Giriş
Enflasyonla mücadele kapsamında kredi kartlarına sınırlama getirilmesi gündemde. Bu konuda çalışmalar devam ederken bazı bankalar, nakit avansta taksiti 3’e düşürdü, nakit limitini kart limitinin yüzde 25’iyle sınırlandırdı. Bankaların bu kararında aylık kredi büyümesine getirilen yüzde 2 kısıtlamasının etkili olduğu belirtiliyor.
Merkez Bankası, fiyat istikrarının sağlanması ve enflasyonun tek haneye düşmesi için son dönemde önemli adımlar atıyor. Bunlardan sonuncusu geçen hafta devreye girmişti. Bankanın kararına göre; TL ticari krediler için yüzde 2.5 olan aylık büyüme sınırı yüzde 2’ye indirildi. İhtiyaç kredilerinde yüzde 3 olan aylık büyüme sınırı da yüzde 2’ye düşürüldü. Taşıt kredilerinde ise yüzde 2 sınırının korunmasına karar verildi.
BANKALAR HAREKETE GEÇTİ
Belirlenen oranların üzerinde kredi büyümesi olan bankalara ise ek yükümlülükler (ilave zorunlu karşılık gibi) getirilecek. Bu kararla kredi musluklarının kısılması, dolayısıyla iç tüketimin frenlenmesi, tüketim kaynaklı enflasyon artışının önlenmesi amaçlanmıştı. Kredi büyümesine yönelik hamlenin ardından bazı bankalar hemen harekete geçti. Kararın ilk etkisi kredi kartlarında görüldü.
12 AY VADEDEN 3’E GERİLEDİ
Kredi büyümesi hızlı olan bazı bankalar, karttan nakit avans çekim limitini sınırlandırdı ve taksit sayısını düşürdü. Karttan taksitli çekimde vade 12 aydan 3 aya çekildi. Taksitli nakit çekim limiti de kart limitinin yüzde 25’i ile sınırlandırıldı. Daha önce bu limit de kart limitinin yüzde 80’i kadar uygulanıyordu. Bu düzenlemeyle kredi kartından nakit çekim tutarının önemli oranda düşmesi, hanehalkının borçluluğunun azalması bekleniyor.
ŞİMDİ NE KADAR ÖDENECEK?
Daha önce örneğin 12 ay vadeli 50 bin lira taksitli nakit avans kullanan bir tüketici, aylık 5 bin 881 lira, toplamda vade sonunda 70 bin 573 lira ödüyordu. Yeni durumda 3 ay vadeli aynı tutar için aylık ödenecek taksit 18 bin 617 lira olacak. Taksit sayısı ve faiz maliyeti azaldığı için 3 ay sonunda 55 bin 852 lira toplam geri ödeme yapılacak. Kartla nakit çekiminde aylık faiz (akdi faiz) yüzde 4.42’ye ek olarak, faizin TL karşılığının yüzde 15’i kadar ‘Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu (KKDF)’ ve yüzde 5’i kadar da ‘Banka Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV)’ alınıyor.
TÜKETİCİYE TANIMLI HAZIR KREDİ
Kredi kartına tanımlanan limit aslında bir tüketiciye tanımlanan hazır bir kredi. Bir başka deyişle tüketici kredisi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 1 Mart haftasında yayınladığı verilere göre; kredi kartıyla yapılan harcamalar 1.3 trilyon lirayı aştı. Ticari kredi kartlarıyla yapılan harcama ise 457 milyar liraya ulaştı. Kredi kartı harcamaları ise son 1 yılda, kredi büyümesinden 3 kat fazla (yüzde 150) büyüdü.
KMH HESAPLARINDA SINIR YOK
Kredi kartlarındaki sınırlama, kredili mevduat hesaplarında (KMH, artı para) uygulanmıyor. KMH hesaplarında 11-12 aya varan taksitler uygulanıyor. Ancak KHM limitlerinin kredi kartı limitlerinden çok daha düşük olduğunu belirtmek gerek. Kart limiti yeterli olmayanlar, acil kısa vadeli nakit ihtiyaçlarında artı para limitlerini kullanabilir.
FAİZ ORANLARI NE?
Kredi kartı alışveriş faizi şu anda yüzde 3.66, gecikme faizi ise yüzde 3.96 olarak uygulanıyor. Kredi kartından nakit çekimde yüzde 4.42 faiz uygulanırken, nakit çekim sonrası borcun gecikmeye düşmesi halinde ise faiz yüzde 4.72’ye çıkıyor. Bu oranlar kredili mevduat hesapları (KMH) için de geçerli. Bu arada taksitli nakit avansta faiz oranı geçen yıl mayıs ayında yüzde 1.36 seviyelerindeydi.
