Konutta yıl sonu atağı

Yıla kötü başlayan konut satışları, temmuz ayından bu yana yükselişini sürdürüyor. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı verilere göre, Türkiye genelinde konut satışları kasımda bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 63.6 artarak 153 bin 14 oldu. Kasım satışları ekimin ayının yüzde 7.3 gerisinde olsa da, en yüksek ikinci kasım verisine ulaşıldı. 2024’ün 11 aylık döneminde ise yüzde 16.4 artışla toplam 1 milyon 265 bin 388 adet konut satıldı. 11 ayda satılan konut adedi, 2023 yılının tamamında yapılan 1 milyon 225 bin 926 adetlik satışı da geride bıraktı. Aralıkta da 150 bin seviyesinde satış gerçekleşmesi durumunda 2024 yılı 1.4 milyon seviyesinde kapanacak.

TALEP NEDEN ARTTI?

2024 yılının başında yüksek faizler ve yüksek fiyatlar nedeniyle konut talebi beklemeye geçmişti. Ertelenen talep son aylarda yeniden gün yüzüne çıktı. Sektör yetkilileri, bu dönemi “konut almak için en doğru zaman” olarak tanımlıyor. Satışların artmasının en büyük nedeni olarak faiz indirimiyle birlikte yeni yılda konut fiyatlarında artış beklenmesi gösteriliyor. Ayrıca mevduat faizi, kur korumalı mevduat ve diğer yatırım araçlarından kârını cebine koyanlar, parasını konutta değerlendiriyor. Fiyatların da şubat ayından bu yana reel olarak gerilemesi, yatırım için ev alma oranını artırıyor. Halen yüksek olsa da yüzde 2.79’a kadar çekilen kredi faizleri krediyle alımı da canlandırıyor.

YÜKSEK FAİZE RAĞMEN

Yıl başında konut kredi faizlerinin yüzde 4’lerde bulunduğu dönemde kredili satışlar 5 bin adetlere kadar düşmüştü. Vatandaşın konuta talebi olsa da çok yüksek kredi maliyetleri nedeniyle alımdan uzak duruyorlardı. Son aylarda faizlerin yüzde 3’ün altına çekilmesi ve bazı bankalarda yüzde 2.79’a kadar inmesi, kredili satışlarda yılın zirvesini getirdi. Kasımda kredili satışlar, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 315.7 artarak 21 bin 804 oldu ve yılın en çok kredi kullanımı kasımda gerçekleşti. Toplam satış içinde kredinin payı yüzde 14.2’ye kadar yükseldi. Bu oran, Haziran 2023’ten sonraki en yüksek kredili satış payı oldu. Ocak-kasım dönemindeki kredili satışlar ise 135 bin 209 seviyesine geldi.

PEŞİN HAREKETLİ

Kredi kullanımındaki artışın nedenleri arasında bir de yapılandırma imkanı bulunuyor. Bir süre yüksek faiz maliyetine katlanabilecek olanlar, şimdi krediyi kullanıp faizlerinin daha da gerilemesiyle yapılandırma yapabilecek. Ancak bunun bazı şartları var. Kredi kullanamadan önce banka ile yapılandırma koşullarını konuşmak, sonradan yaşanabilecek olumsuzlukları engelleyecektir. Kredinin yanı sıra diğer yöntemlerle (peşin, senet, şirket bünyesinde kampanya vb.) satışlarda da canlılık devam ediyor. Türkiye genelinde diğer konut satışları kasımda yüzde 48.6 artarak 131 bin 210 oldu. Toplam konut satışları içinde diğer satışların payı yüzde 85.8 olarak gerçekleşti.

SIFIR KONUT DA CANLI

Maliyetlerdeki artış sonrası yeni konut fiyatlarının yükselmesi vatandaşı ikinci ele yönlendiriyordu. Fiyat artış hızının yavaşlaması, kredi faizlerindeki gerileme ve sıfır konut üreten firmaların kendi bünyelerinde düzenlediği avantajlı kampanyalar sıfır konutu da canlandırdı. Kasımda sıfır konut satışları yüzde 61.7 artarak 49 bin 274 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk el konut satışının payı yüzde 32.2 oldu. İkinci el konut satışları ise aynı dönemde yüzde 64.6 artarak 103 bin 740 oldu.

YABANCIDA GERİLEME SÜRÜYOR

Yabancıya satış ise azalmaya devam ediyor. Yabancılara yapılan konut satışları kasımda yüzde 8.2 azalarak 2 bin 151 oldu. Kasım ayında toplam konut satışları içinde yabancıların payı yüzde 1.4 olarak gerçekleşti. Yabancılara yapılan konut satış sayısının en fazla olduğu il 780 adet ile İstanbul olurken, en fazla konut satışı 421 adet ile Rus vatandaşlarına yapıldı. Yabancıların 11 aylık alımı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 35.1 azalarak 21 bin 363 oldu.