Giriş
Kurum içi yolsuzlukta en mağdur KOBİ'ler
Adli Muhasebe ve Hile Denetim Uzmanı Fikriye Aslan, son yıllarda kurum içi suistimal vakalarının yüksek boyutlara ulaştığını belirterek, “Bundan en çok KOBİ’ler mağdur. Bu tür işletmelerde muhasebe, satın alma, pazarlama ve maaş ödeme gibi parasal işlemler tek bir kişinin sorumluluğuna veriliyor. Sıkıntı da ordan çıkıyor” dedi. / Murat Gülderen-Posta
Pandemi ile birlikte faaliyetlerini durdurmak zorunda kalan pek çok şirketin kendi içinde suistimale uğradığı ortaya çıktı. Uzaktan çalışma sistemi özellikle KOBİ’lerde kontrol ve denetim mekanizmasının zayıflamasına yol açtı. Sahte fatura, sahte imza ve sahte banka ekstreleri havalarda uçuştu. Yapılan araştırmalarda en büyük yolsuzluğun imalat tarafında gerçekleştirildiği görüldü.
A’DAN Z’YE TEFTİŞ
“Bir patron soyulduğunu ya da bir şeylerin ters gittiğini hissediyorsa büyük ihtimalle şirketi batmak üzeredir” diyen Adli Muhasebe ve Hile Denetim Uzmanı Fikriye Aslan ile KOBİ’lerin içinde bulunduğu tehlikeyi ve çözüm mekanizmalarını konuştuk. 34 yıllık Mali Müşavir olan Aslan, siber güvenlik uzmanı, avukat, sosyal güvenlik uzmanı, yatırım teşvik uzmanı ve yeminli mali müşavirlerden oluşan ekibiyle şirketlerin tüm içeriklerine A’dan Z’ye denetim yapıyor.
TEK KİŞİYE EMANET!
Yapılan denetimlerde özellikle küçük ve orta ölçekli işletmelerin yani KOBİ’lerin büyük yolsuzluklara uğradığını tespit ettiklerini anlatan Aslan, “Büyük şirketlerde de suistimaller oluyor ancak kurumsal şirketlerin kendi içinde pek çok denetim mekanizması var. Olay büyümeden ortaya çıkabiliyor. Ama KOBİ’lerde böyle bir denetim yok. Patron, ödeme kalemlerinden pazarlamaya, satın almadan tedarik sistemlerine kadar her işi tek bir yöneticiye emanet ediyor. Uzaktan çalışılan pandemi sürecinde hele neredeyse hiç sağlıklı denetim yapamıyorlar. İşletmeler gelirlerinin ortalama yüzde 5’ini bu yüzden kaybediyorlar” dedi.
8 RAKAMINA DİKKAT
En büyük suistimalin imalat ve satış tarafında yaşandığına dikkat çeken Aslan, şunları söyledi: “Çünkü orada girdi çoktur. 8 rakamı çok önemlidir. 2 ve 6 çok kolay sekiz olabiliyor. İki rakam da 8’den küçük. Ayrıca fuarlarda da büyük dolandırıcılıklar dönüyor. Örneğin bağlantı kurduğunuz çoğu müşteri geri dönmüyorsa orada kesin sorun vardır. Çalışanınız yan bir şirket kurmuş, müşterileri daha uygun fiyatlara kendine çekmiştir.”
İŞ İŞTEN GEÇİNCE BİZİ ARIYORLAR
Senede ortalama 5 şirkete denetim yaptıklarını ifade eden Aslan, şöyle devam etti: “Bir şirketin denetimi tüm yıl da sürebiliyor iki ay da. Çoğu patron soyulduğundan şüphelendiğinde bizi arıyor. Ama böyle durumda da genelde iş işten geçmiş oluyor. Borca batık tablolarla karşılaşıyoruz. Sahte tahsil alındıları, sahte faturalar, sahte vergi tahakkuk fişleri, sahte banka ekstreleri ne ararsanız var. Suistimalcilerin en büyük özelliği yıllarca izne çıkmamalarıdır.”
PARAYI BULUNCA ‘MİRAS KALDI’ DERLER
Suistimalci kişilerin masanın başından bile asla ayrılmadıklarına dikkat çeken Aslan, “Patron da buna çok sevinir. Bu yöneticiler, hayat standartları değiştiğinde her zaman kayınpederden miras kaldı der” dedi. Aslan, başından geçen enterasan bir olayı da şöyle anlattı: “Suistimalciyi yakaladık. Patrona da bildirdik. Kalem kalem çalınan ürünleri kendisine gösterdik. Adamın geliri 10 bin TL’ydi, bunu aylık 40 bine çıkarmış. Patron kendisine hesap sorduğunda da inkar etmedi. Hırsız yönetici şu an yargılanıyor.”
