Krediyle ev alamayan tasarruf finansmana koştu
Kredi faizlerindeki yüksek seyir ve bankaların kredi musluklarını kısması geçen yıl konut sektörünü olumsuz etkiledi. Yüzde 3’lerin üzerinde seyreden faizler nedeniyle 1 milyon liralık konut kredisinin maliyeti 3.7 milyonu, 3 milyon liralık kredinin maliyeti ise 11 milyonu aştı. Krediyle konut alamayanların yeni adresi ‘tasarruf finansman’ şirketleri oldu. ‘Topraktan ev’ modeline de ilgi arttı.
BİLAL EMİN TURAN
Yükselen kredi ve mevduat faizleri nedeniyle geçen yılın ilk yarısında konut talebi diplerde seyretti. Parası olan vadeli mevduata yöneldi, ev ihtiyacı olup parası çıkışmayan ise istediği krediyi çekemedi. Kredilerde hem maliyet yüksekti hem de bankalar kredi verme konusunda isteksizdi. Bu nedenle konut fiyat artışı yavaşladı, hatta enflasyonun altında kaldı. Yılın sonlarına doğru ise ‘faizde indirim olacak, fiyatlar artacak’ beklentisi nedeniyle konuta ilgi artmaya başladı.
VADELİDEN ÇIKANLARIN TALEBİ
Altından ve vadeliden kazananlar ile kur korumalı mevduattan çıkanların bir kısmı konuta yöneldi. ‘Faizler düşünce yapılandırırım’ diyenler de krediyi tercih etti. Ancak kredili satışlar (100 konuttan 16’sı) halen çok düşük. Özetle nakdi olanın konut aldığı bir dönemdeyiz. Taksitlerin zorladığı, kredi kısıtlamalarının olduğu böyle bir ortamda faizsiz konut ve taşıt edindiren ‘tasarruf finansman’ şirketlerine ilgi arttı. Daha önce dar gelirlinin tercih ettiği sisteme son dönemde orta gelirli vatandaşların da katılmaya başladığı belirtiliyor.
REGÜLASYONLARA TABİ OLDULAR
Tasarruf finansman şirketlerine ilginin artmasında yasal düzenlemelerin de etkisi oldu. Faizsiz ev ve araç sistemine 2021 yılında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) düzenlemeler getirmiş, bunun sonucunda 21 şirket tasfiye edilirken, sadece 6 firmaya faaliyet izni verilmişti. Bu firmalardan biri de Fuzul Holding çatısı altındaki Fuzul Tasarruf. Önceki gün bir araya geldiğimiz Fuzul Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Akbal, sistemin enflasyonist ve yüksek faiz ortamında sağladığı faydaya dikkat çekti.
1+1 ALIP 3+1 PARASI ÖDENİYOR
Enflasyonist ortamda 1+1’i banka kredisi ile almak isteyenlerin şu anda 3+1 konut parası ödediğini belirten Mahmut Akbal, “Tasarruf finansman ile 3+1 için para biriktiren 2+1 alabiliyor” dedi. Faizlerde düşüş olsa bile konut almanın artık çok kolay olmayacağını vurgulayan Akbal, iki maaşlı hanelerin dahi daire almakta zorlandığını belirtti ve “Yeni dönemin alternatifi arsadan konut” şeklinde konuştu. Son 1 yılda katılımcı sayılarının 100 bin arttığını belirten Akbal, “Beyaz yakalılardan yüksek katılım oldu” diye konuştu.
3 MİLYONLUK DAİREDE 1 MİLYON BİRİKTİRENİN PARASI HAZIR
Fuzul Tasarruf Yönetim Kurulu Başkanı Eyüp Akbal da her ay 8 bin yeni müşteri kazandıklarını ve toplam müşteri sayılarının 180 bine çıktığını söyledi. “Yüksek krediler nedeniyle müşteri tasarruf finansmana yöneldi, müşteri profilimiz değişti” diyen Eyüp Akbal, şöyle devam etti: “Yatırımcılarımız en çok 80 aylık vadeye giriyorlar. Daha çok çekiliş modeli tercih ediliyor. Bankaya gidemeyen, kredi çekemeyen, özkaynağı olmayan, borç bulamayan önemli bir kesime alternatif oluşturduk. Sisteme giren hedefin yüzde 40’ına ulaşınca (yüzde 40-60 kuralı) finansmana sahip oluyor. Yani 3 milyon değerinde bir ev için 1 milyon lira birikime ulaşana (peşin de vermek mümkün) 5 ay içinde evini veriyoruz. İçine geçiyor, kira ödemeyi bırakıyor. Kendi evi için ödeme yapıyor. Krediyle ev alan 3 katını ödüyor. Hesaplı şekilde ev ve otomobil sahibi yaparak ev sahipliği oranını yukarı taşıyoruz. Eyüp Akbal Yüzde 8 hizmet bedeli alınıyor.”
‘TOPRAKTAN’ MODELİ TUTTU
Topraktan ev modelinin çok ilgi gördüğünü belirten Mahmut Akbal, “Fuzul Topraktan, bu sene yıldız şirketimiz olacak. Biz imarlı ve değeri oluşacak arsaları alıyoruz. Bir evin yüzde 40 arsa maliyeti, yüzde 30 inşaat maliyeti, yüzde 30 da müteahhit kârı olur normalde. Topraktan modelinde yüzde 30 müteahhit kârını yüzde 10’a çekiyoruz. Yatırımcıya alırken yüzde 20 kazandırıyoruz. Bunu 60 aya yayıyoruz” dedi. Fuzul Topraktan Yönetim Kurulu Başkanı Faruk Akbal ise “İlk projemiz Ispartakule’de arsa değeri 12 ayda yüzde 95 prim yaptı. Sisteme giren biraz sabırlı olursa ev sahibi olabilir. Arsadan eve katılanların oranı yüzde 92. İlk proje teslimimiz 24 ay içinde olacak. Her 3 ayda bir yeni şantiyemiz Faruk Akbal devreye girecek” diye konuştu.
YATIRIMLARDA VİTES YÜKSELECEK
2024’teki piyasanın kendilerini de etkilediğini ancak daha da büyüyerek çıktıklarını ifade eden Mahmut Akbal, şu detayları paylaştı: “33 yılı geride bıraktık. On binlerce kişiyi ev ve araba sahibi yaptık. 33 yılda bizimle ilgili 33 şikayet gelmemiştir. Müşterilerimizin çoğunluğu referans ile geliyor. Krizlerde bile taahhütlerimizi yerine getirdik. Kaslarımız güçlü. Geçen yıl satış yapamayanların krizine biz yakalanmadık. 2025, daha iyi olacak. Bu yıl yeni yatırımlar planlıyoruz. Finans ve inşaat sektöründe büyüyoruz. 2025’te piyasadaki gelişmelere göre hayal ettiğimiz yatırımları devreye alacağız.”