır.

Zaman kaybetmeden risk testi yaptırın

● Binanızın sağlamlığından endişe ediyorsanız, ilk yapmanız gereken binanıza sağlamlık testi yaptırmak. Bunun da daire başı maliyeti 300-500 lira arasında.

● Binasını depreme karşı güvenli hale getirmek isteyenler mühendislik bürolarına müracaat edebiliyor. Bu firmaların meslek odasına kayıtlı olmasına dikkat edilmeli.

● Güçlendirmenin maliyetine de bakılmalı. Bu maliyet binadaki hasara göre değişiyor. Ama güçlendirme maliyetinin, binanın yıkılıp yeniden yapılma maliyetinin yüzde 40-50’si civarında olması önemli.

● Uzmanlar güçlendirmenin yeniden inşaya göre daha az maliyetli olduğunu belirtiyor.

● Devlet bina güçlendirme kapsamında düşük faizli 120 ay vadeyle 50 bin liraya kadar kredi de sağlıyor.

İş dünyası tek yürek

TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB): 81 ildeki oda ve borsalarla birlikte Elazığ ve Malatya için harekete geçti. Bu kapsamda bölgenin ihtiyaçları doğrultusunda AFAD koordinasyonunda, yardımlar gönderilmeye başladı. Yardımda bulunmak isteyen üyelerin il ve ilçesindeki oda ve borsalarla iletişime geçmesi yeterli. 􀂝İSTANBUL

TİCARET ODASI (İTO) BAŞKANI ŞEKİB AVDAGİÇ: Acil olarak ısıtıcı, gıda, çocuk bezi, çocuk giyeceklerinden oluşan İTO yardım TIR’larımızı yola çıkarıyoruz. İhtiyaç malzemesi taşıyan 20 TIR’ımız yarın sabahtan (bugün) itibaren Elazığ AFAD’a ulaşacak.

İSTANBUL SANAYİ ODASI (İSO) BAŞKANI ERDAL BAHÇIVAN: İSO olarak, vatandaşlarımızın yaralarının sarılması için, ilgili kurumlarla koordinasyon halinde üzerimize düşen sorumluluğu almaya hazır olduğumuzu ifade ederek ülkemize geçmiş olsun diyorum.

TESK BAŞKANI BENDEVİ PALANDÖKEN: Yardım kampanyası başlattık. Kuru gıdadan, çocuk bezine kadar, ısınma ve barınma için gerekli her türlü ürün toplanarak kısa sürede Elazığ ve Malatya’ya gönderilecek.

GYODER BAŞKANI FEYZULLAH YETGİN: Topraklarının büyük bir kısmı deprem kuşağında yer alan ülkemizde, depreme karşı binalarımızı güçlendirmek, güvenli ve sağlıklı yapılara kavuşmak için kentsel dönüşüm sürecini el birliğiyle yürütmemiz gerekiyor.

TÜRKİYE İMSAD BAŞKANI FERDİ ERDOĞAN: Türkiye’de riski deprem değil güvensiz yapılar oluşturuyor. İçinde bulunduğumuz süreçte tüm binaları yıkıp yeniden yapamayacağımıza göre, kentsel dönüşüm kapsamında binaları depreme karşı güçlendirme çözümünü iyi değerlendirmeliyiz.

TÜRKİYE İŞ BANKASI: Elazığ’da yaşanan deprem felaketi sonrası Türk Kızılayı’nın yardım kampanyasına 5 milyon TL katkıda bulundu.

Vergilere 3 ay erteleme

6.8’lik deprem nedeniyle zarar gören Elazığ ve Malatya’da vergi ödeme süreleri uzatıldı. Hazine ve Maliye Bakanlığı açıklamasında “Elazığ ve Malatya İllerinde vergi kanunlarının uygulanması bakımından 3 ay süreyle mücbir sebep hali ilan edilmiştir” denildi.

MTV ödemesi de dahil

Buna göre; mücbir sebep süresince verilmesi gereken vergi beyannameleri ve bildirimlerin verilme süreleri, bu beyanname ve bildirimler üzerine tahakkuk eden vergilerin ödeme süresi, deprem tarihinden önce tahakkuk etmiş ödeme süresi, mücbir sebep ilan edilen süreye rastlayan her türlü vergi, ceza ve gecikme faizinin ödeme süresi ile motorlu taşıtlar vergisi (MTV) taksit ödeme süreleri uzatıldı.

SGK prim ödemeleri 30 Nisan'da

Ayrıca bu illerdeki vergi mükelleflerinin vergi borçları da gerekli şartları taşımaları kaydıyla faiz alınmaksızın 24 ay süreyle taksitlendirilecek. Depremde varklıklarını kaybeden vergi mükellefleri Vergi Usul Kanunu’nun 115’inci maddesi uyarınca terkin (iptal) talep edebilecek.

Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan da, “Esnaf ve sanatkarımızın kredi ve kefalet kooperatifleri üzerinden Halkbank aracılığıyla kullandığı kredilerin 1 yıllık taksit ve faizleri TESKOMB tarafından ödenecek” dedi. SGK prim ödemeleri ise 30 Nisan'a ertelendi.